Alvarus, Thomas
,
Liber de triplici motu
,
1509
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
>
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
>
page
|<
<
of 290
>
>|
<
echo
version
="
1.0
">
<
text
xml:lang
="
la
">
<
div
xml:id
="
N10132
"
level
="
1
"
n
="
1
"
type
="
body
">
<
div
xml:id
="
N15C17
"
level
="
2
"
n
="
3
"
type
="
other
"
type-free
="
pars
">
<
div
xml:id
="
N25905
"
level
="
3
"
n
="
4
"
type
="
other
"
type-free
="
tractatus
">
<
div
xml:id
="
N25911
"
level
="
4
"
n
="
1
"
type
="
chapter
"
type-free
="
capitulum
">
<
p
xml:id
="
N26163
">
<
s
xml:id
="
N26193
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
chead
="
De motu rarefactionis quo ad cauſam.
"
file
="
0224
"
n
="
224
"/>
Probat̄̄ añs, q2 hec actio demõſtrata actiõe ipſiꝰ
<
lb
/>
a. eſt maior ꝙ̄ difficultas actõis ipſiꝰ b. et hec actio
<
lb
/>
eſt difficultas actiõis ipſiꝰ a. / vt ↄ̨ſtat cū nõ diſtīguã
<
lb
/>
tur (vt ſuppono) / igr̄ difficultas actiõis ipſius a. eſt
<
lb
/>
maior ꝙ̄ difficultas actiõis ipſiꝰ b. </
s
>
<
s
xml:id
="
N261A2
"
xml:space
="
preserve
">Ptꝫ ↄ̨ña expo-
<
lb
/>
ſitorie, et ſiĺr minor: ſed maior ꝓbat̄̄: q2 hec actio-
<
lb
/>
demõſtrata actione ipſiꝰ a. eſt maior ꝙ̄ actio ipſiꝰ
<
lb
/>
b. et oīs difficultas actiõis ipſiꝰ b. eſt actio ipſiꝰ b. /
<
lb
/>
igr̄ hec actio demõſtrata actiõe ipſiꝰ a. eſt maior ̄
<
lb
/>
difficultas actiõis ipſiꝰ b. / qḋ fuit ꝓbandū.
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0224-01a
"
xlink:label
="
note-0224-01
"
xml:id
="
N261D0
">
<
s
xml:id
="
N261D4
"
xml:space
="
preserve
">Calcula.
<
lb
/>
de diffi.
<
lb
/>
actio.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N261DC
"
xml:space
="
preserve
">Paulus
<
lb
/>
venetꝰ in
<
lb
/>
ſumma
<
lb
/>
pḣie.</
s
>
</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N261B4
"
xml:space
="
preserve
">¶ Dices
<
lb
/>
forte cū calculatore in capite de difficultate acti-
<
lb
/>
onis, et cū paulo veneto in ſua ſūma pḣie in libro
<
lb
/>
de generatõe capĺo .27. ↄ̨cedendo illatū, et negãdo
<
lb
/>
falſitatē ↄ̨ñtis, et ad ꝓbationē negãdo illud / qḋ ibi
<
lb
/>
aſſumit̄̄: vcꝫ / quãto aliq̇d difficiliꝰ agit aut ꝓdu-
<
lb
/>
cit aliq̇d tãto tardiꝰ agit ſiue ꝓducit illud. </
s
>
<
s
xml:id
="
N261C3
"
xml:space
="
preserve
">Nã ḋicit
<
lb
/>
calculator / difficultas actiõis attēdēda eſt penes
<
lb
/>
rei potentiã ita quanto potētia fuerit maior tã-
<
lb
/>
to difficultas actionis erit maior.</
s
>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:id
="
N261E5
"
xml:space
="
preserve
">ↄ̈ calcuĺ.</
note
>
<
p
xml:id
="
N261E9
">
<
s
xml:id
="
N261EA
"
xml:space
="
preserve
">Sed cõtra eū arguit̄̄ ſic / tūc ſeque-
<
lb
/>
retur / difficiliꝰ deꝰ ꝓduceret qḋcū ꝓducibile qḋ
<
lb
/>
ꝓducit ꝙ̄ aliqḋ agens creatū ̄tūcū parue potē-
<
lb
/>
tie: ſed ↄ̨ñs eſt abſurdū: igr̄ illud ex quo ſequit̄̄. </
s
>
<
s
xml:id
="
N261F3
"
xml:space
="
preserve
">Se
<
lb
/>
quela ꝓbat̄̄ / q2 deꝰ in īfinitū maioris potentie eſt ̄
<
lb
/>
aliqua creatura. </
s
>
<
s
xml:id
="
N261FA
"
xml:space
="
preserve
">Nec valet dicere / illud intelligr̄
<
lb
/>
de potētia nõ cognitiua / q2 tūc ſeq̄ret̄̄ / difficilius
<
lb
/>
ageret virtꝰ ꝓducēs in hora decē gradꝰ calididatꝪ
<
lb
/>
̄ illa q̄ ꝓduceret in eadē hora vnū p̄ciſe, et diffici-
<
lb
/>
lius ageret virtus infinita naturalis (ſi que eſſet)
<
lb
/>
̄ virtus infinita quo nichil falſius:</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N26207
">
<
s
xml:id
="
N26208
"
xml:space
="
preserve
">In oppoſitū tñ argr̄ ſic. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2620B
"
xml:space
="
preserve
">Qm̄ veloci-
<
lb
/>
tas motus localis attēdit̄̄ penes maiꝰ ſpaciū ꝑtrã
<
lb
/>
ſitū in eodē tꝑe, et velocitas augmētationis penes
<
lb
/>
maiorē quãtitatē acq̇ſitã: et velocitas intenſionis
<
lb
/>
penes maiorē iutēſionē: igr̄ a ſimili velocitas alte
<
lb
/>
ratiõis d3 attendi penes multitudinē graduū q̈li-
<
lb
/>
tatis ꝓducte mediãte motu alterationis. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2621A
"
xml:space
="
preserve
">Itē nullo
<
lb
/>
<
gap
/>
<
lb
/>
igitur ſic debet cõmenſurari. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26222
"
xml:space
="
preserve
">Conſequentia ptꝫ: et
<
lb
/>
probabitur antecedens in primo notabili.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N26227
">
<
s
xml:id
="
N26228
"
xml:space
="
preserve
">Quadruplici mēbro hãc queſtionē ab
<
lb
/>
ſoluere intendo. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2622D
"
xml:space
="
preserve
">¶ Primo notabilia ponã. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26230
"
xml:space
="
preserve
">¶ Scḋo
<
lb
/>
aliq̈s ↄ̨cluſiones indicaꝫ. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26235
"
xml:space
="
preserve
">¶ Tertio dubia mouebo
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N26239
"
xml:space
="
preserve
">¶ Quarto ad rationes ante oppoſitū reſpõdebo.</
s
>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:id
="
N2623C
"
xml:space
="
preserve
">Triplex
<
lb
/>
alṫatio.</
note
>
<
p
xml:id
="
N26242
">
<
s
xml:id
="
N26243
"
xml:space
="
preserve
">Pro primi expeditione notandum eſt
<
lb
/>
primo tagendo materiã primi argumēti: alte-
<
lb
/>
ratio tripliciter accipit̄̄: ſaltem apud eos qui entia
<
lb
/>
ſucceſſiua ponūt motū localē, alṫationē, et quēuis
<
lb
/>
aliū motū. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2624E
"
xml:space
="
preserve
">Primo mõ actiue ꝓ ipſo vcꝫ alterante
<
lb
/>
ſiue alteratiua potētia. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26253
"
xml:space
="
preserve
">Scḋo mõ paſſiue ꝓ ſubie-
<
lb
/>
cto. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26258
"
xml:space
="
preserve
">Tertio mõ formaliṫ ꝓ ipſo motu alterationis
<
lb
/>
qui ſcḋm reales quedã entitas ſucceſſiua eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2625D
"
xml:space
="
preserve
">Scḋm
<
lb
/>
noīales autē p̄t accipi formalr̄ ꝓ ipſa q̈litate q̄ ſuc
<
lb
/>
ceſſiue ꝓducit̄̄. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26264
"
xml:space
="
preserve
">Utrūūt alteratio formalis ſit q̄dã
<
lb
/>
entitas ſucceſſiua necne ad pñs nõ intēdo diſputa
<
lb
/>
re. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2626B
"
xml:space
="
preserve
">Id eī diſputatū īuenies ꝑ cõplures ↄ̨mētatores
<
lb
/>
pḣi tertio pḣicoꝝ: ſiue em̄ diſtinguat̄̄ ſiue nõ: ſemꝑ
<
lb
/>
pari forma ꝓcedent ea q̄ in toto hoc oꝑe dicuntur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N26273
"
xml:space
="
preserve
">¶ Tu tñ aduerte / ſicut alteratio tribꝰ modis dr̄:
<
lb
/>
actiue vcꝫ paſſiue, et formalr̄, ita triplr̄ deſcribēda
<
lb
/>
eſt eiꝰ velocitas. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2627A
"
xml:space
="
preserve
">dū tñ primo motꝰ alteratiõis diffi
<
lb
/>
niat̄̄. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2627F
"
xml:space
="
preserve
">Uñ motꝰ alteratiõis eſt motꝰ ad q̈litatē ꝑ quē
<
lb
/>
vcꝫ alicui ſucceſſiue acq̇rit̄̄ aut deꝑdit̄̄ q̈litas / vt ptꝫ
<
lb
/>
ꝑ pḣm primo de gñatione textu cõmenti .10. et ī poſt
<
lb
/>
p̄dicamēto motꝰ. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26288
"
xml:space
="
preserve
">Sed velocitas alteratiõis actiue
<
lb
/>
eſt potētia alteratiua ſucceſſiue q̈litatē ꝓducēs vel
<
lb
/>
corrumpens. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2628F
"
xml:space
="
preserve
">Uelocitas vero alteratiõis paſſiue
<
cb
chead
="
De motu rarefactionis quo ad cauſam.
"/>
eſt ſubiectū in quo ſucceſſiue ꝓducit̄̄ aut corrūpitur
<
lb
/>
q̈litas. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26297
"
xml:space
="
preserve
">Sed velocitas alteratiõis formalis eſt ip̄a
<
lb
/>
q̈litas q̄ ſucceſſiue ꝓducit̄̄, aut corrūpit̄̄ in aliq̊ ſub
<
lb
/>
iecto. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2629E
"
xml:space
="
preserve
">Nã niſi aliqḋ ſubiectū alteret̄̄ nõ erit motus
<
lb
/>
alteratiõis ̄uis qualitas ꝓducat̄̄.
<
note
position
="
right
"
xlink:href
="
note-0224-02a
"
xlink:label
="
note-0224-02
"
xml:id
="
N2638B
"
xml:space
="
preserve
">3°. phiſi.
<
lb
/>
tex. q̄ .6.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N262A8
"
xml:space
="
preserve
">(Motus em̄ eſt
<
lb
/>
actus entis puta ſubiecti tertio phiſicoꝝ textu cõ-
<
lb
/>
menti 6.) </
s
>
<
s
xml:id
="
N262AF
"
xml:space
="
preserve
">Sꝫ ſi qualitas ſucceſſiue ꝓduceret̄̄ extra
<
lb
/>
ſubiectū: poterit dici talis ſucceſſiua ꝓductio mu-
<
lb
/>
tatio ad qualitatē. </
s
>
<
s
xml:id
="
N262B6
"
xml:space
="
preserve
">Hic vlterius aduerte / in ipſa
<
lb
/>
forma q̈litatis duplices poſſūt gradꝰ ſignari: pu-
<
lb
/>
ta gradṫ intēſionis ipſiꝰ forme: et gradus entitatis
<
lb
/>
ipſiꝰ forme. </
s
>
<
s
xml:id
="
N262BF
"
xml:space
="
preserve
">Nã vt inferiꝰ oſtendemꝰ põt dari quali
<
lb
/>
tas nulliꝰ intēſionis et ſcḋm ſe et ſcḋm quãlꝫ eiꝰ par
<
lb
/>
tē: et ſic in ea reperient̄̄ gradꝰ entitatꝪ forme et non
<
lb
/>
gradꝰ intēſiõis: ſicut in materia in capite de motu
<
lb
/>
rarefactiõis etc̈. ſignãtur certi gradꝰ ētitatis ipſiꝰ
<
lb
/>
materie abſ aliqua intēſione. </
s
>
<
s
xml:id
="
N262CC
"
xml:space
="
preserve
">¶ His p̄miſſis dico /
<
lb
/>
velocitas alteratiõis nõ attēdit̄̄ aut mēſurari d3
<
lb
/>
penes qualitatē acq̇ſitã in ordine ad ſubiectū maiꝰ
<
lb
/>
vel minus in tanto vel tanto tꝑe. </
s
>
<
s
xml:id
="
N262D5
"
xml:space
="
preserve
">Probat̄̄ / q2 alias
<
lb
/>
nulla alteratio mētalis hoc eſt ipſiꝰ aīe ratiõalis
<
lb
/>
eſſet altera velocior aut tardior: qḋ ē manifeſte flm̄
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N262DD
"
xml:space
="
preserve
">Nec etiã velocitas ipſiꝰ alteratõis mēſurat̄̄ penes
<
lb
/>
ꝓportionē qualitatis acq̇ſite ad p̄exiſtentē: q2 tunc
<
lb
/>
ſi vnū pedale hñs duos g̈dus caliditas acquireret
<
lb
/>
tres gradꝰ in hora, et aliud hñs quatuor acq̇reret
<
lb
/>
quī in eadē hora: velociꝰ alteraret̄̄ illud qḋ acq̇-
<
lb
/>
rit tres quã illud qḋ acq̇rit quī: q2 inter qualita-
<
lb
/>
tē acquiſitã illi qḋ acq̇rit tres et p̄exiſtentē eſt ꝓpor
<
lb
/>
tio ſexq̇altera: ſed iter qualitatē acquiſitã alteri et
<
lb
/>
p̄exiſtentē eſt ꝓportio ſexquiq̈rta. </
s
>
<
s
xml:id
="
N262F0
"
xml:space
="
preserve
">Itē nec d3 ↄ̨men
<
lb
/>
ſurari penes ꝓportione aggregati ex qualitate ac
<
lb
/>
quiſita et p̄exiſtēte ad qualitate p̄exiſtentem: vt ptꝫ
<
lb
/>
eodē exēplo. </
s
>
<
s
xml:id
="
N262F9
"
xml:space
="
preserve
">Itē nec velocitas in motu alteratiõis
<
lb
/>
d3 attendi penes acq̇ſitionē qualitatis equalis in-
<
lb
/>
tenſiõis in eodē tꝑe: q2 tūc ſeq̄ret̄̄ / eque velociter
<
lb
/>
in hora alteraret̄̄ pedale qḋ ꝑ totū acq̇rit .4. gra-
<
lb
/>
dus caliditatis: et bipedale qḋ ꝑ totū in eadē hora
<
lb
/>
itidē acq̇rit .4. gradus caliditatis: qḋ eſt manifeſte
<
lb
/>
falſū / vt ꝓbat primū argumentū ante oppoſitum.
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:href
="
note-0224-03a
"
xlink:label
="
note-0224-03
"
xml:id
="
N26393
"
xml:space
="
preserve
">ↄ̈ alber-
<
lb
/>
tū ḋ ſax.
<
lb
/>
et pau. ve.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N2630F
"
xml:space
="
preserve
">Et hoc eſt ↄ̈ albertū de ſaxonia in ſuo tractatu ꝓ-
<
lb
/>
portionū: et ↄ̈ paulū venetū in ſūma pḣie in libris
<
lb
/>
phiſicoꝝ capĺo .37. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26316
"
xml:space
="
preserve
">Et cõfirmat̄̄ hoc / q2 poſſibile eſt
<
lb
/>
dare q̈litatē nulliꝰ intēſiõis ſucceſſiue ꝓductã in a-
<
lb
/>
liquod ſubiectū / vt inferiꝰ ꝓbat̄̄:
<
note
position
="
right
"
xlink:href
="
note-0224-04a
"
xlink:label
="
note-0224-04
"
xml:id
="
N2639D
"
xml:space
="
preserve
">Calcula.
<
lb
/>
de diffi.</
note
>
et ꝓbat calculator
<
lb
/>
in fine capitis de difformibꝰ: et talis ꝓduceret̄̄ per
<
lb
/>
motū alteratiõis: q2 nõ ꝑ motū localē, aut augmē
<
lb
/>
tationis, aut aliquē aliū: igr̄ velocitas alteratiõis
<
lb
/>
nõ hꝫ attendi penes acq̇ſitionē q̈litatis eq̈lis intē-
<
lb
/>
ſionis etc̈. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2632C
"
xml:space
="
preserve
">Minor ꝓbat̄̄ / q2 illa q̈litas ſucceſſiue a-
<
lb
/>
licui acquirit̄̄: igr̄ ꝓducit̄̄ ꝑ motū alteratiõis. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26331
"
xml:space
="
preserve
">Ptꝫ
<
lb
/>
ↄ̨ña ꝑ locū ad diffinitiõe. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26336
"
xml:space
="
preserve
">¶ Cõfirmat̄̄ ſcḋo: q2 quē-
<
lb
/>
admodū illud velociꝰ auget qḋ plus de quantitate
<
lb
/>
ꝓducit: et illud velociꝰ ꝓdcit ſubſtantiã qḋ plus de
<
lb
/>
ſubſtãtia ꝓducit in eodē tꝑe: ita etiã a ſimili dicen-
<
lb
/>
dū eſt illud velociꝰ alterat qḋ in eodē tꝑe plus de
<
lb
/>
entitate ipſiꝰ q̈litatꝪ ꝓducit: ſiue illa q̈litas ſit ma
<
lb
/>
ioris intēſionis ſiue minoris nõ eſt cura.
<
note
position
="
right
"
xlink:href
="
note-0224-05a
"
xlink:label
="
note-0224-05
"
xml:id
="
N263A5
"
xml:space
="
preserve
">ↄ̈ pauluꝫ
<
lb
/>
venetum</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N2634A
"
xml:space
="
preserve
">Et ex hoc
<
lb
/>
etiã ptꝫ ↄ̈ paulū venetū / intenſio nõ eſt eſſentialis
<
lb
/>
q̈litati: qm̄ oportet eū cõcedere aliquã qualitatem
<
lb
/>
nulliꝰ eſſe intēſiõis. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26353
"
xml:space
="
preserve
">Mēſurat em̄ intēſionē q̈litatis
<
lb
/>
difformis penes reductionē ad vniformitatē, et nõ
<
lb
/>
penes gradū ſummū: vt ptꝫ ꝑ eū in libro de gene-
<
lb
/>
ratione ſue ſūme capite tertio.
<
note
position
="
right
"
xlink:href
="
note-0224-06a
"
xlink:label
="
note-0224-06
"
xml:id
="
N263AD
"
xml:space
="
preserve
">peues q̇d
<
lb
/>
attendit̄̄
<
lb
/>
velocitaſ
<
lb
/>
motꝰ al-
<
lb
/>
teratiõis</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N26361
"
xml:space
="
preserve
">¶ Dico igr̄ / veloci
<
lb
/>
tas motꝰ alterationis d3 attendi penes multitudi
<
lb
/>
nē graduū entitatis ipſiꝰ q̈litatis: nullo pacto a-
<
lb
/>
ſpiciēdo ad intenſionē aut extenſionē. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2636A
"
xml:space
="
preserve
">Probat̄̄ / q2
<
lb
/>
nõ attendit̄̄ penes intenſionē, nec penes ꝓportionē
<
lb
/>
aggregati ex q̈litate acq̇ſita et p̄habita ad q̄litatē </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>