Newton, Isaac, Philosophia naturalis principia mathematica, 1713

List of thumbnails

< >
21
21
22
22
23
23
24
24
25
25
26
26
27
27
28
28
29
29
30
30
< >
page |< < of 524 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb xlink:href="039/01/022.jpg"/>
            <p type="main">
              <s>Summa rei huc tandem redìt: Cometarum ingens eſt numerus;
                <lb/>
              motus eorum ſunt ſumme regulares, & eaſdem leges cum Plane­
                <lb/>
              tarum motibus obſervant. </s>
              <s>Moventur in Orbibus Conicis, hi or­
                <lb/>
              bes ſunt valde admodum eccentrici. </s>
              <s>Feruntur undiQ.E.I. omnes
                <lb/>
              Cælorum partes, & Planetarum regiones liberrime pertranſeunt,
                <lb/>
              & ſæpe contra Signorum ordinem incedunt. </s>
              <s>Hæc Phænomena
                <lb/>
              certiſſime confirmantur ex Obſervationibus Aſtronomicis: & per
                <lb/>
              Vortices nequeunt explicari: Imo, ne quidem cum Vorticibus
                <lb/>
              Planetarum conſiſtere poſſunt. </s>
              <s>Cometarum motibus omnino lo­
                <lb/>
              cus non erit; niſi materia illa fictitia penitus e Cælis amo­
                <lb/>
              veatur. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Si enim Planetæ circum Solem a Vorticibus devehuntur; Vor­
                <lb/>
              ticum partes, quæ proxime ambiunt unumquemque Planetam, ejuſ­
                <lb/>
              dem denſitatis erunt ac Planeta; uti ſupra dictum eſt. </s>
              <s>Itaque
                <lb/>
              materia illa omnis quæ contigua eſt Orbis magni perimetro, pa­
                <lb/>
              rem habebit ac Tellus denſitatem: quæ vero jacet intra Orbem
                <lb/>
              magnum atque Orbem Saturni, vel parem vel majorem habebit. </s>
              <s>
                <lb/>
              Nam ut conſtitutio Vorticis permanere poſſit, debent partes mi­
                <lb/>
              nus denſæ centrum occupare, magis denſæ longius a centro abire. </s>
              <s>
                <lb/>
              Cum enim Planetarum tempora periodica ſint in ratione ſeſqui­
                <lb/>
              plicata diſtantiarum a Sole, oportet partium Vorticis periodos
                <lb/>
              eandem rationem ſervare. </s>
              <s>Inde vero ſequitur, vires centrifugas
                <lb/>
              harum partium fore reciproce ut quadrata diſtantiarum. </s>
              <s>Quæ
                <lb/>
              igitur majore intervallo diſtant a centro, nituntur ab eodem re­
                <lb/>
              cedere minore vi: unde ſi minus denſæ fuerint, neceſſe eſt ut ce­
                <lb/>
              dant vi majori, qua partes centro propiores aſcendere conantur. </s>
              <s>
                <lb/>
              Aſcendent ergo denſiores, deſcendent minus denſæ, & loeorum
                <lb/>
              fiet invicem permutatio; donec ita fuerit diſpoſita atque ordinata
                <lb/>
              materia fluida totius Vorticis, ut conquieſcere jam poſſit in æqui­
                <lb/>
              librio conſtituta. </s>
              <s>Si bina Fluida, quorum diverſa eſt denſitas,
                <lb/>
              in eodem vaſe continentur; utique futurum eſt ut Fluidum, cu­
                <lb/>
              jus major eſt denſitas, majore vi Gravitatis infimum petat locum:
                <lb/>
              & ratione non abſimili omnino dicendum eſt, denſiores Vorticis
                <lb/>
              partes majore vi centrifuga petere ſupremum locum. </s>
              <s>Tota igi­
                <lb/>
              tur illa & multo maxima pars Vorticis, quæ jacet extra Telluris
                <lb/>
              orbem, denſitatem habebit atque adeo vim inertiæ pro mole ma­
                <lb/>
              teriæ, quæ non minor erit quam denſitas & vis inertiæ Telluris:
                <lb/>
              inde vero Cometis trajectis orietur ingens reſiſtentia, & valde ad­
                <lb/>
              modum ſenſibilis; ne dicam, quæ motum eorundem penitus ſiſtere
                <lb/>
              atque abſorbere poſſe merito videatur. </s>
              <s>Conſtat autem ex motu Co-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>