Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
171
171 (119)
172
172 (120)
173
173 (121)
174
174 (122)
175
175 (123)
176
176 (124)
177
177 (125)
178
178 (126)
179
179 (127)
180
180 (128)
< >
page |< < (170) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="170" file="0222" n="222" rhead="THEORIÆ"/>
            ſis, & </s>
            <s xml:space="preserve">vacuo ſpatio, quod eſt purum nihil. </s>
            <s xml:space="preserve">Conſtat per me
              <lb/>
            non ſolis punctis, ſed punctis habentibus relationes diſtantiarum
              <lb/>
            a ſe invicem: </s>
            <s xml:space="preserve">eæ relationes in mea Theoria non conſtituuntur
              <lb/>
            a ſpatio vacuo intermedio, quod ſpatium nihil eſt actu exi-
              <lb/>
            ſtens, ſed eſt aliquid ſolum poſſibile a nobis indefinite conce-
              <lb/>
            ptum, nimirum eſt poffibilitas realium modorum localium exi-
              <lb/>
            ſtendi cognita a nobis ſecludentibus mente omnem hiatum, uti
              <lb/>
            expoſui in prima Parte num. </s>
            <s xml:space="preserve">142, & </s>
            <s xml:space="preserve">fuſius in ea diſſertatione
              <lb/>
            De Spatio & </s>
            <s xml:space="preserve">Tempore, quam hic ad calcem adjicio; </s>
            <s xml:space="preserve">conſti-
              <lb/>
            tuuntur a realibus exiſtendi modis, qui realem utique relatio-
              <lb/>
            nem inducunt realiter, & </s>
            <s xml:space="preserve">non imaginarie tantum diverſam in
              <lb/>
            diverſis diſtantiis. </s>
            <s xml:space="preserve">Porro ſi quis dicat, puncta inextenſa, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            hoſce exiſtendi modos inextenſos non poſſe conſtituere extenſum
              <lb/>
            aliquid; </s>
            <s xml:space="preserve">reponam facile, non poſſe conſtituere extenſum mathe-
              <lb/>
            matice continuum, ſed poſſe extenſum phyſice continuum,
              <lb/>
            quale ego unicum admitto, & </s>
            <s xml:space="preserve">poſitivis argumentis evinco,
              <lb/>
            nullo argumento favente alteri mathematice continuo extenſo,
              <lb/>
            quod potius etiam independenter a meis argumentis difficulta-
              <lb/>
            tes habet quamplurimas. </s>
            <s xml:space="preserve">Id extenſum, quod admitto, eſt ejuſ-
              <lb/>
            modi, ut puncta materiæ alia ſint extra alia, ac diſtantias ha-
              <lb/>
            beant aliquas inter ſe, nec omnia jaceant in eadem recta, nec
              <lb/>
            in eodem plano omnia, ſint vero multa ita proxima, ut eorum
              <lb/>
            intervalla omnem ſenſum effugiant. </s>
            <s xml:space="preserve">In eo ſita eſt extenſio,
              <lb/>
            quam admitto, quæ erit reale quidpiam, non imaginarium,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">erit phyſice continua.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">373. </s>
            <s xml:space="preserve">At erit fortaſſe, qui dicet, ſublata extenſione abſolute
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0222-01" xlink:href="note-0222-01a" xml:space="preserve">Quomodo exi-
                <lb/>
              ſtat Geometria
                <lb/>
              ſublato continuo
                <lb/>
              actu exiſtente.</note>
            mathematica tolli omnem Geometriam. </s>
            <s xml:space="preserve">Reſpondeo, Geo-
              <lb/>
            metriam non tolli, quæ conſiderat relationes inter diſtantias,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">inter intervalla diſtantiis intercepta, quæ mente concipimus,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">per quam ex hypotheſibus quibuſdam concluſiones cum iis
              <lb/>
            connexas ex primis quibuſdam principiis deducimus. </s>
            <s xml:space="preserve">Tolli-
              <lb/>
            tur Geometria actu exiſtens, quatenus nulla linea, nulla ſuper-
              <lb/>
            ficies mathematice continua, nullum ſolidum mathematice con-
              <lb/>
            tinuum ego admitto inter ea, quæ exiſtunt; </s>
            <s xml:space="preserve">an autem inter
              <lb/>
            ea, quæ poſſunt exiſtere, habeantur, omnino ignoro. </s>
            <s xml:space="preserve">Sed a-
              <lb/>
            liquid ejuſmodi in communi etiam ſententia accidit. </s>
            <s xml:space="preserve">Nulla
              <lb/>
            exiſtit revera in Natura recta linea, nullus circulus, nulla el-
              <lb/>
            lipſis, nec in ejuſmodi lineis accurate talibus fit motus ullus,
              <lb/>
            cum omnium Planetarum, & </s>
            <s xml:space="preserve">Terræ in communi ſententia mo-
              <lb/>
            tus habeantur in curvis admodum complicatis, atque altiſſimis,
              <lb/>
            &</s>
            <s xml:space="preserve">, ut eſt admodum probabile, tranſcendentibus. </s>
            <s xml:space="preserve">Nec vero
              <lb/>
            in magnis corporibus ullam habemus ſuperficiem accurate pla-
              <lb/>
            nam, & </s>
            <s xml:space="preserve">continuam, aut ſphæricam, aut cujuſvis e curvis, quas
              <lb/>
            Geometræ contemplantur, & </s>
            <s xml:space="preserve">plerique ex iis ipſis, qui ſolida
              <lb/>
            volunt elementa, ſimplices ejuſmodi figuras ne in ipſis quidem
              <lb/>
            elementis admittent.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">374. </s>
            <s xml:space="preserve">Quamobrem Geometria tota imaginaria eſt, & </s>
            <s xml:space="preserve">idea-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0222-02" xlink:href="note-0222-02a" xml:space="preserve">Quid in ea
                <lb/>
              imagina rium,</note>
            lis, ſed propoſitiones hypotheticæ, quæ inde </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>