Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
271 219
272 220
273 221
274 222
275 223
276 224
277 225
278 226
279 227
280 228
281 229
282 230
283 231
284 232
285 233
286 234
287 235
288 236
289 237
290 238
291 239
292 240
293 241
294 242
295 243
296 244
297 245
298 246
299 247
300 248
< >
page |< < (167) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="167" file="0219" n="219" rhead="PARS TERTIA."/>
            beret in ſuis illis maſſulis, ſeu primigeniis particulis impene-
              <lb/>
            trabilitatem continuam prorſus inſuperabilem, ſine ulla exten-
              <lb/>
            ſione continua, & </s>
            <s xml:space="preserve">indiſſolubilitatem itidem inſuperabilem etiam
              <lb/>
            ſine ullo mutuo nexu inter earum puncta, per ſolum nexum,
              <lb/>
            quem haberent ſingula cum illis tribus punctis remotis.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">365. </s>
            <s xml:space="preserve">In omnibus hiſce caſibus habetur in maſſa non conti-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0219-01" xlink:href="note-0219-01a" xml:space="preserve">In iis & aliis
                <unsure/>
                <lb/>
              caſibus reſiſten-
                <lb/>
              tia continua ſi-
                <lb/>
              ne continuo fa-
                <lb/>
              ciente vim, &
                <lb/>
              abſoluta imper-
                <lb/>
              meabilitas.</note>
            nua vis ita continua, ut nulla ne apparens quidem compene-
              <lb/>
            tratio, & </s>
            <s xml:space="preserve">permixtio haberi poſſit æque, ac in communi ſen-
              <lb/>
            tentia de continua impenetrabilis materiæ extenſione. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod
              <lb/>
            autem in illo velo, vel muro exhibuit triangulorum, & </s>
            <s xml:space="preserve">pyra-
              <lb/>
            midum ſeries, idem obtineri poteſt per figuras alias quampluri-
              <lb/>
            mas, & </s>
            <s xml:space="preserve">id multo pluribus adhuc modis obtineretur; </s>
            <s xml:space="preserve">ſi non in
              <lb/>
            unica, ſed in pluribus diſtantiis eſſent ejuſmodi aſymptotica
              <lb/>
            repagula cum impenetrabilitate continua per non continuam
              <lb/>
            punctorum diſperſorum diſpoſitionem.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">366. </s>
            <s xml:space="preserve">At in primo illo caſu, in quo nulla habetur ejuſmodi
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0219-02" xlink:href="note-0219-02a" xml:space="preserve">Sine aſympto-
                <lb/>
              to omnes ſub-
                <lb/>
              ſtantias permea-
                <lb/>
              biles fore ab
                <lb/>
              aliis; ſi iis ſatis
                <lb/>
              magnas veloci-
                <lb/>
              tas imprimatur.
                <lb/>
              Exemplum glo-
                <lb/>
              buli ferrei inter
                <lb/>
              magnetes tran-
                <lb/>
              ſeuntis.</note>
            aſymptotus præter primam, res longe alio modo ſe haberet.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">Patet in eo caſu illud, ſi velocitas imprimi poſſit maſſæ cui-
              <lb/>
            piam ſatis magna; </s>
            <s xml:space="preserve">fore, ut ea tranſeat per maſſam quancun-
              <lb/>
            que ſine ulla perturbatione ſuarum partium, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſine ulla par-
              <lb/>
            tium alterius: </s>
            <s xml:space="preserve">nam vires, ut agant, & </s>
            <s xml:space="preserve">motum aliquem fini-
              <lb/>
            tum ſenſibilem gignant, indigent continuo tempore, quo im-
              <lb/>
            minuto in immenſum, uti imminuitur, ſi velocitas in immen-
              <lb/>
            ſum augeatur, imminuitur itidem in immenſum earum effe-
              <lb/>
            ctus. </s>
            <s xml:space="preserve">Rei ideam exhibebit globulus ferreus, qui debeat tranſi-
              <lb/>
            re per planum, in quo diſperſæ ſint hac, illac plurimæ maſſæ
              <lb/>
            magneticæ vim habentes validam ſatis. </s>
            <s xml:space="preserve">Si is globus cum ve-
              <lb/>
            locitate non ita ingenti projiciatur per directionem etiam,
              <lb/>
            quæ in nullam maſſam debeat incurrere; </s>
            <s xml:space="preserve">progredi ultra il-
              <lb/>
            las maſſas non poterit; </s>
            <s xml:space="preserve">ſed ejus motus ſiſtetur ab illarum
              <lb/>
            attractionibus. </s>
            <s xml:space="preserve">At ſi velocitas ſit ſatis magna, ut actiones
              <lb/>
            virium magneticarum ſatis exiguo tempore durare poſſint,
              <lb/>
            prætervolabit utique, nullo ſenſibili damno ejus velocitati il-
              <lb/>
            lato.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">367. </s>
            <s xml:space="preserve">Quin immo ibi conſiderandum & </s>
            <s xml:space="preserve">illud: </s>
            <s xml:space="preserve">ſi velocitas
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0219-03" xlink:href="note-0219-03a" xml:space="preserve">Diverſi ef
                <unsure/>
              ſectus
                <lb/>
              relate ad ma-
                <lb/>
              gnetes pro di-
                <lb/>
              verſa velocita-
                <lb/>
              te ejus globuli.</note>
            ejus fuerit exigua, ipſum globum facile ſiſti, exiguo motu a
              <lb/>
            vi mutua æquali, ſeu reactione, impreſſo magnetibus, quo per
              <lb/>
            ſolam plani frictionem, & </s>
            <s xml:space="preserve">mutuas eorum vires impedito, exi-
              <lb/>
            gua in eorum poſitionibus mutatio fiat. </s>
            <s xml:space="preserve">Si velocitas impreſ-
              <lb/>
            ſa aliquantulum creverit; </s>
            <s xml:space="preserve">tum mutatio in poſitione magne-
              <lb/>
            tum major fiet, & </s>
            <s xml:space="preserve">adhuc ſiſtetur globuli motus; </s>
            <s xml:space="preserve">ſed ſi ve-
              <lb/>
            locitas fuerit multo major, globulus autem tranſeat ſatis pro-
              <lb/>
            pe aliquas e maſſis magneticis; </s>
            <s xml:space="preserve">ab actione mutua inter ipſum,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">eas maſſas communicabitur ſatis ingens motus iis ipſis
              <lb/>
            maſſis, quo poſſint etiam ipſum non nihil retardatum, ſed
              <lb/>
            adhuc progredientem ſequi, avulſæ a cæteris, quæ ob actio-
              <lb/>
            nes in majore diſtantia minores, & </s>
            <s xml:space="preserve">brevitatem temporis, re-
              <lb/>
            maneant ad ſenſum immotæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">nihil turbatæ. </s>
            <s xml:space="preserve">Sed ſi </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>