Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
221 169
222 170
223 171
224 172
225 173
226 174
227 175
228 176
229 177
230 178
231 179
232 180
233 181
234 182
235 183
236 184
237 185
238 186
239 187
240 188
241 189
242 190
243 191
244 192
245 193
246 194
247 195
248 196
249 197
250 198
< >
page |< < (171) of 389 > >|
223171PARS TERTIA. ſunt veræ, & ſi exiſtant conditiones ab illa aſſumptæ, exiſtent
11quid reale: e.
legans
analogia
loci
cum tem-
pore
in ordine
ad
æqualitatis
menſuras
.
utique &
conditionata inde eruta, ac relationes inter diſtantias
punctorum
imaginarias ope Geometriæ ex certis conditioni-
bus
deductæ, ſemper erunt reales, &
tales, quales eas invenit
Geometria
, ubi illæ ipſæ conditiones in realibus punctorum
diſtantiis
exiſtant.
Ceterum ubi de realibus diſtantiis agitur,
nec
illud in ſenſu phyſico eſt verum, ubi punctum interiacet
aliis
binis in eadem recta poſitis, a quibus æque diſtet, binas
illas
diſtantias fore partes diſtantiæ punctorum extremorum
juxta
ea quæ diximus num.
67. Phyſice diſtantia puncti primi
a
ſecundo conſtituitur per puncta ipſa, &
binos reales ipſorum
exiſtendi
modos, ita &
diſtantia ſecundi a tertio; quorum ſum-
ma
continet omnia tria puncta cum tribus exiſtendi modis,
dum
diſtantia primi a tertio conſtituitur per ſola duo puncta
extrema
, &
duos ipſorum exiſtendi modos, quæ ablato inter-
medio
reali puncto manet prorſus eadem.
Illæ duæ ſunt par-
tes
illius tertiæ tantummodo in imaginario, &
geometrico ſta-
tu
, qui concipit indefinite omnes poſſibiles intermedios exi-
ſtendi
modos locales, &
per eam cognitionem abſtractam con-
cipit
continua intervalla, ac eorum partes aſſignat, &
ope e-
juſmodi
conceptuum ratiocinationes inſtituit ab aſſumptis con-
ditionibus
petitas, quæ, ubi demum ad aliquod reale deducunt,
non
niſi ad verum poſſint deducere, ſed quod verum ſit tan-
tummodo
, ſi rite intelligantur termini, &
explicentur. Sic
quod
aliqua diſtantia duorum punctorum ſit æqualis diſtantiæ
aliorum
duorum, ſitum eſt in ipſa natura illorum modorum,
quibus
exiſtunt, non in eo, quod illi modi, qui eam indivi-
duam
diſtantiam conſtituunt, transferri poſſint, ut congruant.
Eodem pacto relatio duplæ, vel triplæ diſtantiæ habetur im-
mediate
in ipſa eſſentia, &
natura illorum modorum. Vel
ſi
potius velimus illam referre ad diſtantiam æqualem;
dici po-
terit
, eam eſſe duplam alterius, quæ talis ſit, ut ſi alteri ex
alterius
punctis ponatur tertium novum ad æqualem diſtantiam
ex
parte altera;
diſtantia nova hujus tertii a primo ſit æqualis
illi
, quæ duplæ nomen habet, &
ſic de reliquis, ubi ad rea-
lem
ſtatum tranſitur.
Neque enim in ſtatu reali haberi poteſt uſ-
quam
congruentia duarum magnitudinum in extenſione, ut ha-
beri
nec in tempore poteſt unquam;
adeoque nec æqualitas per
congruentiam
in ſtatu reali haberi poteſt, nec ratio dupla per
partium
æqualitatem.
Ubi decempeda transfertur ex uno loco
in
alium, ſuccedunt alii, atque alii punctorum extremorum e-
xiſtendi
modi, qui relationes inducunt diſtantiarum ad ſenſum
æqualium
:
ea æqualitas a nobis ſupponitur ex cauſis, nimirum
ex
mutuo nexu per vires mutuas, uti hora hodierna ope egre-
gii
horologii comparatur cum heſterna, itidem æqualitate ſup-
poſita
ex cauſis, ſed loco ſuo divelli, &
ex uno die in alterum
hora
eadem traduci nequaquam poteſt.
Verum hæc omnia
ad
Metaphyſicam potius pertinent, &
ea fuſius cum

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index