Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
2
"/>
ergo fundamentis rectè conſtitutis, reliqua omnia quæ ſuperſtruuntur, firma permanere & per
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg3
"/>
petuò durare poſſunt: ſi minus; quicquid adiicitur breui corruat neceſſe eſt: ſic de ſcientię prin
<
lb
/>
cipiis, & fundamentis cogitare oportet. </
s
>
<
s
>Exigua ſanè principia ſunt; at verò maximè pollent.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Ex quo efficitur, vt, quemadmodum in itinere faciendo paruus error ab initio maximus euadit
<
lb
/>
in extremo: ſic principiis in methodo malè fundatis, demum longiſsimè aberremus à vero.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Vnico enim dato abſurdo plurima ſuccedunt. </
s
>
<
s
>atque, vt monet Plato, velut in deſcribendis figu
<
lb
/>
ris mathematicis, ſi exiguum quoddam primum ignotum
<
expan
abbr
="
falſumq́
">falſumque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ſit, reliqua deinceps multa
<
lb
/>
conſentiunt. </
s
>
<
s
>Neque verò ſecus de principiorum conſtitutione iudicando eſt quàm de conſiliis
<
lb
/>
noſtris euidiſsimus ille poëta cenſuerit, ita ſcribens.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg3
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Siquam rem accures ſobriè & frugaliter
<
emph.end
type
="
italics
"/>
,</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Solet illa rectè ſub manus ſuccedere
<
emph.end
type
="
italics
"/>
:</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Atque ædepol fermè vt quiſque rem accurat ſuam
<
emph.end
type
="
italics
"/>
,</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Sic ei procedit poſt principia. </
s
>
<
s
>Denique ſi malus
<
emph.end
type
="
italics
"/>
,</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Aut nequam eſt, malè res vertunt quas agit
<
emph.end
type
="
italics
"/>
:</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Sin autem frugi eſt, eueniunt frugaliter
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>Idcirco multùm principiis inſiſtendum,
<
expan
abbr
="
diligentiſsimeq́
">diligentiſsimeque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>conſiderandum vtrum rectè nec'ne
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg4
"/>
<
lb
/>
decernantur. </
s
>
<
s
>his verò probè examinatis & quaſi fundamentis benè iactis cætera cum ipſis con
<
lb
/>
gruenter ſubiicere ſuccedet. </
s
>
<
s
>Noſtrum igitur inſtitutum eſt nunc naturam motus accuratè per
<
lb
/>
quirere & quaſi in vnum breue corpus omnia cogere, quę paſsim ex communi ſenſu doctorum
<
lb
/>
diſcuſſa & à philoſophis acerrimè
<
expan
abbr
="
varieq́
">varieque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>diſputata ſunt;
<
expan
abbr
="
animiq́
">animique</
expan
>
. </
s
>
<
s
>noſtri ſententias de re obſcu
<
lb
/>
riſsima pronunciare,
<
expan
abbr
="
iudiciumq́
">iudiciumque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>noſtrum dimiſſo omni partium ſtudio liberè, at non licenter
<
lb
/>
interponere; quibus etiam non pauca de noſtro contexuimus; nimis fortaſſe confidenter eorum
<
lb
/>
iudicio, qui maximè tribuunt (vt certè
<
expan
abbr
="
faciendũ
">faciendum</
expan
>
eſt) auctoritati maiorum; verùm ſi ſine animo iu
<
lb
/>
dicare velint, & in intima noſtra pręcordia penetrarint, vt proficiamus nos, & aliis prodeſſe poſ
<
lb
/>
ſimus, neque pœnas huius audaciæ declinemus, dum noſtrorum dictorum reddere rationem,
<
lb
/>
& meliora dicentibus auſcultare parati ſumus,
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
ipſi pro viribus non omnium auctoritate
<
expan
abbr
="
cõ-tempta
">con
<
lb
/>
tempta</
expan
>
profiteamur, ſed ad iudicia peritiorum exploremus illa, quæ aut oſcitante negligentia,
<
lb
/>
aut iniquitate factionum, aut etiam iniuria temporum à pura illa peripatetica diſciplina, anti
<
lb
/>
qua illa quidem, non tamen eiuſmodi, quæ debuerit, vt iam cœpit, antiquari, tam longo tempo
<
lb
/>
ris ætatum
<
expan
abbr
="
regionumq́
">regionumque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>tractu lapſa fuerant: quibus item acceſsit acre
<
expan
abbr
="
ſtudiũ
">ſtudium</
expan
>
<
expan
abbr
="
cõcertationis
">concertationis</
expan
>
, quod
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
vnicuiq.
">vnicuique</
expan
>
propemodum inſitum eſt, atque innatum. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
itaq.
">itaque</
expan
>
exardet facillimè, & animis noſtris in
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg5
"/>
<
lb
/>
hęret tenaciſsimè; neque minus diſtrahit in diuerſas opiniones, quàm
<
expan
abbr
="
cuiuſq.
">cuiuſque</
expan
>
noſtrum cupidi
<
lb
/>
tas ad varia ſtudia proſequenda
<
expan
abbr
="
quacunq.
">quacunque</
expan
>
vel
<
expan
abbr
="
ẽt
">etiam</
expan
>
leui de cauſſa, quotidie nos incitet & impellat.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Neque
<
expan
abbr
="
itẽ
">item</
expan
>
abhorret ab hac peſte conſuetudo: permagni enim refert, quibus opinionibus
<
expan
abbr
="
quiſq.
">quiſque</
expan
>
<
lb
/>
ab initiis ſtudiorum ſit imbutus: etenim quemadmodum celeriter arripiuntur; ita diutius re
<
lb
/>
tinentur, & à teneris annis amplexa vehementius amantur. </
s
>
<
s
>ac veluti lanarum colores, quibus
<
lb
/>
ſimplex ille candor mutatus eſt, elui nequeunt; ſic ea quæ rudes animi perceperunt non ſine
<
lb
/>
ſummo labore excutiuntur, quo fit etiam, vt cætera lentè
<
expan
abbr
="
faſtidioſeq́
">faſtidioſeque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>probentur; ne dixerim,
<
lb
/>
funditus repudientur & reſpuantur. </
s
>
<
s
>Quamobrem ferunt Theodorum tragœdum nobiliſsimum
<
lb
/>
nulli concedere conſueſſe, vt ante ſe prodiret in ſcenam, quia nimirùm primis auditionibus ſpe
<
lb
/>
ctatorum animi nimium conciliarentur. </
s
>
<
s
>Nos, quoad potuimus, Ariſtotelis vnius veſtigiis in
<
lb
/>
hęſimus, & ex interpretum ſententiis illas ſecreuimus quas ab ipſo Ariſtotele proficiſci, ſi non
<
lb
/>
perſpicuum ſit; at nos ita eſſe perſuadere conati ſumus; vt neque etiam nos induſtria noſtra
<
lb
/>
minus confiſi quàm approbatiſsimorum hominum auctoritatem ſecuti fuiſſe, nec ab eorum
<
lb
/>
ſententia, niſi coacti diſceſsiſſe iure optimo videri debeamus. </
s
>
<
s
>Quæcunque tamen ea ſint, quæ
<
lb
/>
conſcripſimus, non ſine pertinaci labore confecta ſunt. </
s
>
<
s
>Sæpius enim
<
expan
abbr
="
ſæpiuſq́
">ſæpiuſque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>hæc animaduerte
<
lb
/>
re oportebat:
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
vt poëta ille monet (vtar hîc ego auctoritate
<
expan
abbr
="
verbiſq́
">verbiſque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Platonis) ante
<
expan
abbr
="
retroq́
">retroque</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg6
"/>
<
lb
/>
conſpicere, ne fortè deciperemur à nobis ipſis: quaquidem fraude nulla magis eſt capitalis:
<
lb
/>
quandò nunquam ſeductor abeſt, nec vllo tempore à decepti latere diuellitur:
<
expan
abbr
="
reſq́
">reſque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ipſa ſeſe
<
lb
/>
abdidit in profundum. </
s
>
<
s
>ſi quidem ea ſit conditio principiorum, vt Tantum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg4
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg5
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg6
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Sint infra nostros ſenſus,
<
expan
abbr
="
tantoq́
">tantoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>minora
<
emph.end
type
="
italics
"/>
,</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Quàm quæ primùm oculi cœptant non poſſe tueri
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>Quo circa neque mirùm eſſe debet, ſi res aut minus iucunda, aut etiam grauior,
<
expan
abbr
="
difficiliorq́
">difficiliorque</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>videatur, eſt enim methodi noſtræ ianua triſtiſsima: verùm ſi prima tempora toleraueris (qui
<
lb
/>
vnus eſt labor) non dubito, quin mirifica voluptate complearis. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
tibiq́
">tibique</
expan
>
. </
s
>
<
s
>memineris, in capeſſendis
<
lb
/>
phyſicę principiis ita faciendum eſſe, velut iis, quos vexat febris, aut quorum pars aliqua com
<
lb
/>
putruit, vt enim valeant, amariſsimos ſuccos bibere coguntur, cibis parcere, aridum quoque ne
<
lb
/>
colluant os frigida cauere; aut, quod grauius eſt, ferrum
<
expan
abbr
="
igneſq́
">igneſque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>pati: ſic tibi, vt animo valeas,
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
oĩa
">omnia</
expan
>
ferre audendum eſt;
<
expan
abbr
="
eoq́
">eoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>magis, quo pretium maius eſt animæ quam corpori, cuius morbus
<
lb
/>
eſt inſcitia, ſalus autem diſciplina. </
s
>
<
s
>En igitur naturæ primordia patefacta, quorum explicatione </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>