Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of contents

< >
[15.] Quindecimum caput / quod obiicit ali-quibus que dicta ſunt in precedentibꝰ duo­bus capitibus: inferendo aliquas conclu-ſiones de velocitate motus in reſiſtētia dif­formiter difformi progrediente per medi-um non reſiſtens: et in latitudine vniformi­ter difformi condenſante ſe ad non quãtū in medio non reſiſtente.
[1.] Capitulū ṗmū / in quo ponūtur aliq̈ cõia elemēta ī hac materia definitiões vcꝫ diuiſionibꝰ adiunctis
[2.] Capitulum ſecundum / in quo inueſtiga­tur diſputatiue et per modum queſtionis penes quid attendi habeat motus loca-lis difformis quo ad ſubiectum velocitas
[3.] Capitulū tertiū / in quo oſtendit̄̄ modꝰ cogno-ſcendi ſiue cõmenſurandi motū vniformieer diffor-mem et difformiter difformem quo ad tempus quo ad velocitatem et tarditatem in omni ſpecie .etc̈. In oī ſpecie ꝓportiõis rõnalis et irrõalis per modū q̄ſtiõis ꝓcedendo.
[4.] Capitulum quartum in quo diſputatiue īquiritur quõ motus difformis quo ad ſubiectū et tp̄s ſimul: pa­riter motus mixti veloci­tas cognoſci debeat.
[1.] Capitulū primū in quo diſputatiue inquiritur. Quid ſi raritas et dēſitas et penes q̇d raritatis et dēſitatis intēſio et rarefactiõis et condenſationis ſit velocitas attendenda.
[2.] Secundū capitulū huiꝰ tractatus / in quo ſolito pro more diſputatiue inquirimus penes quid velo­citas augmētationis attendi habeat.
[1.] Capitulum primuꝫ in quo diſputatiue inquirit̄̄ penes quid motus alterationis velocitas attendi habeat.
[2.] Capitulum ſecundum in quo agitur de intenſione et remiſ-ſione formarum.
[3.] Caput .3.4. tractatus inquireas diſpu­tatiue. An qualitates contrarie ſe com-patiantur.
[4.] Capitulū q̈rtū / in quo principalr̄ q̄rit̄̄ penes quid attendi intenſio qualitatis difformis debeat.
[5.] Capitulum quintum inquirens penes quid gradus ſummi inductio ſit attendenda.
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N15C17" level="2" n="3" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N20F21" level="3" n="3" type="other" type-free="tractatus">
              <div xml:id="N24010" level="4" n="2" type="chapter" type-free="capitulum">
                <p xml:id="N25843">
                  <s xml:id="N25844" xml:space="preserve">
                    <pb chead="De motu alterationis." file="0218" n="218"/>
                  vt patet ex dialecticis. </s>
                  <s xml:id="N25852" xml:space="preserve">Reſolutio huius argumenti
                    <lb/>
                  habetur ex prima et ſecunda concluſionibus huius
                    <lb/>
                  capitis. </s>
                  <s xml:id="N25859" xml:space="preserve">¶ Ad primam confirmationeꝫ patet reſpõ­
                    <lb/>
                  ſio ex tertia concluſione cum ſuo correlario. </s>
                  <s xml:id="N2585E" xml:space="preserve">¶ Ad
                    <lb/>
                  ſecūdã cõfirmationē nego ſequelã, et ad ꝓbationeꝫ
                    <lb/>
                  dico:  ſemꝑ illud corpus erit maius in aliqua pro­
                    <lb/>
                  portione rõnali vel irrationali: et cum tu q̄ris ī qua
                    <lb/>
                  ꝓportiõe maius efficitur. </s>
                  <s xml:id="N25869" xml:space="preserve">Reſpondeo /  non ſolum
                    <lb/>
                  in iſto caſu verūetiaꝫ in infinitis nõ poſſet ingeniū
                    <lb/>
                  finitum illud diſcutere ꝓpter varietatem ꝓportio-
                    <lb/>
                  num inter partes. </s>
                  <s xml:id="N25872" xml:space="preserve">¶ Ad tertiam ↄ̨fimationē cõcedo
                    <lb/>
                  ſequelã ſcḋm hanc poſitionē primã: et nego falſita-
                    <lb/>
                  tem cõſequentis: et ad ꝓbationē nego ſequelam: et
                    <lb/>
                  ad ꝓbationē nego  illud acquirat infinitas ꝓpor­
                    <lb/>
                  tiones equales. </s>
                  <s xml:id="N2587D" xml:space="preserve">Proportio em̄ dupla repectu ꝑtis
                    <lb/>
                  non eſt dupla repectu totius.</s>
                </p>
                <p xml:id="N25882">
                  <s xml:id="N25883" xml:space="preserve">Ad quartam rationē reſpondeo conce­
                    <lb/>
                  dendo ſequelã et negando falſitatē conſequētis: et
                    <lb/>
                  ad punctū ꝓbationis dico /  illud quod perdit oēs
                    <lb/>
                  ſpecies ꝓportionis ſuꝑparticularis infinitã ꝓpor-
                    <lb/>
                  tionem deperdit: et ꝑ cõſequēs vni ſignate īfinitas
                    <lb/>
                  equales vt optime ꝓbat argumentum.</s>
                </p>
                <p xml:id="N25890">
                  <s xml:id="N25891" xml:space="preserve">Ad quintam rationem reſpõdet noua
                    <lb/>
                  concluſio. </s>
                  <s xml:id="N25896" xml:space="preserve">¶ Ad cõfirmationem reſpõdeo negando
                    <lb/>
                  ſequelam: et ad probationem concedo antecedens,
                    <lb/>
                  et nego conſequentiã. </s>
                  <s xml:id="N2589D" xml:space="preserve">Non eſt em̄ eadē ratio quan­
                    <lb/>
                  do hora diuidit̄̄ ꝓportiõe dupla in illo caſu: et quã­
                    <lb/>
                  do maiori: vt ptꝫ ex tertio capite ſecundi tractatꝰ.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N258A5" xml:space="preserve">¶ Ad ſecundã cõfirmationē nego ſequelã et quum
                    <lb/>
                  querit̄̄ ꝓportio acquiſita. </s>
                  <s xml:id="N258AA" xml:space="preserve">dico /  aut illa eſt incõmē­
                    <lb/>
                  ſurabilis: aut a nobis nequa̄ reperibilis</s>
                </p>
                <p xml:id="N258AF">
                  <s xml:id="N258B0" xml:space="preserve">Ad ſextam rationem reſpondeo negã­
                    <lb/>
                  do ſequelam: et ad probationē nego cõſequentiam
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N258B6" xml:space="preserve">Et q2 argumētū querit modū cognoſcēdi quã pro-
                    <lb/>
                  portionē acquirit totū quãdo pars aliquota acqui­
                    <lb/>
                  rit aliquã ꝓportionē q̄ ſemꝑ reſpectu totius minor
                    <lb/>
                  eſt quam reſpectu partis: ideo dico /  in propoſito
                    <lb/>
                  ad illud cognoſcendū recurrendū eſt ad primã par­
                    <lb/>
                  tem capittulo ſeptimo. </s>
                  <s xml:id="N258C3" xml:space="preserve">¶ Ad confirmationē reſpõ-
                    <lb/>
                  deo negando ſequelã: vt bene ꝓbat argumentū eã
                    <lb/>
                  eſſe negandã et ad ꝓbationem nego conſequentiã</s>
                </p>
                <p xml:id="N258CA">
                  <s xml:id="N258CB" xml:space="preserve">Ad ſeptimam rationem reſponſuꝫ eſt
                    <lb/>
                  ibi vſ ad vltimam replicam: ad quã reſpõdeo: cõ-
                    <lb/>
                  dendo </s>
                  <s xml:id="N258D2" xml:space="preserve">Cõcedēdo illatum: et negando ipſum ipſum
                    <lb/>
                  eſſe falſum.</s>
                </p>
                <p xml:id="N258D7">
                  <s xml:id="N258D8" xml:space="preserve">Ad octauam rationem reſponſum eſt
                    <lb/>
                  ibi vſ ad replicam: ad quã reſpõdeo: cõcedēdo il-
                    <lb/>
                  lud qḋ inducit et negando falſitatē cõſequētis: et ad
                    <lb/>
                  punctum probatiõis nego hanc ↄ̨ſequētiã. </s>
                  <s xml:id="N258E1" xml:space="preserve">Hoc in-
                    <lb/>
                  cipit in infinitū tarde acquirere de quãtitate: ergo
                    <lb/>
                  non incipit īfinite velociter acquirere de quãtitate
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N258E9" xml:space="preserve">¶ Ad cõfirmationē reſpondeo ↄ̨cedendo illatuꝫ / vt
                    <lb/>
                  bene probat argumentum.</s>
                </p>
                <p xml:id="N258EE">
                  <s xml:id="N258EF" xml:space="preserve">Ad nonam ratiouem cõcedo ſequelã
                    <lb/>
                  et nego falſitatē conſequētis: et nego  ex illo ſeq̇-
                    <lb/>
                  tur illud corpus infinitam quantitatem acquirere
                    <lb/>
                  nec argumentū intendens illud probare habet ma­
                    <lb/>
                  gnam apparentiã / vt ex dictis pꝫ. </s>
                  <s xml:id="N258FA" xml:space="preserve">¶ Et hec de tertio
                    <lb/>
                  Tractatu.</s>
                </p>
                <p xml:id="N258FF">
                  <s xml:id="N25900" xml:space="preserve">Finis tertii
                    <lb/>
                  tractatus.</s>
                </p>
              </div>
            </div>
            <div xml:id="N25905" level="3" n="4" type="other" type-free="tractatus">
              <cb chead="De motu alterationis."/>
              <head xml:id="N2590C" xml:space="preserve">Sequitur tractatus quartus in quo
                <lb/>
              agitur de motu alterationis.</head>
              <div xml:id="N25911" level="4" n="1" type="chapter" type-free="capitulum">
                <head xml:id="N25916" xml:space="preserve">Capitulum primuꝫ in quo diſputatiue
                  <lb/>
                inquirit̄̄ penes quid motus alterationis
                  <lb/>
                velocitas attendi habeat.</head>
                <p xml:id="N2591D">
                  <s xml:id="N2591E" xml:space="preserve">COnſummatis documentis co­
                    <lb/>
                  gnoſcende velocitatis motus ad locū et
                    <lb/>
                  ad magnitudinē iam huius operis com­
                    <lb/>
                  plementu doctrinã inueſtigande at menſurande
                    <lb/>
                  velocitatis motus ad qualitatē expoſtulat in qua
                    <lb/>
                  inquiſitione diſputatiue ꝓcedere intendo.</s>
                </p>
                <p xml:id="N2592B">
                  <s xml:id="N2592C" xml:space="preserve">Queritur ergo prīo nunquid motus
                    <lb/>
                  alteratiõis velocitatē penes multitudinē graduū
                    <lb/>
                  qualitatis mediante tali motu ꝓducte metiri opor­
                    <lb/>
                  teat. </s>
                  <s xml:id="N25935" xml:space="preserve">Et arguit̄̄ primo /  nõ q2 ſi motus alteratiõis
                    <lb/>
                  velocitas eēt mēſurãda penes multitudinē graduū
                    <lb/>
                  qualitatis etc̈. / ſeq̄retur /  ſi a. calidū alteraret paſ-
                    <lb/>
                  ſum pedale ꝑ totū in hora vniformiter ad gradum
                    <lb/>
                  quartum caliditatis et .b. ccalidū in eodē tꝑe alte-
                    <lb/>
                  raret bipedale ꝑ totū ad eundū quartū gradū ca-
                    <lb/>
                  liditatis a. et b. in illa hora eque velociter altera-
                    <lb/>
                  rent illa poſſa / ſed ↄ̨ñs eſt falſuꝫ / igitur illud ex quo
                    <lb/>
                  ſequitur. </s>
                  <s xml:id="N25948" xml:space="preserve">Sequela probat̄̄ / q2 tot gradus calidita-
                    <lb/>
                  tis adequate ꝓducit a. ſicut b. in eodē tꝑe q2 tam in­
                    <lb/>
                  tenſam caliditatē ꝓducit a. ſicut b. in illa hora ade-
                    <lb/>
                  quate / igit̄̄ eque velociter a. et b. alterant ſua paſſa
                    <lb/>
                  in illa hora. </s>
                  <s xml:id="N25953" xml:space="preserve">Patet ↄ̨ſequētia / q2 penes illud veloci­
                    <lb/>
                  tas alterationis, vt inquis, attendi habet iam ar-
                    <lb/>
                  guitur falſitas ↄ̨ñtis / q2 tunc ſequit̄̄ /  a. agens alte­
                    <lb/>
                  raret bipedale in duabus horis adequate et b. alte­
                    <lb/>
                  raret bipedale in hora adequate et ad eūdem gra-
                    <lb/>
                  dum et tamen a. eque velociter adequate alteraret
                    <lb/>
                  ſuū bipedale ſicut b. / ſed cõſequens ē manifeſte fal-
                    <lb/>
                  ſum / igitur illud ex quo ſeq̇tur. </s>
                  <s xml:id="N25964" xml:space="preserve">Sequela ꝓbat̄̄ et po­
                    <lb/>
                  no /  cõpleta hora in qua a. alterauit vnum pedale
                    <lb/>
                  ad gradū vt .4. per totū et .b. ad eundē gradum ca-
                    <lb/>
                  liditatis vi3 alterabit bipedale approximet̄̄ ipſi a.
                    <lb/>
                  vnū aliud pedale qḋ in ſequēti hora alteret ad gra­
                    <lb/>
                  dum vt .4. adequale ꝑ totū b. nichil vlterius alterã­
                    <lb/>
                  te. </s>
                  <s xml:id="N25973" xml:space="preserve">Quo poſito ſic argumētor a. in tꝑe illarū duaꝝ
                    <lb/>
                  horarū alterat bipedale ad gradū vt .4. adequate
                    <lb/>
                  per totū et b. in vna hora alterat bipedale ad eun-
                    <lb/>
                  dem gradū ꝑ totū et a. et b. alterãt eque velociter ꝑ­
                    <lb/>
                  te: igitur ſequitur illatū </s>
                  <s xml:id="N2597E" xml:space="preserve">Probat̄̄ / tamē minor / q2 a.
                    <lb/>
                  in prima hora eque velociter alterat ſuū paſſum ſi­
                    <lb/>
                  cut b., vt coucedis
                    <gap/>
                  et in ſecūda eque velociter alte-
                    <lb/>
                  rat ſicut in prima / vt cõſtat / igit̄̄ in tꝑe illarū duarū
                    <lb/>
                  horarū eque velociter alterat a. ſuū bipedale ſicut
                    <lb/>
                  b. alterat ſuū in prima illarū ꝑ ↄ̨ñs eque velociter
                    <lb/>
                  alterat a. ſicut b. adequate.
                    <note position="right" xlink:href="note-0218-01a" xlink:label="note-0218-01" xml:id="N25BC3" xml:space="preserve">Dicitur.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N25994" xml:space="preserve">¶ Dices forte negando
                    <lb/>
                  ſequelã </s>
                  <s xml:id="N25999" xml:space="preserve">Et ratio eſt / q2 velocitas motus alteratio-
                    <lb/>
                  nis non debet attendi penes qualitatē ſiue multi-
                    <lb/>
                  tudinem graduū qualitatis ꝓducte in eodē tēpore
                    <lb/>
                  abſolute: ſed in ordine ad ſubiectum quod alterat̄̄
                    <lb/>
                  ita  quãto ſubiectum fuerit maius tãto velocitas
                    <lb/>
                  alterationis erit maior ceteris paribus. </s>
                  <s xml:id="N259A6" xml:space="preserve">Sed con­
                    <lb/>
                  tra / q2 tunc ſeq̄retur /  ſi a. alteran ꝓduceret in pri-
                    <lb/>
                  ma parte ꝓportionali vnius hore ꝓportiõe dupla
                    <lb/>
                  diuiſe vnū gradū caliditatis in prima parte ꝓpor­
                    <lb/>
                  tionali vnius pedalis et in ſcḋa ꝓduceret etiã vnum
                    <lb/>
                  gradum in ſcḋa parte ꝓportionali eiuſdē pedalis
                    <lb/>
                  et in tertia vnū alterū in tertia / et ſic cõſequenter b.
                    <lb/>
                  vero in qualibet ꝑte ꝓportionali hore ꝓduceret tã­
                    <lb/>
                  tam formã entitatiue et intenſiue ꝑ totum tamē vnū
                    <lb/>
                  pedale extenſam quãtum in eadē parte hore produ­
                    <lb/>
                  cit a. in parte proportionali pedalis qḋ alterat .b. </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>