Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

List of thumbnails

< >
211
211
212
212
213
213
214
214
215
215
216
216
217
217
218
218
219
219
220
220
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.003673">
                <pb pagenum="219" xlink:href="009/01/219.jpg"/>
              Proclum, ita 1000. ad 500, & poſtea, vt Plato ad 1000. ita Proclus ad 500.
                <lb/>
              iuxta
                <expan abbr="vtriuſq;">vtriuſque</expan>
              merita, & quidem iſta eſt huiuſmodi moralis diſtributio, cum
                <lb/>
              modis argumentandi ab Euclide comprobatis, nitatur.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003674">
                <arrow.to.target n="marg302"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.003675">
                <margin.target id="marg302"/>
              311</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003676">Ibidem
                <emph type="italics"/>
              (Hanc verò proportionalitatem Mathematici Geometricam vocant:
                <lb/>
              propterea quod in Geometrica euenit, vt eandem totum ad totum rationem habeat,
                <lb/>
              quam habet alterutrum, ad alterutrum)
                <emph.end type="italics"/>
              ideſt, hanc duarum Geometricarum
                <lb/>
              rationum ſimilitudinem Mathematici proportionalitatem Geometricam
                <lb/>
              appellant, propterea quod in hac duarum rationum geometricarum ſimili­
                <lb/>
              tudine accidit, vt ſit totum ad totum, quemadmodum etiam partes toto­
                <lb/>
              rum, vt ſupra explicatum eſt; quod non accidit in duarum proportionum
                <lb/>
              arithmeticarum ſimilitudine; ſi enim ponamus has duas rationes arithme­
                <lb/>
              ticas ſimiles, vt 10. ad 8. ita 6. ad 4. quæ ſunt ſimiles, propter ſimiles exceſ­
                <lb/>
              ſus primorum, & ſecundorum terminorum, cum
                <expan abbr="vbiq;">vbique</expan>
              exceſſus ſit binarij.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.003677">non erit tamen totum 16. ad totum 12. in eadem ratione cum diuiſis ter­
                <lb/>
              minis, cum ibi ſit exceſſus binarij, hic verò quaternarij. </s>
              <s id="s.003678">hæc videtur eſſe
                <lb/>
              Ariſt. ratio; quam adhuc melius declaraſſe libet. </s>
              <s id="s.003679">Geometrica igitur pro­
                <lb/>
              portionalitas ita dicta eſt, quia quælibet proportio poteſt in materia Geo­
                <lb/>
              metrica, lineis, ſuperficiebus, & corporibus continuari in quatuor termi­
                <lb/>
              nis, ita vt proportionalitas, ſeu ſimilitudo rationum exurgat, quod in nu­
                <lb/>
              meris fieri ſemper nequit, cum plures ſint proportiones, quæ numeris ex­
                <lb/>
              primi nequeunt, vt ſunt eæ, quas irrationales appellant, cuiuſmodi eſt inter
                <lb/>
              diametrum, & coſtam eiuſdem quadrati, cuius nec proportio, nec propor­
                <lb/>
              tionalitas in numeris reperiri poteſt, quæ tamen in lineis, ſuperficiebus, ac
                <lb/>
              corporibus eſſe poſſunt: eſt enim vt diameter vnius quadrati ad latus eiuſ­
                <lb/>
              dem, ita idem latus ad aliam lineam inuentam per 11. 6. vel vt diameter ad
                <lb/>
              coſtam, ita quælibet alia linea ad aliam inuentam, per 12. 6. omnis igitur
                <lb/>
              proportionalitas rebus Geometricis ineſſe poteſt; non autem numeris, in
                <lb/>
              quibus ſolum poſſunt eſſe rationes rationales, ſeu
                <expan abbr="rerũ">rerum</expan>
              commenſurabilium;
                <lb/>
              latius igitur patet Geometrica hæc ſimilitudo, quàm Arithmetica, cùm
                <lb/>
              Geometrica complectatur tam rationales, quàm irrationales. </s>
              <s id="s.003680">meritò igi­
                <lb/>
              tur talis proportionalitas appellari debuit à rebus Geometricis, in quibus
                <lb/>
              ſemper reperitur, non autem ab Arithmeticis, cum quibus ſæpius reperiri
                <lb/>
              nequit. </s>
              <s id="s.003681">Vide Campanum in explicatione definitionis 3. 5. Elemen.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003682">
                <arrow.to.target n="marg303"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.003683">
                <margin.target id="marg303"/>
              312</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003684">Ibidem
                <emph type="italics"/>
              (Non eſt autem continens hæc proportio: non enim vnus, & idem ter­
                <lb/>
              minus efficitur, & cui, & quod)
                <emph.end type="italics"/>
              ideſt, hæc proportionalitas contracta ad res
                <lb/>
              practicas, non eſt continens, ideſt, quæ conſiſtat in tribus tantum terminis,
                <lb/>
              quorum medius eſt, ad quem refertur primus, & is qui refertur ad ter­
                <lb/>
              tium; ſed eſt diſiuncta, quia conſtat ſemper quatuor terminis, quorum duo
                <lb/>
              ſunt perſonæ aliquæ, reliqui verò duo ſunt res, quæ perſonis debentur, vt ſi
                <lb/>
              ſint Plato, & Proclus, quibus iuxta meritorum quantitatem debeant diuidi
                <lb/>
              1500. aurei, debent diuidi aurei in duas partes, quæ habeant eam propor­
                <lb/>
              tionem, quam habet Plato ad Proclum. </s>
              <s id="s.003685">quod ſi Plato duplum męruit quàm
                <lb/>
              Proclus, erit vt Plato ad Proclum, ita 1000. ad 500.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003686">Ex quibus patet hanc analogiam in rebus agendis non niſi in quatuor
                <lb/>
              terminis conſiſtere poſſe, & ideo non eſſe continuam, ſed diſiunctam, vt vo­
                <lb/>
              lebat Ariſtot.</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>