Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of contents

< >
[211.] COMMENTARIVS.
[212.] COMMENTARIVS.
[213.] SCHEMA ORIZONTIS RECTI ET OBLIQVI.
[214.] COMMENTARIVS.
[215.] OFFICIA HORIZONTIS. I.
[216.] II.
[217.] III.
[218.] IIII.
[220.] VI.
[221.] VII.
[222.] VIII.
[223.] DEQVATVOR CIRCVLIS MINORIBVS.
[224.] COMMENTARIVS.
[225.] COMMENTARIS.
[226.] COMMENTARIVS.
[227.] COMMENTARIVS.
[228.] DE CIRCVLO LACTEO.
[229.] OFFICIA CIRCVLORVM PARALLEL ORVM.
[231.] II.
[232.] III.
[233.] IIII.
[235.] VI.
[236.] VII.
[237.] DE QVINQVE ZONIS.
[238.] COMMENTARIVS.
[239.] SECVNDI CAPITIS FINIS.
[240.] CAPVT TERTIVM DE ORTV, ET OCCASV SIGNORVM. De diuerſitate dierum, & noctium, & de diuiſione climatum.
< >
page |< < (183) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div356" type="section" level="1" n="113">
          <pb o="183" file="219" n="220" rhead="Ioan. de Sacro Boſco."/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div358" type="section" level="1" n="114">
          <head xml:id="echoid-head119" xml:space="preserve">DE STELLARVM DECLINATIONIBVS
            <lb/>
          inueſtigandis.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7299" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Qvoniam</emph>
            ſtellæ ſixæ propter motum illum tradiſſimum ab occaſu in
              <lb/>
            ortum continuè mutant declinationes ab Aequatore, operæpretium me facta
              <lb/>
            rum exiſtimo, ſi breuiter hoc loco doceam, qua ratione ex ſinubus ſtellarum
              <lb/>
            declinationes, quarum longitudines, latitudineſque notę ſint, inquirantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7300" xml:space="preserve">In-
              <lb/>
            credibilem enim vſum apud Aſtronomos hæc res habet, pręſertim in inſtrumẽ
              <lb/>
            torum conſtructionibus. </s>
            <s xml:id="echoid-s7301" xml:space="preserve">Quamuis autem multis modis id, quod proponitur,
              <lb/>
            exequi poſſimus, ut alibi oſtendimus: </s>
            <s xml:id="echoid-s7302" xml:space="preserve">placuit tamen hoc loco eam tantummo-
              <lb/>
            do uiam explicare, quàm Petrus Nonius in libello de crepuſpulis demonſtra-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-219-01" xlink:href="note-219-01a" xml:space="preserve">Declinatio
                <lb/>
              nes ſteilarũ
                <lb/>
              quo pacto
                <lb/>
              inueſtigen-
                <lb/>
              tur.</note>
            uit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7303" xml:space="preserve">quàm nos clarius in ijs, quæ ad primũ Mobile ſpectant, demonſtrabimus.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s7304" xml:space="preserve">Via autẽ eſt eiuſmodi. </s>
            <s xml:id="echoid-s7305" xml:space="preserve">Fiat, ut quadratũ ſinus totius ad rcctangulum contentũ
              <lb/>
            ſub ſinu maximæ declinationis Eclipticæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7306" xml:space="preserve">ſinu complementi latitudinis ſtel-
              <lb/>
            læ propoſitæ, ita ſinus uerſus longitudinis ſtellæ ab initio ♋, computatæ, ſi la-
              <lb/>
            titudo ſtellæ fuerit borealis, vel à principio ♑, ſi ſtellæ latitudo auſtralis fue-
              <lb/>
            rit, (Hæc autem longitudo à ♋, numeranda eſt ſecundum ſucceſſionẽ ſigno-
              <lb/>
            rum, ſi ſtella extiterit in ſemicirculo Eclipticæ deſcendente, hoc eſt, ſi eius ve
              <lb/>
            ra longitudo à principio ♈, maior fuerit, quàm gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s7307" xml:space="preserve">90. </s>
            <s xml:id="echoid-s7308" xml:space="preserve">minor autẽ quàm grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s7309" xml:space="preserve">
              <lb/>
            270. </s>
            <s xml:id="echoid-s7310" xml:space="preserve">Contra uero ſignorum ſucceſſionem, ſi ſtella in aſcẽdente Eclipticę ſemi-
              <lb/>
            circulo extiterit, hoc eſt, ſi eius longitudo uera à principio ♈, minor fuerit,
              <lb/>
            quàm gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s7311" xml:space="preserve">90. </s>
            <s xml:id="echoid-s7312" xml:space="preserve">uel maior, quàm gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s7313" xml:space="preserve">270. </s>
            <s xml:id="echoid-s7314" xml:space="preserve">Hac enim ratione lõgitudo ſtellę à prin-
              <lb/>
            cipio ♋, computata minor ſemper erit ſemicirculo. </s>
            <s xml:id="echoid-s7315" xml:space="preserve">Contrario modo numerã
              <lb/>
            da erit longitudo à principio ♑. </s>
            <s xml:id="echoid-s7316" xml:space="preserve">Nã ſi ſtella extiterit in ſemicirculo Eclipticæ
              <lb/>
            deſcendẽte, ſupputanda erit longitudo contra ſucceſſionẽ ſignorum, ſi uero in
              <lb/>
            ſemicirculo Eclipticæ aſcendente, ſecundũ ſignorũ ſucceſſionẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s7317" xml:space="preserve">I
              <unsure/>
            ta enim rur-
              <lb/>
            ſus longitudo ſtellæ à principio ♑, ſupputata minor ſemper ſemicirculo eua-
              <lb/>
            det) ad aliud. </s>
            <s xml:id="echoid-s7318" xml:space="preserve">Inuenietur enim numerus, ex quo hac arte declinationem ſtellę
              <lb/>
            deprehendemus. </s>
            <s xml:id="echoid-s7319" xml:space="preserve">Conferatur cũ ſinu complementi differentiæ inter maximã
              <lb/>
            declinatione Eclipticæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7320" xml:space="preserve">complementũ latitudinis ſtellæ, numerus inuentus. </s>
            <s xml:id="echoid-s7321" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Nam ſi numerus inuentus æqualis fuerit illi ſinui complementi, ſtella nullam
              <lb/>
            habebit declinationẽ, ſed in Aequatore exiſtet: </s>
            <s xml:id="echoid-s7322" xml:space="preserve">Si aũt minor fuerit, detracto
              <lb/>
            hoc ex illo, relinquetur ſinus declinationis ſtellæ, eiuſdem denominationis cũ
              <lb/>
            latitudine, hoc eſt, borealis, ſi ſtellæ latitudo borealis ſuerit, auſtralis vero, ſi
              <lb/>
            auſtralis: </s>
            <s xml:id="echoid-s7323" xml:space="preserve">Si denique numerus inuentus fuerit maior ſinu illius complementi,
              <lb/>
            detracto hoc ex illo, reliquus erit ſinus declinationis ſtellæ, contrariæ deno-
              <lb/>
            minationis cum latitudine, hoc eſt, borealis, ſi ſtella latitudinem habuerit au-
              <lb/>
            ſtralem, auſtralis vero. </s>
            <s xml:id="echoid-s7324" xml:space="preserve">ſi borealem. </s>
            <s xml:id="echoid-s7325" xml:space="preserve">Exemplis quibuſda
              <unsure/>
            m res planior fiet.</s>
            <s xml:id="echoid-s7326" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7327" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Invenienda</emph>
            ſit declinatio Arcturi, quæ ſtella eſt informis in Boo-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-219-02" xlink:href="note-219-02a" xml:space="preserve">Declinatio
                <lb/>
              Arcturi.</note>
            te, ſeu cõſtellatione 5. </s>
            <s xml:id="echoid-s7328" xml:space="preserve">Quoniã ſtella hæc in tabula longitudinẽ habet gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s7329" xml:space="preserve">170.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s7330" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s7331" xml:space="preserve">20. </s>
            <s xml:id="echoid-s7332" xml:space="preserve">adijciemus gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s7333" xml:space="preserve">27. </s>
            <s xml:id="echoid-s7334" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s7335" xml:space="preserve">47. </s>
            <s xml:id="echoid-s7336" xml:space="preserve">ut fiat longitudo uera à principio ♈. </s>
            <s xml:id="echoid-s7337" xml:space="preserve">grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s7338" xml:space="preserve">
              <lb/>
            198. </s>
            <s xml:id="echoid-s7339" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s7340" xml:space="preserve">7. </s>
            <s xml:id="echoid-s7341" xml:space="preserve">quæ quoniam maior eſt, quàm gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s7342" xml:space="preserve">90. </s>
            <s xml:id="echoid-s7343" xml:space="preserve">minor autẽ quàm gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s7344" xml:space="preserve">270. </s>
            <s xml:id="echoid-s7345" xml:space="preserve">exi-
              <lb/>
            ſtet dicta ſtella in ſemicirculo Eclipticę deſcendente, numerandaq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s7346" xml:space="preserve">c
              <unsure/>
            rit eius
              <lb/>
            longitudo à principio ♋, (quoniã latitudiuẽ habet borealẽ) ſecundũ ſucceſ-
              <lb/>
            fionem ſignorum, quæ longitudo, ſi gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s7347" xml:space="preserve">90. </s>
            <s xml:id="echoid-s7348" xml:space="preserve">detrahantur ex eius longitudine ve
              <lb/>
            ra, reperietur continere gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s7349" xml:space="preserve">108. </s>
            <s xml:id="echoid-s7350" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s7351" xml:space="preserve">7. </s>
            <s xml:id="echoid-s7352" xml:space="preserve">cuius ſinus uerſus erit 131095. </s>
            <s xml:id="echoid-s7353" xml:space="preserve">poſito
              <lb/>
            ſinu toto 100000. </s>
            <s xml:id="echoid-s7354" xml:space="preserve">Latitudo autem eiuſdem ſtellę borealis eſt grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s7355" xml:space="preserve">31. </s>
            <s xml:id="echoid-s7356" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s7357" xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:id="echoid-s7358" xml:space="preserve">
              <lb/>
            eiusq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s7359" xml:space="preserve">complementum grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s7360" xml:space="preserve">58. </s>
            <s xml:id="echoid-s7361" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s7362" xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:id="echoid-s7363" xml:space="preserve">Differentia quoque inter maximã </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>