Alvarus, Thomas
,
Liber de triplici motu
,
1509
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
page
|<
<
of 290
>
>|
<
echo
version
="
1.0
">
<
text
xml:lang
="
la
">
<
div
xml:id
="
N10132
"
level
="
1
"
n
="
1
"
type
="
body
">
<
div
xml:id
="
N15C17
"
level
="
2
"
n
="
3
"
type
="
other
"
type-free
="
pars
">
<
div
xml:id
="
N25905
"
level
="
3
"
n
="
4
"
type
="
other
"
type-free
="
tractatus
">
<
div
xml:id
="
N25911
"
level
="
4
"
n
="
1
"
type
="
chapter
"
type-free
="
capitulum
">
<
p
xml:id
="
N25C8F
">
<
s
xml:id
="
N25CE4
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
chead
="
Quarti Tractatus
"
file
="
0221
"
n
="
221
"/>
tionales ꝓportiõe dupla minoribꝰ ſus a. alterãs
<
lb
/>
terminatis / et argr̄ ſic / b. reſiſtit īfinite ip̄i a. põue fi-
<
lb
/>
nite / igit̄̄ a. alterat infinita tarditate. </
s
>
<
s
xml:id
="
N25CF2
"
xml:space
="
preserve
">Probat̄̄ añs /
<
lb
/>
q2 ṗma ꝑs ꝓportiõalis ip̄ius b. aliquãtulū reſiſtit
<
lb
/>
ipſi a. et ſcḋa tm̄ et tertia tm̄ ſicut ſcḋa / et ſic ↄ̨ñter / g̊
<
lb
/>
b. reſiſtit infinite ip̄i a. </
s
>
<
s
xml:id
="
N25CFB
"
xml:space
="
preserve
">Probat̄̄ añs. </
s
>
<
s
xml:id
="
N25CFE
"
xml:space
="
preserve
">q2 ſcḋa pars ꝓ
<
lb
/>
portionalis eſt in duplo mīor ꝙ̄ prīa et eſt in duplo
<
lb
/>
ꝓpinq̇or ipſi agēti ꝙ̄ ṗma g̊ tãtū reſiſtit ſicut prima
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N25D06
"
xml:space
="
preserve
">Et ſic probabis / tertia tm̄ agit ſicut ſcḋa / et ſic cõ-
<
lb
/>
ſequēter. </
s
>
<
s
xml:id
="
N25D0B
"
xml:space
="
preserve
">Patet igir̄ antecedens.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N25D18
">
<
s
xml:id
="
N25D19
"
xml:space
="
preserve
">Tertio principaliter arguitur ſic </
s
>
<
s
xml:id
="
N25D1C
"
xml:space
="
preserve
">Si
<
lb
/>
q̄ſtio eēt vera / ſeq̄ret̄̄ aliquod alterãs eque velociter
<
lb
/>
alterare partē remotã alicuiꝰ reſiſtētie ſicut partē
<
lb
/>
ꝓpinquã ↄ̨ñs eſt falſuꝫ / cū oē agēs naturale velociꝰ
<
lb
/>
agat in remotū ꝙ̄ in ꝓpinquū / igit̄̄ illud ex q̊ ſequit̄̄
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N25D28
"
xml:space
="
preserve
">Seq̄la ꝓbat̄̄ et pono / alterãs a. alteret reſiſtētiaꝫ
<
lb
/>
b. ita difformē in ea ꝓportiõe in qua ꝑtes ſūt mi
<
lb
/>
nus apte ad ſuſceptionē actionis propṫ diſtantiã
<
lb
/>
in ea ꝓportiõe habeat minus de reſiſtētia ita a.
<
lb
/>
ad quodlibet pūctū ip̄ius b. reſiſtētie habeat eãdeꝫ
<
lb
/>
proportionē. </
s
>
<
s
xml:id
="
N25D35
"
xml:space
="
preserve
">Quo poſito argr̄ ſic / a. alterãs eq̄ ve-
<
lb
/>
lociter agit in partē remotã ipſius b. reſiſtētie ſicut
<
lb
/>
in partē propinquã igr̄ ꝓpoſitū </
s
>
<
s
xml:id
="
N25D3C
"
xml:space
="
preserve
">pꝫ añs / q2 ex caſu
<
lb
/>
ab equali proportiõe agit ī remotū et in propīquū
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0221-01a
"
xlink:label
="
note-0221-01
"
xml:id
="
N25D80
"
xml:space
="
preserve
">Petrꝰ ḋ
<
lb
/>
mãtua in
<
lb
/>
tractatu
<
lb
/>
de ṗmo et
<
lb
/>
vltimo ī-
<
lb
/>
ſtanti.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N25D48
"
xml:space
="
preserve
">Nec valet dicere ſicut dicit petrus mãtuanꝰ in ſuo
<
lb
/>
tractatu de primo et vltīo inſtãti nõ admittēdo caſū
<
lb
/>
vcꝫ / taliter ſit dabilis aliqua reſiſtētia difformis
<
lb
/>
ad quēlibet pūctū eiꝰ agens eque velociter agat /
<
lb
/>
q2 manifeſtū eſt / ab aliqua ꝓportiõe agit in c. pū
<
lb
/>
ctū remotū minore ꝙ̄ ſit ꝓportio a q̈ agit in pūctū
<
lb
/>
propinquiorē / pono igit̄̄ / ad punctū c. ſic remitta
<
lb
/>
tur reſiſtētia quovſ ꝓportio a. ad illū punctū c. ſit
<
lb
/>
equalis ꝓportioni ipſius a. ad punctū ꝓpinquiorē /
<
lb
/>
et tunc manifeſtū eſt / eque velociter agit in remo-
<
lb
/>
tū ſicut in ꝓpinquū </
s
>
<
s
xml:id
="
N25D5F
"
xml:space
="
preserve
">Poſſet etiã ꝓbari / ad punctū
<
lb
/>
ꝓpinquiorē addēdo reſiſtētiã ꝓpīquiori pūcto quo
<
lb
/>
vſ a. haberet tantã ꝓportionē ad illū punctū ꝓpin
<
lb
/>
quiorē ſicut ad c. pūctū remotiorē.
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0221-02a
"
xlink:label
="
note-0221-02
"
xml:id
="
N25D90
"
xml:space
="
preserve
">Dicitur.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N25D6D
"
xml:space
="
preserve
">¶ Et ideo aliter
<
lb
/>
dices et bñ cõcedēdo ſequelã / qm̄ illud nõ eſt incon-
<
lb
/>
ueniēs dūmodo reſiſtētia ſit difformis / īmo ſtat ali
<
lb
/>
quod agēs agere in remotū et nõ in ꝓpinquū quan
<
lb
/>
do vcꝫ ꝓpinquū nõ eſt ſuſceptiuū actionis et remotū
<
lb
/>
eſt ſuſceptiuū et ſiĺr cū ad remotū hꝫ ꝓportionē ma
<
lb
/>
ioris ineq̈litatis ad ꝓpīquū o ꝓportionē eq̈litatꝪ</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N25D96
">
<
s
xml:id
="
N25D97
"
xml:space
="
preserve
">Sed contra q2 aliquod alterãs agēs
<
lb
/>
in paſſum vniforme eque velociter alterat remotuꝫ
<
lb
/>
ſicut ꝓpinquū igr̄ ſolutio nulla. </
s
>
<
s
xml:id
="
N25D9E
"
xml:space
="
preserve
">Pro deductiõe ar
<
lb
/>
gumēti ſuppono tria </
s
>
<
s
xml:id
="
N25DA3
"
xml:space
="
preserve
">Primū / oē luminoſum per
<
lb
/>
maiorē diſtãtiã agit latitudinē ſui luminis ī medio
<
lb
/>
rariori ꝙ̄ in medio minus raro. </
s
>
<
s
xml:id
="
N25DAA
"
xml:space
="
preserve
">Secūdū / oē lumi
<
lb
/>
noſum in medio vniformi ſaltem vbi reflexio nõ eſt
<
lb
/>
impedimento ꝓducit totã latitudinē ſui luīs a gra
<
lb
/>
du ſub quo eſt vſ ad nõ gradū. </
s
>
<
s
xml:id
="
N25DB3
"
xml:space
="
preserve
">Tertiū / qḋlibet
<
lb
/>
luminoſū ꝓducēs lumē ſuū in medio vniformiter ꝓ
<
lb
/>
portiõalibiliṫ ſicut ſit maioris potētie ita agit ꝑ ma
<
lb
/>
iorē diſtãtiã </
s
>
<
s
xml:id
="
N25DBC
"
xml:space
="
preserve
">Quibꝰ ſuppoſitis pono a. luminoſū vt
<
lb
/>
4. ꝓducere lumē ī b. mediū pedale vniforme ī rarita
<
lb
/>
te a q̈rto vſ ad nõ g̈dū vniformiṫ difformiter deī-
<
lb
/>
de augeat̄̄ a. in ponã ꝑ intēſionē ſui ad duplū puta
<
lb
/>
ad octauū medio manēte īuariato. </
s
>
<
s
xml:id
="
N25DC7
"
xml:space
="
preserve
">Quo poſito ar
<
lb
/>
guit̄̄ ſic / a. luminoſū tm̄ lumē ꝓducit ī pūcto ſibi ꝓ-
<
lb
/>
ximo ipſiꝰ b. medii vniformis ̄tū in pūcto remoto /
<
lb
/>
igit̄̄ ꝓpoſitū. </
s
>
<
s
xml:id
="
N25DD0
"
xml:space
="
preserve
">Probat̄̄ añs / q2 a. luīnoſū fctã tali in
<
lb
/>
tenſioe producet lumē vniformiter difforme ab .8.
<
lb
/>
vſ ad nõ gradū / vt pꝫ ex ſcḋo ſuppoſito et .4. gra-
<
lb
/>
dus lūis adeq̈te ꝓducit in pūcto ſibi ꝓximo ſupra
<
lb
/>
gradus hītos añ talē intēſionē et .4. ēt gradus ī pū
<
lb
/>
cto in q̊ añ intēſionē lūioſi erat nõ gradus luīs / igr̄
<
cb
chead
="
Capi. primum
"/>
tm̄ lumem adequate ꝓducit in pūcto ſibi ꝓxīo ſicut
<
lb
/>
in puncto remoto / qḋ erat ꝓbandū. </
s
>
<
s
xml:id
="
N25DE2
"
xml:space
="
preserve
">Probat̄̄ ṗma
<
lb
/>
pars mīoris / q2 vt pꝫ ex ſcḋo ſuppoſito tota latitu-
<
lb
/>
do lūis ꝓducti ab a. fctã eius intēſiõe īcipit a gra-
<
lb
/>
du ſub quo eſt a. puta ab .8. ꝓpe lūioſū vſ ad non
<
lb
/>
gradū et añ intēſionē ipſiꝰ lūioſi ī pūcto ꝓximo ip̄i
<
lb
/>
lūioſo erãt .4. gradus lūis p̄ciſe et mõ ſūt .8. / igit̄̄ .4.
<
lb
/>
adequate fuerūt ꝓducti fctã intēſione lūioſi in illo
<
lb
/>
pūcto ei ꝓxīo. </
s
>
<
s
xml:id
="
N25DF3
"
xml:space
="
preserve
">Probat̄̄ ſcḋa pars mīoris / q2 illḋ lu
<
lb
/>
minoſum eſt auctū in ponã ad duplū ex caſu / igr̄ ex
<
lb
/>
tertio ſuppoſito ip̄m producit totaꝫ latitudinē ſui
<
lb
/>
lūis ꝑ in duplo maiorē diſtãtiã puta ꝑ bipedalē di
<
lb
/>
ſtantiã </
s
>
<
s
xml:id
="
N25DFE
"
xml:space
="
preserve
">(Uolo em̄ totū mediū vltra b. eſſe vniforme
<
lb
/>
eodē gradu raritatis quo b. ē rarū) et vltra a. ꝓdu-
<
lb
/>
cit totã latitudinē ſui lūis vniformiṫ difformiṫ ꝑ in
<
lb
/>
duplo maiorē diſtantiã / ꝙ̄ antea igit̄̄ vbi aña erat
<
lb
/>
nõ gradus totiꝰ latitudinis ibi mõ eſt gradus me-
<
lb
/>
dius totius latitudinis: ſꝫ gradus medius totiꝰ la
<
lb
/>
titudinis eſt vt .4. fctã tali intēſiõe / vt ↄ̨ſtat / igr̄ a. lu-
<
lb
/>
minoſuꝫ in pūcto in q̊ aña erat nõ gradus fctã intē
<
lb
/>
ſione ſui ꝓducit .4. g̈dus lūis adeq̈te / qḋ fuit ꝓbãdū
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N25E12
"
xml:space
="
preserve
">¶ Dices et bñ cõcedēdo illatū </
s
>
<
s
xml:id
="
N25E15
"
xml:space
="
preserve
">Nec hoc eſt īcõueniēs
<
lb
/>
de actiõe partiali lūioſi hoc eſt ꝓducētis lumē ī me
<
lb
/>
dio in quo iã lumē eſt ꝓductū ab ip̄o vel ab altero.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N25E1C
">
<
s
xml:id
="
N25E1D
"
xml:space
="
preserve
">¶ Sꝫ cõtra: q2 tūc ſeq̇retur / aliqḋ alterãs velociꝰ
<
lb
/>
alteraret remotū ꝙ̄ ꝓpīquum: paſſo exiſtēte vnifor
<
lb
/>
mi: ſꝫ ↄ̨ñs ē falſum: igĺ illḋ ex q̊ ſequit̄̄. </
s
>
<
s
xml:id
="
N25E24
"
xml:space
="
preserve
">Seq̄la ꝓbat̄̄
<
lb
/>
et pono / a. lūioſum vt .8. producat latitudinē ſui
<
lb
/>
lūis in b. mediū vniformiter rarū ꝑ totū: deinde ra
<
lb
/>
refiat b. mediū vniformiter ꝑ totuꝫ abſ ̄titatis
<
lb
/>
cremēto: ſꝫ ſolū ꝑ materie diminutionē / vt dcm̄ eſt in
<
lb
/>
capite de motu rarefactiõis et ↄ̨dēſatiõis. </
s
>
<
s
xml:id
="
N25E31
"
xml:space
="
preserve
">Quo po
<
lb
/>
ſito ſic argumētor: fcã tali rarefactiõe a. luminoſuꝫ
<
lb
/>
ꝓducit totã latitudinē ſui luīs a gradu ſub q̊ ē puta
<
lb
/>
8. vſ ad nõ gradū / vt pꝫ ex ſcḋo ſuppoſito: et ꝑ ma
<
lb
/>
iorē diſtãtiã / vt pꝫ ex ṗmo ſuppoſito: igr̄ in pūcto b.
<
lb
/>
medii in q̊ añ rarefactiõeꝫ erat nõ gradus luīs ē ali
<
lb
/>
quis gradus fcã rarefactiõe ꝓductꝰ a luīoſo a. et in
<
lb
/>
puncto b. medii propīquiori a. luīoſo minꝰ luīs fuit
<
lb
/>
productū: igr̄ velociꝰ a: luīoſuꝫ fcã tali rarefactiõe
<
lb
/>
medii agit ī remotū ꝙ̄ ī propīquū paſſo exñte vni-
<
lb
/>
formi: qḋ fuit ꝓbãdū. </
s
>
<
s
xml:id
="
N25E48
"
xml:space
="
preserve
">Minor ꝓbat̄̄: q2 ꝑ in īfinituꝫ
<
lb
/>
mīorē latitudinē diſtat añ talē rarefactionē aliq̇s
<
lb
/>
punctꝰ nõ ꝓximꝰ luīoſo ꝓpinq̇or tñ ꝙ̄ punctus vbi
<
lb
/>
erat nõ gradus añ rarefactionē a. gradu .8. ꝙ̄ ſit la
<
lb
/>
titudo lūis ꝓducta fctã rarefactiõe ī puncto b. me-
<
lb
/>
dii vbi erat nõ gradus et nullꝰ talis punctꝰ efficit̄̄ vt
<
lb
/>
8. q2 aĺs nõ eēt latitudo lūis vniformiṫ difformis /
<
lb
/>
qḋ eſt ↄ̈ ṗmū ſuppoſitū: igr̄ nullꝰ talis punctꝰ acq̇rit
<
lb
/>
tãtã latitudinē luīs ſicut punctꝰ vbi erat nõ gradꝰ:
<
lb
/>
et ꝑ ↄ̨ñs ī puncto ꝓpīquior a. luīoſo ꝙ̄ ſit punctꝰ vbi
<
lb
/>
erat nõ g̈dꝰ minꝰ luīs fuit ꝓductū ꝙ̄ ī pūcto vbi erat
<
lb
/>
nõ g̈dus: qñq̇dē ī q̊libet aliq̇d luīs ꝓducit̄̄ medio ma
<
lb
/>
gis diſpoſito per illã rarefactioneꝫ.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N25E63
">
<
s
xml:id
="
N25E64
"
xml:space
="
preserve
">¶ Quarto ṗncipaliṫ argr̄ ſic: ſi qõ eēt a ſeq̄ret̄̄ /
<
lb
/>
nullū alterãs poſſꝫ vniformiṫ ↄ̨tinuo corrūpere reſi
<
lb
/>
ſtētiã alicuiꝰ paſſi vſ ad nõ g̈dū: ſꝫ ↄ̨ñs ē fĺm / qm̄ q̄
<
lb
/>
libet reſiſtētiã p̄t vniformiṫ corrūpi ꝑ motū altera
<
lb
/>
tiõis vniformē. </
s
>
<
s
xml:id
="
N25E6F
"
xml:space
="
preserve
">Seq̄la ꝓbat̄̄ / q2 ſi nõ det̄̄ aliqḋ alte-
<
lb
/>
rãs puta a. vniformiṫ ↄ̨tinuo corrūpēs reſiſtētiã c.
<
lb
/>
ī hora adeq̈te vſ ad nõ gradū: et arguo ſic / vĺ a. ma
<
lb
/>
net īuariatū: et hoc ñ / vt pꝫ ex ṗma ↄ̨°ne .3. argumēti
<
lb
/>
ſexti capitꝪ ṗmi tractatꝰ vĺ ip̄3 a. ↄ̨tinuo variat̄̄: et
<
lb
/>
hoc nõ: q2 tūc ip̄3 a. eq̄ ꝓportiõabiĺr corrūꝑet̄̄ vſ
<
lb
/>
ad nõ g̈dū / vt pꝫ ex ṗmo et octauo correlariis q̈rte cõ
<
lb
/>
cluſiõis octaui capitꝪ .2. ꝑtis: ſꝫ hoc ē fĺm / q2 tūc eq̄
<
lb
/>
cito reſiſtētia corrūꝑet põnã ſicut ponã r̄ſiſtētiã / igr̄
<
lb
/>
nullo° ab aliq̊ alṫante r̄ſiſtētia v3 vniformiṫ ↄ̨tinuo
<
lb
/>
corrūpit. </
s
>
<
s
xml:id
="
N25E86
"
xml:space
="
preserve
">Dices et bñ negãdo ſeq̄lã et ad ꝓbatõeꝫ
<
gap
/>
̀ </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>