Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
202
"/>
ſtate conſiſtat. </
s
>
<
s
>Tertiò quoniam res quæ mouentur, non mouentur ſanè merito formæ quam
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1439
"/>
<
lb
/>
aſſecutæ iam ſunt, in illa enim conquieſcunt: ergo mouentur propter formam quam nondum
<
lb
/>
habent, ſed planè poſſunt habere. </
s
>
<
s
>Proptereà motus potiſsime fit ob poteſtatem. </
s
>
<
s
>Poſtremò
<
lb
/>
ponatur aqua quæ ad ignem calefiat & ferueat, ac dum feruet, calefaciat aliud: certè non calefit,
<
lb
/>
& calefacit propter idem principium; verùm propter actum calefacit quem iam adepta erat, ca
<
lb
/>
lefit autem merito caloris illius quem nondum habet, ſed ad quem eſt in potentia. </
s
>
<
s
>Hæc nobis
<
lb
/>
perpendenda non ociosè, vt iis ventilatis, & probè diſcuſsis experiamur an'ne germanam præce
<
lb
/>
ptoris noſtri ſententiam aſſequi valeamus. </
s
>
<
s
>Quod vt rite peragatur, docebimus in primis non
<
lb
/>
modò terminum ad quem, verùm etiam terminum à quo, constare eſſentiam motus, tametſi ter
<
lb
/>
minus ad quem ſibi primos honores in motu aſſumit: quanquam ego neminem obſeruo qui id
<
lb
/>
neget. </
s
>
<
s
>Prætereà ſedulò diſquiremus an'ne poteſtas priorem locum occupet in motu;
<
expan
abbr
="
itidemq́ue
">itidemque</
expan
>
<
lb
/>
an'ne potius terminum ad quem reſpiciat quàm terminum à quo, vt illi dicere coguntur, quo
<
lb
/>
rum rationes anteà recitauimus. </
s
>
<
s
>Nunc audiamus ea quæ mihi perſuadent terminum à quo per
<
lb
/>
tinere ad eſſentiam motus. </
s
>
<
s
>In primis quòd cauſſa prima propterquam ineſt aliquid cuipiam,
<
lb
/>
demum eſt eſſentia; ſed eſſe diuiduum ineſt in motu, per id primum quod eſt partim eſſe in ter
<
lb
/>
mino à quo, partim in termino ad quem: ergo terminus vterque eſt eſſentia motus. </
s
>
<
s
>In ſubie
<
lb
/>
cto enim eiuſmodi naturam contineri neceſſe eſt, vnde propenſio fluat ex qua attributi eiuſmo
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1440
"/>
<
lb
/>
di reddatur particeps quod ineſt per ſe. </
s
>
<
s
>Ita enim ea decernebat Ariſtoteles ineſſe per ſe, & de
<
lb
/>
monſtrationi ſubiici quæ cognata eſſent, & ex ſubiecti principiis ortum ducerent. </
s
>
<
s
>Sed eſſe diui
<
lb
/>
duum, hoc eſt, habere partium productionem & terminos poteſtate, quanuis communi quadam
<
lb
/>
ratione ſit ingenitum quantitati, propria tamen ratione, qua motus eſt, hoc eſt, qua eſt imperfe
<
lb
/>
ctum quid, & in eo poſitum quod eſt fieri, eſt vtriuſque termini participem eſſe; ex quo etiam
<
lb
/>
6. Phyſ. ab Ariſtotele demonſtratur, vt in hoc eodem volumine ſcriptum eſt, omne id quod mo
<
lb
/>
uetur, eſſe diuiduum. </
s
>
<
s
>Vt certè ſi quatenus mouetur, quippiam eſt diuiduum, credi oporteat,
<
lb
/>
motui per ſe eſſe diuiduum, ita ineſſe, vt illi primò inſit, & per motum ei quod mouetur. </
s
>
<
s
>àc ſiquis
<
lb
/>
eius rationis ſummam in primos ſuos terminos diſſoluere ſtudeat, ita poterit fabricare demon
<
lb
/>
ſtrationem. </
s
>
<
s
>Motui ineſſe vtriuſque termini eſſe particeps, vtriuſque termini participi ineſſe
<
lb
/>
eſſe diuiduum. </
s
>
<
s
>At corpori ineſt motus, ergo & vtrunque terminum participare, & eſſe diui
<
lb
/>
duum. </
s
>
<
s
>Itaque terminus à quo, & terminus ad quem ſunt de eſſentia motus. </
s
>
<
s
>Deinde quę con
<
lb
/>
tinentur in definitione motus, ſunt eius eſſentia. </
s
>
<
s
>Terminus autem à quo continetur in ea defi
<
lb
/>
nitione. </
s
>
<
s
>igitur etiam pertinet ad eſſentiam motus. </
s
>
<
s
>Aſſumptio ſic approbatur. </
s
>
<
s
>Quod eſt poten
<
lb
/>
tia, continetur in definitione motus; terminus à quo eſt id quod eſt in potentia, aut per quod
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1441
"/>
<
lb
/>
ineſt poteſtas in ſubiecto motus, ergo continetur in ea definitione. </
s
>
<
s
>Approbatur autem huius
<
lb
/>
proſyllogiſmi aſſumptio rurſus alio proſyllogiſmo, ſic. </
s
>
<
s
>Contraria ſunt ea quæ ſunt in potentia.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Terminus à quo contrarius eſt termino ad quem: ergo terminus à quo eſt potentia. </
s
>
<
s
>Prætereà,
<
lb
/>
dum enumerarent Ariſtoteles
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
& Auerroes ea quæ conueniunt ad conſtituendum motum,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1442
"/>
<
lb
/>
docent ea eſſe quinque: terminos duos à quo & ad quem; ſubiectum, tempus, & efficiens. </
s
>
<
s
>tem
<
lb
/>
pus autem & efficiens extrinſeca eſſe monent; reſtat igitur terminos vtroſque ineſſe intrinſecus
<
lb
/>
in motu. </
s
>
<
s
>Neque obſtat quòd etiam terminus ad quem ſit contrarius, & ideò etiam ille vim po
<
lb
/>
tentiæ retineat; quoniam & ipſe eſt potentia; non tamen operatur ſecundùm potentiam quam
<
lb
/>
habet, ſed ſecundùm actum; quòd ſi ſecundùm ſuam potentiam operaretur, vtique iam obtine
<
lb
/>
ret potentiæ rationem, & locum termini à quo, & eſſet motus ſuperiori contrarius. </
s
>
<
s
>Præterà ni
<
lb
/>
ſi terminus à quo eſſet de eſſentia motus, idem eſſet motus ab albo ad fuſcum, atque à nigro ad
<
lb
/>
fuſcum: neque enim differunt quo ad terminum ad quem, ſed ſolùm quo ad terminum à quo.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Adde item quòd Ariſtoteles diffinit aſcenſum per terminum à quo, dicens ipſum eſſe à centro.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Accedit eòdem, quòd conuerſio vtroſque terminos complectitur, cùm ſic definiatur, quòd ſit
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1443
"/>
<
lb
/>
circum centrum, & à centro ad centrum. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Igitur in definitione motus vtrique termini compre
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1444
"/>
<
lb
/>
henduntur. </
s
>
<
s
>Vtrum'ne verò magis terminus à quo quàm terminus ad quem, dubium non eſt
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1445
"/>
<
lb
/>
terminum ad quem, eo quod terminus à quo notat imperfectionem, eius autem perfectio eſt ter
<
lb
/>
minus ad quem. </
s
>
<
s
>Ille, vti dictum eſt, notat priuationem & potentiam, hic verò actum &
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Sicut ergo imperfectum perfecto, & priuatio atque potentia actu & forma determinantur ſecun
<
lb
/>
dùm naturam; ſic & terminus à quo determinabitur termino ad quem, & ex conſequenti mo
<
lb
/>
tus ex termino ad quem potiſsimè conſtituetur. </
s
>
<
s
>Ex quibus etiam ſumi poterit occaſio diluendi
<
lb
/>
cæteras quæſtioneis. </
s
>
<
s
>ſiquidem contrarium quod item occupat locum priuationis, eſt
<
expan
abbr
="
potẽtiæ
">potentiæ</
expan
>
fun
<
lb
/>
damentum, vt etiam nos optimè docuit Alexander,
<
emph
type
="
sup
"/>
d
<
emph.end
type
="
sup
"/>
quòd aut dandum eſt, poteſtatem non ob
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1446
"/>
<
lb
/>
tinere primas in definitione motus; aut ſi primas obtinuerit, terminum à quo termino ad quem
<
lb
/>
eſſe præponendum. </
s
>
<
s
>Quia verò vtrique termini in motu perpetuò requirantur, quorum alter
<
lb
/>
eſt vt actus, alter autem veluti poteſtas: inde efficitur etiam, vt poteſtas cum actu perpetuò co
<
lb
/>
pulata reperiatur in motu. </
s
>
<
s
>Falsò verò illud acceptum eſſe conſtat (vt iam veniam ad exitum </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>