Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

List of thumbnails

< >
211
211
212
212
213
213
214
214
215
215
216
216
217
217
218
218
219
219
220
220
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N15C17" level="2" n="3" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N25905" level="3" n="4" type="other" type-free="tractatus">
              <div xml:id="N25911" level="4" n="1" type="chapter" type-free="capitulum">
                <p xml:id="N2592B">
                  <s xml:id="N259A6" xml:space="preserve">
                    <pb chead="Quarti Tractatus" file="0219" n="219"/>
                  in infinitum velociꝰ alteraret ſuū pedale ꝙ̄ a. / ſꝫ cõ-
                    <lb/>
                  ſequēs eſt falſum / igit̄̄ illud ex quo ſeq̇tur. </s>
                  <s xml:id="N259C4" xml:space="preserve">Sequela
                    <lb/>
                  ꝓbatur / q2 in eodē tēpore et in equali ſubiecto in in­
                    <lb/>
                  finitū plures gradus caliditatis ꝓducit b. ꝙ̄ a. per
                    <lb/>
                  alterationē / ergo in infinitū velocius alterat b. ſuū
                    <lb/>
                  paſſum ꝙ̄ a. /  fuit inducēdū </s>
                  <s xml:id="N259CF" xml:space="preserve">Iam ꝓbat̄̄ falſitas ↄ̨ſe­
                    <lb/>
                  quētis / q2 equaliter oīno de forma caliditatis pro­
                    <lb/>
                  ducit b. ſicut a. in eodē tꝑe / vt patet ex caſu / igir̄ eque­
                    <lb/>
                  velociter oīno alterat b. ſuū paſſum ſicut a. et ꝑ ↄ̨ñs
                    <lb/>
                  non in infinitū velocius / qḋ eſt oppoſitū ↄ̨ñtis. </s>
                  <s xml:id="N259DA" xml:space="preserve">Pa­
                    <lb/>
                  tet ↄ̨ña / q2 velocitas motus vniuerſaliter attendi
                    <lb/>
                  hꝫ penes effectū ꝓductuꝫ ſaltem vbi aliquid ꝑ motuꝫ
                    <lb/>
                  ꝓducitur. </s>
                  <s xml:id="N259E3" xml:space="preserve">¶ Itē ſi illa ſolutio eſſet bona ſequeretur /
                    <lb/>
                   ab equalib3 ꝓportionibus alterantiū ad ſua al­
                    <lb/>
                  terabilia inequales velocitates alterationis ꝓue-
                    <lb/>
                  nirēt: ſꝫ cõſequēs eſt manifeſte falſuꝫ / igitur illḋ ex
                    <lb/>
                  quo ſeq̇tur. </s>
                  <s xml:id="N259EE" xml:space="preserve">Sequela ꝓbat̄̄ et volo /  a. alteret vnū
                    <lb/>
                  pedale in hora ad gradum vt .4. et b. equale ipſi a.
                    <lb/>
                  in actiuitate alteret vnū bipedale in eadē hora ad
                    <lb/>
                  eundem gradum vt .4. ſemper ītelligo ꝑ totū </s>
                  <s xml:id="N259F7" xml:space="preserve">Quo
                    <lb/>
                  poſito manifeſtum eſt ꝑ te  b. in duplo velociꝰ al-
                    <lb/>
                  terat ſuū paſſum ꝙ̄ a. / q2 ſuum paſſum eſt in duplo
                    <lb/>
                  maius et ꝓportio ipſius a. ad ſuum paſſum et b. ad
                    <lb/>
                  ſuū paſſum ſunt equales / igitur ab equalibꝰ ꝓpor-
                    <lb/>
                  tionibus alterãtiū ad ſua alterabilia inequales ve­
                    <lb/>
                  locitates alteratiõis ꝓueniūt / qḋ fuit ꝓbandū </s>
                  <s xml:id="N25A06" xml:space="preserve">Pro­
                    <lb/>
                  batur minor / q2 ſi ꝓportio b. ad ſuū paſſuꝫ eſſet ma­
                    <lb/>
                  ior ꝙ̄ ꝓportio a. ad ſuū paſſuꝫ / tūc ſequeret̄̄ /  intē-
                    <lb/>
                  ſiorē caliditatē ꝓduceret b. ī ſuū paſſum ꝙ̄ a. / ſꝫ hoc
                    <lb/>
                  eſt falſuꝫ / vt patet ex caſu / igit̄̄ illud ex quo ſequitur
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N25A12" xml:space="preserve">¶ Ideo dices aliter et melius ſicut dicendū eſt ad ar­
                    <lb/>
                  gumentū negando ſequelã et ad ꝓbationē dices / 
                    <lb/>
                  velocitas motus alteratiõis nõ debet attendi ſim-
                    <lb/>
                  pliciter penes multitudinē graduū intēſiõis ipſiꝰ
                    <lb/>
                  qualitatis que mediante tali motu alterationis ꝓ-
                    <lb/>
                  ducitur / ſꝫ penes multitudinē graduū ipſius forme
                    <lb/>
                  ſiue in magno ſubiecto ꝓducat̄̄ ſiue in paruo. </s>
                  <s xml:id="N25A21" xml:space="preserve">Ma­
                    <lb/>
                  nifeſtum em̄ eſt /  cū aliqḋ calidū vniformiter rarū
                    <lb/>
                  acquirit ꝑ totū vnū gradū caliditatis intenſiue in
                    <lb/>
                  duplo plus de forma acq̇rit illud totuꝫ calidum ̄
                    <lb/>
                  vna eius medietas ſicut dictū eſt ſuperiꝰ /  in dēſo
                    <lb/>
                  finite vniforme in duplo plus eſt de materia ꝙ̄ in
                    <lb/>
                  ſua medietate. </s>
                  <s xml:id="N25A30" xml:space="preserve">Uolo igitur dicere /  ſicut in denſo
                    <lb/>
                  ſignãtur gradus entitatis materie penes quorum
                    <lb/>
                  multitudinē dēſitas attēdit̄̄ ita in ꝓpoſito dico ve­
                    <lb/>
                  locitatē alteratiõis attēdi debere penes multitudi­
                    <lb/>
                  nē qualitatis in eodē tꝑe ꝓducte nullo pacto cõſide­
                    <lb/>
                  rando intēſionē aut ſubiectū. </s>
                  <s xml:id="N25A3D" xml:space="preserve">Sꝫ contra hoc ſic ar­
                    <lb/>
                  guit̄̄ / q2 tunc ſequeret̄̄ /  ſi a. alterans in prīa quar­
                    <lb/>
                  ta vnius hore ꝓducit vnū gradū caliditatis inten-
                    <lb/>
                  ſiue et entitatiue ꝑ totū et in ſecūda quarta tantuꝫ
                    <lb/>
                  et in tertia tantū et in quarta ſimiĺr tantum b. vero
                    <lb/>
                  in primo pedali vnius quadrupedalis ꝓduceret ſi-
                    <lb/>
                  militer vnū gradū caliditatis entitatiue et intenſi-
                    <lb/>
                  ue in prima quarta hore et in ſecūda quarta in ſecū­
                    <lb/>
                  do pedali tantū ꝓduceret et in tertia in tertio peda­
                    <lb/>
                  li et in quarta in quarto pedali tantū gradum ꝓdu­
                    <lb/>
                  ceret / tunc ſeq̇retur /  eque velociter in illa hora b.
                    <lb/>
                  alteraret quadrupedale ſicut a. pedale / ſꝫ ↄ̨ſequens
                    <lb/>
                  eſt falſuꝫ / igit̄̄ illud ex quo ſequit̄̄. </s>
                  <s xml:id="N25A58" xml:space="preserve">Seq̄la patet faci-
                    <lb/>
                  le ex ſolutiõe / q2 tantū de caliditate entitatiua ꝓdu­
                    <lb/>
                  cit b. ſicut a. adequate </s>
                  <s xml:id="N25A5F" xml:space="preserve">Falſitas ↄ̨ſequētis arguitur /
                    <lb/>
                  q2 alteratio ipſius a. qua vcꝫ alterat ſuū paſſuꝫ eſt
                    <lb/>
                  velocior alteratiõe ipſius b. / ergo nõ eque velociter
                    <lb/>
                  in illa hora b. alterat quadrupedale ſicut a. pedale
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N25A69" xml:space="preserve">Cõſequētia patet et arguitur añs / q2 intēſio qua a.
                    <lb/>
                  intēdit pedale eſt velocior alteratione ipſius b. et in­
                    <lb/>
                  tenſio qua a. intendit pedale eſt alteratio qua a. al­
                    <cb chead="Capi. primum"/>
                  terat pedale: ergo alteratio qua a. alterat pedale
                    <lb/>
                  eſt velocior alteratiõe ipſius b. qua vcꝫ alterat qua­
                    <lb/>
                  drupedale. </s>
                  <s xml:id="N25A77" xml:space="preserve">Cõſequētia pꝫ cū minore </s>
                  <s xml:id="N25A7A" xml:space="preserve">Nõ em̄, vt ſup­
                    <lb/>
                  pono, alteratio et intēſio diſtinguūtur. </s>
                  <s xml:id="N25A7F" xml:space="preserve">et maior ꝓ­
                    <lb/>
                  batur: q2 intēſio qua a. intendit pedale eſt velocior
                    <lb/>
                  intenſione qua b. intēdit quadrupedale et oīs intē-
                    <lb/>
                  ſio qua b. intendit quadrupedale eſt alteratio qua
                    <lb/>
                  b. alterat quadrupedale / igit̄̄ intēſio qua a. intēdit
                    <lb/>
                  pedale eſt velocior alteratione qua b. alterat qua-
                    <lb/>
                  drupedale. </s>
                  <s xml:id="N25A8E" xml:space="preserve">Et ſic pꝫ maior.
                    <note position="right" xlink:href="note-0219-01a" xlink:label="note-0219-01" xml:id="N25BC9" xml:space="preserve">Dicitur.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N25A96" xml:space="preserve">¶ Dices et bñ conceden-
                    <lb/>
                  do ſequelã et negãdo ↄ̨ñs eē falſum et ad punctū ꝓ-
                    <lb/>
                  bationis nego / hanc ↄ̨ñam intēſio qua a: intēdit pe­
                    <lb/>
                  dale eſt velocior alteratiõe ipſiꝰ b. et intēſio qua a.
                    <lb/>
                  intēdit pedale eſt alteratio qua a. alterat pedale / g̊
                    <lb/>
                  alteratio qua a. alterat pedale eſt velocior altera-
                    <lb/>
                  tione ipſius b. </s>
                  <s xml:id="N25AA5" xml:space="preserve">Arguit̄̄ em̄ in quatuor termīs. </s>
                  <s xml:id="N25AA8" xml:space="preserve">debe­
                    <lb/>
                  ret eī ſic īferri / g̊ alṫatio q̈ a. alṫat pedare ē velocior
                    <lb/>
                  intēſio quã alteratio ipſiꝰ b. </s>
                  <s xml:id="N25AAF" xml:space="preserve">Uel aliter rñdēdo ad
                    <lb/>
                  materiã argumēti poterꝪ ſecure dicere motū ītēſio­
                    <lb/>
                  nis nõ eē cõparabilē motui alteratiõis ī velocitate
                    <lb/>
                  et traditate prior tñ ſolutio magis plꝫ. </s>
                  <s xml:id="N25AB8" xml:space="preserve">¶ Cõtra q2
                    <lb/>
                  tūc ſeq̇retur /  velocius alteraret eandē reſiſtētiaꝫ
                    <lb/>
                  vnū pedale vniformiter calidū / vt q̈tuor ꝙ̄ vnū aliḋ
                    <lb/>
                  pedale infinite calidū vniformiter ſine aliqua con­
                    <lb/>
                  trarii ꝑmixtiõe: ſꝫ ↄ̨ñs videt̄̄ manifeſte falſum: igit̄̄
                    <lb/>
                  illud ex quo ſeq̇tur </s>
                  <s xml:id="N25AC5" xml:space="preserve">Falſitas ↄ̨ñtis relinq̇tur nota et
                    <lb/>
                  arguit̄̄ ſeq̄la et pono /  in vno pedali qḋ ſit a. in q̄li­
                    <lb/>
                  bet parte ꝓportionali inducãtur .4. gradus calidi-
                    <lb/>
                  tatis nõ tamē ꝑ totū ſꝫ in parte ꝓportionali ipſius
                    <lb/>
                  a. corrñdēte parti ꝓportionali tꝑis ipſo a. et tēpo-
                    <lb/>
                  re ꝓportione dupla diuiſis pono tamē /  in ea pro­
                    <lb/>
                  portione qua vna pars ꝓportionalis eſt minor al-
                    <lb/>
                  tera minus in tali parte entitatiue inducat̄̄ de cali-
                    <lb/>
                  ditate ſꝑ tamē vt .4. ī'tenſiue in altero vero pedali
                    <lb/>
                  puta b. in qualibet parte ꝓportionali tꝑis induca­
                    <lb/>
                  tur per totū b. medietas caliditatis intēſiue et enti-
                    <lb/>
                  tatiue q̄ in tali parte tꝑis introducit̄̄ in aliqua par­
                    <lb/>
                  te ꝓportionali ipſius a. </s>
                  <s xml:id="N25AE0" xml:space="preserve">Quo poſito alterēt a. et b.
                    <lb/>
                  conſimilē reſiſtentiã et ſequit̄̄ /  a. velocius altera-
                    <lb/>
                  bit eandē reſiſtãtiam ꝙ̄ b. et tñ b. eſt infinite caliduꝫ
                    <lb/>
                  vniformiter ſiue cõtrarii admixtiõe: vt ſuppono: et
                    <lb/>
                  a. vniformiter calidū vt .4. / igit̄̄ ꝓpoſitū. </s>
                  <s xml:id="N25AEB" xml:space="preserve">Minor fa-
                    <lb/>
                  cile patet ex caſu et minor ꝓbatur / q2 a. eſt in duplo
                    <lb/>
                  maioris põne ꝙ̄ b. / igit̄̄ in dupla velociꝰ alterat eã-
                    <lb/>
                  dem reſiſtentiã ꝙ̄ b. </s>
                  <s xml:id="N25AF4" xml:space="preserve">Cõſequētia pꝫ et arguit̄̄ añs / q2
                    <lb/>
                  a. hꝫ in duplo magis de forma eiuſdē ſpēi  b. / igit̄̄
                    <lb/>
                  a. eſt in duplo maioris põne ꝙ̄ b. </s>
                  <s xml:id="N25AFB" xml:space="preserve">¶ Scḋo ṗncipaĺr
                    <lb/>
                  arguit̄̄ ſic. </s>
                  <s xml:id="N25B00" xml:space="preserve">Si pars affirmatiua q̄ſtiõis eēt vera / ſeq̇­
                    <lb/>
                  ret̄̄ /  qḋlibet alterans finitū alterans certã reſiſtē­
                    <lb/>
                  tiã infinitã formã entitatiue in quãtulocū tꝑe ꝓ-
                    <lb/>
                  duceret ſꝫ ↄ̨ñs eſt manifeſte falſum / igit̄̄ illud ex quo
                    <lb/>
                  ſequit̄̄. </s>
                  <s xml:id="N25B0B" xml:space="preserve">Probat̄̄ añs / qm̄ qḋlibet alterãs certã reſi-
                    <lb/>
                  ſtētiã infinite velociter adequate agit in quantulo-
                    <lb/>
                  cū tꝑe / igit̄̄ quodlibet alterãs finitū certã alterãs
                    <lb/>
                  reſiſtētiam infinitã formã entitatiue in quãtulocū
                    <lb/>
                  tꝑe ꝓducit. </s>
                  <s xml:id="N25B16" xml:space="preserve">Probat̄̄ añs / q2 ſi nõ det̄̄ illud et ſit a. ca­
                    <lb/>
                  lidū vniforme ꝑ totū in forma entitatiue / qḋ alterat
                    <lb/>
                  b. paſſuꝫ certe reſiſtētie ꝑ horam. </s>
                  <s xml:id="N25B1D" xml:space="preserve">Et arguit̄̄ ſic / a. īfi­
                    <lb/>
                  nite velociter agit in illa hora adequate alterando
                    <lb/>
                  b. paſſum / igitur propoſitum. </s>
                  <s xml:id="N25B24" xml:space="preserve">Probatur antecedēs
                    <lb/>
                  et volo /  a. tangat b. paſſum et diuidatur ipſum a.
                    <lb/>
                  per partes proportionales ꝓportione dupla mi-
                    <lb/>
                  noribus ſus b. paſſum terminatꝪ et arguit̄̄ ſic: pri­
                    <lb/>
                  ma pars proportionalis ipſius a. aliquãtulū agit
                    <lb/>
                  in hora adequate in b. paſſum et ſecunda tantum vĺ
                    <lb/>
                  magis et tertia tantum vel magis ꝙ̄ ſecunda et ſic
                    <lb/>
                  cõſequēter et ſunt infinite: ergo ſequitur /  infinita
                    <lb/>
                  eſt actio ī illa hora adequate. </s>
                  <s xml:id="N25B37" xml:space="preserve">Conſequētia patet
                    <gap/>
                  ̀
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N25B3D" xml:space="preserve"/>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>