Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
221
221 (169)
222
222 (170)
223
223 (171)
224
224 (172)
225
225 (173)
226
226 (174)
227
227 (175)
228
228 (176)
229
229 (177)
230
230 (178)
< >
page |< < (169) of 389 > >|
221169PARSTERTIA. pta ſine ullo obſtaculo, & ſine ulla vera compenetratione, ſi
11quæ haberetur,
ſi poſſemus no-
bis imprimere
velocitatem ſa-
tis magnam.
nimirum ſatis magnam velocitatem nobis ipſis poſſemus impri-
mere, quod ſi Natura nobis permiſiſſet, &
velocitates corpo-
rum, quæ habemus præ manibus, ac noſtrorum digitorum ce-
leritates ſolerent eſſe ſatis magnæ;
apparentibus ejuſmodi con-
tinuis compenetrationibus aſſueti, nullam impenetrabilitatis ha-
beremus ideam, quam mediocritati noſtrarum virium, &
velo-
citatum, ac experimentis hujus generis a ſinu materno, &

prima infantia uſque adeo frequentibus, &
perpetuo repetitis
debemus omnem.
371. Ex impenetrabilitate oritur extenſio. Ea ſita eſt in
22Extenſio neceſ-
ſario profluens
a viribus repul-
ſivis.
eo, quod aliæ partes ſint extra alias:
id autem neceſſario ha-
beri debet;
ſi plura puncta idem ſpatii punctum ſimul occu-
pare non poſſint.
Et quidem ſi nihil aliunde ſciremus de di-
ſtributione punctorum materiæ;
ex regulis probabilitatis con-
ſtaret nobis, diſperſa eſſe per ſpatium extenſum in longum,
latum, &
profundum, atque ita conſtaret, ut de eo dubitare
omnino non liceret, adeoque haberemus extenſionem in lon-
gum, latum, &
profundum ex eadem etiam ſola Theoria de-
ductam.
Nam in quovis plano pro quavis recta linea infinita
ſunt curvarum genera, quæ eadem directione egreſſæ e dato
puncto extenduntur in longum, &
latum reſpectu ejuſdem re-
ctæ, &
pro quavis ex ejuſmodi curvis infinitæ ſunt curvæ,
quæ ex illo puncto egreſſæ habeant etiam tertiam dimenſionem
per diſtantiam ab ipſo.
Quare ſunt infinities plures caſus poſi-
tionum cum tribus dimenſionibus, quam cum duabus ſolis,
vel unica, &
idcirco infinities major eſt probabilitas pro uno
ex iis, quam pro uno ex his, &
probabilitas abſolute infinita
omnem eximit dubitationem de caſu infinite improbabili, ut-
ut abſolute poſſibili.
Quin immo ſi res rite conſideretur, &
numeri caſuum inter ſe conferantur;
inveniemus, eſſe infinite
improbabile, uſpiam jacere prorſus accurate in directum plu-
ra, quam duo puncta, &
accurate in eodem plano plura, quam
tria.
372. Hæc quidem extenſio non eft mathematice, ſed phy-
33Extenſum ejuſ-
modi eſſe phy-
ſice, non ma-
thematice con-
tinuum: rea-
lem eſſe: in
quo id conſiſtat.
ſice tantum continua:
at de præjudicio, ex quo ideam omni-
no continuæ extenſionis ab infantia nobis efformavimus, ſatis
dictum eſt in prima Parte a num.
158; ubi etiam vidimus,
contra meam Theoriam non poſſe afferri argumenta, quæ con-
tra Zenoniſtas olim ſunt facta, &
nunc contra Leibnitianos
militant, quibus probatur, extenſum ab inextenſo fieri non
poſſe.
Nam illi inextenſa contigua ponunt, ut mathemati-
cum continuum efforment, quod fieri non poteſt, cum inex-
tenſa contigua debeant compenetrari, dum ego inextenſa ad-
mitto a ſe invicem disjuncta.
Nec vero illud vim ullam con-
tra me habet, quod nonnulli adhibent, dicentes, hujuſmodi ex-
tenſionem nullam eſſe, cum conſter punctis penitus

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index