Itaque primis undecim acubus coticulæ attritis experimur, quotam auri por
tionem uirgulæ argenteæ in ſe contineant: reliquis aut tredecim non modo quo
ta argenti portio in uirgulis aureis inſit, ſed etiam quota in monetis. Quoniam
uerò quidam nummi aurei conſtant ex auro et ære, tredecim eius generis acus for
mantur: quarum prima conficitur ex duodecim duellis auri & ex totidem æris. Se
cunda ex tredecim duellis auri & ex undecim æris. Tertia ex quatuordecim
duellis auri & ex decem æris. Quarta ex quindecim duellis auri, & ex nouem
æris. Quinta ex ſedecim duellis auri, & ex octo æris. Sexta ex decem & ſeptem
duellis auri, & ex ſeptem æris. Septima ex decem & octo duellis auri & ex ſex
æris. Octaua ex decem & nouem duellis auri & ex quinque æris. Nona ex uigin
ti duellis auri, & ex quatuor æris. Decima ex una & uiginti duellis auri, &
ex tribus æris. Vndecima ex duabus & uiginti duellis auri, & ex duabus æ
ris. Duodecima ex tribus & uiginti duellis auri & ex una æris. Decimater
tia ex auro puro. Sed hoc genus acuum non eſt multum uſitatum, quod eiuſmodi
aurei nummi rariores ſint: maxime hi in quibus magna æris portio ineſt. At
tertium genus acuum, quæ conſtant ex auro & argento et ære magis eſt uſitatum,
quod tales aurei nummi ſint uulgati. Sed quia cum auro pares uel impares
argenti & æris portiones miſcentur, duplices fiunt acus: ſi pares, prima forma
tur ex duodecim duellis auri & ſex argenti ac totidem æris. Secunda ex trede
cim duellis auri & quinque duellis & una ſextula argenti ac totidem duellis u
naque ſextula æris. Tertia ex quatuordecim duellis auri & quinque argenti ac
totidem æris. Quarta ex quindecim auri, & quatuor duellis ac una ſextula ar
genti, atque totidem duellis unaque ſextula æris. Quinta ex ſedecim duellis au
ri, & quatuor argenti ac totidem æris. Sexta ex decem & ſeptem duellis auri,
& tribus duellis atque una ſextula argenti, ac totidem duellis unaque ſextula æ
ris. Septima ex decem & octo duellis auri, & tribus duellis argenti ac totidem
æris. Octaua ex decem & nouem duellis auri, & duabus duellis ac una ſextu
la argenti, atque totidem duellis unaque ſextula æris. Nona ex uiginti duellis
auri, & duabus argenti ac totidem æris. Decima ex una & uiginti duellis au
ri, & ex una duella unaque ſextula argenti, item ex una duella unaque ſextula
æris. Vndecima ex duabus & uiginti duellis auri, & ex una duella argenti,
atque etiam una æris. Duodecima ex tribus & uiginti duellis auri, & una ſe
xtula argenti unaque æris. Decimatertia ex auro puro. Alij ut duo ſcripu
la argenti uel æris, quæ inſunt in auri beſſe, deprehendere poſſint, acus quin
que & uiginti conficiunt: quarum prima conſtat ex duodecim duellis auri,
& ſex argenti ac totidem æris. Secunda ex duodecim duellis unaque ſextu
la auri, & quinque duellis unaque ſextula & dimidia argenti, ac totidem duel
lis unaque ſextula & dimidia æris: eadem proportione reliquæ acus forman
tur. At Romanos ſcripulari differentia dixiſſe Plinius autor eſt, quantum
auri eſſet in aliqua temperatura, quantum argenti uel æris. Vtroque autem mo
do acus, & de quibus dixi, & de quibus iam dicturus ſum, confici poſſunt.
Si uerò impares argenti & æris portiones cum auro permiſtæ fuerint, acus
ſeptem & triginta fiunt, quarum prima formatur ex duodecim duellis au
ri, nouem argenti, tribus æris. Secunda iterum ex duodecim duellis auri, o
cto argenti, quatuor æris. Tertia etiam ex duodecim duellis auri, ſeptem argenti.
tionem uirgulæ argenteæ in ſe contineant: reliquis aut tredecim non modo quo
ta argenti portio in uirgulis aureis inſit, ſed etiam quota in monetis. Quoniam
uerò quidam nummi aurei conſtant ex auro et ære, tredecim eius generis acus for
mantur: quarum prima conficitur ex duodecim duellis auri & ex totidem æris. Se
cunda ex tredecim duellis auri & ex undecim æris. Tertia ex quatuordecim
duellis auri & ex decem æris. Quarta ex quindecim duellis auri, & ex nouem
æris. Quinta ex ſedecim duellis auri, & ex octo æris. Sexta ex decem & ſeptem
duellis auri, & ex ſeptem æris. Septima ex decem & octo duellis auri & ex ſex
æris. Octaua ex decem & nouem duellis auri & ex quinque æris. Nona ex uigin
ti duellis auri, & ex quatuor æris. Decima ex una & uiginti duellis auri, &
ex tribus æris. Vndecima ex duabus & uiginti duellis auri, & ex duabus æ
ris. Duodecima ex tribus & uiginti duellis auri & ex una æris. Decimater
tia ex auro puro. Sed hoc genus acuum non eſt multum uſitatum, quod eiuſmodi
aurei nummi rariores ſint: maxime hi in quibus magna æris portio ineſt. At
tertium genus acuum, quæ conſtant ex auro & argento et ære magis eſt uſitatum,
quod tales aurei nummi ſint uulgati. Sed quia cum auro pares uel impares
argenti & æris portiones miſcentur, duplices fiunt acus: ſi pares, prima forma
tur ex duodecim duellis auri & ſex argenti ac totidem æris. Secunda ex trede
cim duellis auri & quinque duellis & una ſextula argenti ac totidem duellis u
naque ſextula æris. Tertia ex quatuordecim duellis auri & quinque argenti ac
totidem æris. Quarta ex quindecim auri, & quatuor duellis ac una ſextula ar
genti, atque totidem duellis unaque ſextula æris. Quinta ex ſedecim duellis au
ri, & quatuor argenti ac totidem æris. Sexta ex decem & ſeptem duellis auri,
& tribus duellis atque una ſextula argenti, ac totidem duellis unaque ſextula æ
ris. Septima ex decem & octo duellis auri, & tribus duellis argenti ac totidem
æris. Octaua ex decem & nouem duellis auri, & duabus duellis ac una ſextu
la argenti, atque totidem duellis unaque ſextula æris. Nona ex uiginti duellis
auri, & duabus argenti ac totidem æris. Decima ex una & uiginti duellis au
ri, & ex una duella unaque ſextula argenti, item ex una duella unaque ſextula
æris. Vndecima ex duabus & uiginti duellis auri, & ex una duella argenti,
atque etiam una æris. Duodecima ex tribus & uiginti duellis auri, & una ſe
xtula argenti unaque æris. Decimatertia ex auro puro. Alij ut duo ſcripu
la argenti uel æris, quæ inſunt in auri beſſe, deprehendere poſſint, acus quin
que & uiginti conficiunt: quarum prima conſtat ex duodecim duellis auri,
& ſex argenti ac totidem æris. Secunda ex duodecim duellis unaque ſextu
la auri, & quinque duellis unaque ſextula & dimidia argenti, ac totidem duel
lis unaque ſextula & dimidia æris: eadem proportione reliquæ acus forman
tur. At Romanos ſcripulari differentia dixiſſe Plinius autor eſt, quantum
auri eſſet in aliqua temperatura, quantum argenti uel æris. Vtroque autem mo
do acus, & de quibus dixi, & de quibus iam dicturus ſum, confici poſſunt.
Si uerò impares argenti & æris portiones cum auro permiſtæ fuerint, acus
ſeptem & triginta fiunt, quarum prima formatur ex duodecim duellis au
ri, nouem argenti, tribus æris. Secunda iterum ex duodecim duellis auri, o
cto argenti, quatuor æris. Tertia etiam ex duodecim duellis auri, ſeptem argenti.