Alvarus, Thomas
,
Liber de triplici motu
,
1509
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 290
>
Scan
Original
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 290
>
page
|<
<
of 290
>
>|
<
echo
version
="
1.0
">
<
text
xml:lang
="
la
">
<
div
xml:id
="
N10132
"
level
="
1
"
n
="
1
"
type
="
body
">
<
div
xml:id
="
N15C17
"
level
="
2
"
n
="
3
"
type
="
other
"
type-free
="
pars
">
<
div
xml:id
="
N25905
"
level
="
3
"
n
="
4
"
type
="
other
"
type-free
="
tractatus
">
<
div
xml:id
="
N25911
"
level
="
4
"
n
="
1
"
type
="
chapter
"
type-free
="
capitulum
">
<
p
xml:id
="
N26163
">
<
s
xml:id
="
N26193
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
chead
="
De motu rarefactionis quo ad cauſam.
"
file
="
0224
"
n
="
224
"/>
Probat̄̄ añs, q2 hec actio demõſtrata actiõe ipſiꝰ
<
lb
/>
a. eſt maior ꝙ̄ difficultas actõis ipſiꝰ b. et hec actio
<
lb
/>
eſt difficultas actiõis ipſiꝰ a. / vt ↄ̨ſtat cū nõ diſtīguã
<
lb
/>
tur (vt ſuppono) / igr̄ difficultas actiõis ipſius a. eſt
<
lb
/>
maior ꝙ̄ difficultas actiõis ipſiꝰ b. </
s
>
<
s
xml:id
="
N261A2
"
xml:space
="
preserve
">Ptꝫ ↄ̨ña expo-
<
lb
/>
ſitorie, et ſiĺr minor: ſed maior ꝓbat̄̄: q2 hec actio-
<
lb
/>
demõſtrata actione ipſiꝰ a. eſt maior ꝙ̄ actio ipſiꝰ
<
lb
/>
b. et oīs difficultas actiõis ipſiꝰ b. eſt actio ipſiꝰ b. /
<
lb
/>
igr̄ hec actio demõſtrata actiõe ipſiꝰ a. eſt maior ̄
<
lb
/>
difficultas actiõis ipſiꝰ b. / qḋ fuit ꝓbandū.
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0224-01a
"
xlink:label
="
note-0224-01
"
xml:id
="
N261D0
">
<
s
xml:id
="
N261D4
"
xml:space
="
preserve
">Calcula.
<
lb
/>
de diffi.
<
lb
/>
actio.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N261DC
"
xml:space
="
preserve
">Paulus
<
lb
/>
venetꝰ in
<
lb
/>
ſumma
<
lb
/>
pḣie.</
s
>
</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N261B4
"
xml:space
="
preserve
">¶ Dices
<
lb
/>
forte cū calculatore in capite de difficultate acti-
<
lb
/>
onis, et cū paulo veneto in ſua ſūma pḣie in libro
<
lb
/>
de generatõe capĺo .27. ↄ̨cedendo illatū, et negãdo
<
lb
/>
falſitatē ↄ̨ñtis, et ad ꝓbationē negãdo illud / qḋ ibi
<
lb
/>
aſſumit̄̄: vcꝫ / quãto aliq̇d difficiliꝰ agit aut ꝓdu-
<
lb
/>
cit aliq̇d tãto tardiꝰ agit ſiue ꝓducit illud. </
s
>
<
s
xml:id
="
N261C3
"
xml:space
="
preserve
">Nã ḋicit
<
lb
/>
calculator / difficultas actiõis attēdēda eſt penes
<
lb
/>
rei potentiã ita quanto potētia fuerit maior tã-
<
lb
/>
to difficultas actionis erit maior.</
s
>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:id
="
N261E5
"
xml:space
="
preserve
">ↄ̈ calcuĺ.</
note
>
<
p
xml:id
="
N261E9
">
<
s
xml:id
="
N261EA
"
xml:space
="
preserve
">Sed cõtra eū arguit̄̄ ſic / tūc ſeque-
<
lb
/>
retur / difficiliꝰ deꝰ ꝓduceret qḋcū ꝓducibile qḋ
<
lb
/>
ꝓducit ꝙ̄ aliqḋ agens creatū ̄tūcū parue potē-
<
lb
/>
tie: ſed ↄ̨ñs eſt abſurdū: igr̄ illud ex quo ſequit̄̄. </
s
>
<
s
xml:id
="
N261F3
"
xml:space
="
preserve
">Se
<
lb
/>
quela ꝓbat̄̄ / q2 deꝰ in īfinitū maioris potentie eſt ̄
<
lb
/>
aliqua creatura. </
s
>
<
s
xml:id
="
N261FA
"
xml:space
="
preserve
">Nec valet dicere / illud intelligr̄
<
lb
/>
de potētia nõ cognitiua / q2 tūc ſeq̄ret̄̄ / difficilius
<
lb
/>
ageret virtꝰ ꝓducēs in hora decē gradꝰ calididatꝪ
<
lb
/>
̄ illa q̄ ꝓduceret in eadē hora vnū p̄ciſe, et diffici-
<
lb
/>
lius ageret virtus infinita naturalis (ſi que eſſet)
<
lb
/>
̄ virtus infinita quo nichil falſius:</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N26207
">
<
s
xml:id
="
N26208
"
xml:space
="
preserve
">In oppoſitū tñ argr̄ ſic. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2620B
"
xml:space
="
preserve
">Qm̄ veloci-
<
lb
/>
tas motus localis attēdit̄̄ penes maiꝰ ſpaciū ꝑtrã
<
lb
/>
ſitū in eodē tꝑe, et velocitas augmētationis penes
<
lb
/>
maiorē quãtitatē acq̇ſitã: et velocitas intenſionis
<
lb
/>
penes maiorē iutēſionē: igr̄ a ſimili velocitas alte
<
lb
/>
ratiõis d3 attendi penes multitudinē graduū q̈li-
<
lb
/>
tatis ꝓducte mediãte motu alterationis. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2621A
"
xml:space
="
preserve
">Itē nullo
<
lb
/>
<
gap
/>
<
lb
/>
igitur ſic debet cõmenſurari. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26222
"
xml:space
="
preserve
">Conſequentia ptꝫ: et
<
lb
/>
probabitur antecedens in primo notabili.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N26227
">
<
s
xml:id
="
N26228
"
xml:space
="
preserve
">Quadruplici mēbro hãc queſtionē ab
<
lb
/>
ſoluere intendo. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2622D
"
xml:space
="
preserve
">¶ Primo notabilia ponã. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26230
"
xml:space
="
preserve
">¶ Scḋo
<
lb
/>
aliq̈s ↄ̨cluſiones indicaꝫ. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26235
"
xml:space
="
preserve
">¶ Tertio dubia mouebo
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N26239
"
xml:space
="
preserve
">¶ Quarto ad rationes ante oppoſitū reſpõdebo.</
s
>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:id
="
N2623C
"
xml:space
="
preserve
">Triplex
<
lb
/>
alṫatio.</
note
>
<
p
xml:id
="
N26242
">
<
s
xml:id
="
N26243
"
xml:space
="
preserve
">Pro primi expeditione notandum eſt
<
lb
/>
primo tagendo materiã primi argumēti: alte-
<
lb
/>
ratio tripliciter accipit̄̄: ſaltem apud eos qui entia
<
lb
/>
ſucceſſiua ponūt motū localē, alṫationē, et quēuis
<
lb
/>
aliū motū. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2624E
"
xml:space
="
preserve
">Primo mõ actiue ꝓ ipſo vcꝫ alterante
<
lb
/>
ſiue alteratiua potētia. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26253
"
xml:space
="
preserve
">Scḋo mõ paſſiue ꝓ ſubie-
<
lb
/>
cto. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26258
"
xml:space
="
preserve
">Tertio mõ formaliṫ ꝓ ipſo motu alterationis
<
lb
/>
qui ſcḋm reales quedã entitas ſucceſſiua eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2625D
"
xml:space
="
preserve
">Scḋm
<
lb
/>
noīales autē p̄t accipi formalr̄ ꝓ ipſa q̈litate q̄ ſuc
<
lb
/>
ceſſiue ꝓducit̄̄. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26264
"
xml:space
="
preserve
">Utrūūt alteratio formalis ſit q̄dã
<
lb
/>
entitas ſucceſſiua necne ad pñs nõ intēdo diſputa
<
lb
/>
re. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2626B
"
xml:space
="
preserve
">Id eī diſputatū īuenies ꝑ cõplures ↄ̨mētatores
<
lb
/>
pḣi tertio pḣicoꝝ: ſiue em̄ diſtinguat̄̄ ſiue nõ: ſemꝑ
<
lb
/>
pari forma ꝓcedent ea q̄ in toto hoc oꝑe dicuntur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N26273
"
xml:space
="
preserve
">¶ Tu tñ aduerte / ſicut alteratio tribꝰ modis dr̄:
<
lb
/>
actiue vcꝫ paſſiue, et formalr̄, ita triplr̄ deſcribēda
<
lb
/>
eſt eiꝰ velocitas. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2627A
"
xml:space
="
preserve
">dū tñ primo motꝰ alteratiõis diffi
<
lb
/>
niat̄̄. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2627F
"
xml:space
="
preserve
">Uñ motꝰ alteratiõis eſt motꝰ ad q̈litatē ꝑ quē
<
lb
/>
vcꝫ alicui ſucceſſiue acq̇rit̄̄ aut deꝑdit̄̄ q̈litas / vt ptꝫ
<
lb
/>
ꝑ pḣm primo de gñatione textu cõmenti .10. et ī poſt
<
lb
/>
p̄dicamēto motꝰ. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26288
"
xml:space
="
preserve
">Sed velocitas alteratiõis actiue
<
lb
/>
eſt potētia alteratiua ſucceſſiue q̈litatē ꝓducēs vel
<
lb
/>
corrumpens. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2628F
"
xml:space
="
preserve
">Uelocitas vero alteratiõis paſſiue
<
cb
chead
="
De motu rarefactionis quo ad cauſam.
"/>
eſt ſubiectū in quo ſucceſſiue ꝓducit̄̄ aut corrūpitur
<
lb
/>
q̈litas. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26297
"
xml:space
="
preserve
">Sed velocitas alteratiõis formalis eſt ip̄a
<
lb
/>
q̈litas q̄ ſucceſſiue ꝓducit̄̄, aut corrūpit̄̄ in aliq̊ ſub
<
lb
/>
iecto. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2629E
"
xml:space
="
preserve
">Nã niſi aliqḋ ſubiectū alteret̄̄ nõ erit motus
<
lb
/>
alteratiõis ̄uis qualitas ꝓducat̄̄.
<
note
position
="
right
"
xlink:href
="
note-0224-02a
"
xlink:label
="
note-0224-02
"
xml:id
="
N2638B
"
xml:space
="
preserve
">3°. phiſi.
<
lb
/>
tex. q̄ .6.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N262A8
"
xml:space
="
preserve
">(Motus em̄ eſt
<
lb
/>
actus entis puta ſubiecti tertio phiſicoꝝ textu cõ-
<
lb
/>
menti 6.) </
s
>
<
s
xml:id
="
N262AF
"
xml:space
="
preserve
">Sꝫ ſi qualitas ſucceſſiue ꝓduceret̄̄ extra
<
lb
/>
ſubiectū: poterit dici talis ſucceſſiua ꝓductio mu-
<
lb
/>
tatio ad qualitatē. </
s
>
<
s
xml:id
="
N262B6
"
xml:space
="
preserve
">Hic vlterius aduerte / in ipſa
<
lb
/>
forma q̈litatis duplices poſſūt gradꝰ ſignari: pu-
<
lb
/>
ta gradṫ intēſionis ipſiꝰ forme: et gradus entitatis
<
lb
/>
ipſiꝰ forme. </
s
>
<
s
xml:id
="
N262BF
"
xml:space
="
preserve
">Nã vt inferiꝰ oſtendemꝰ põt dari quali
<
lb
/>
tas nulliꝰ intēſionis et ſcḋm ſe et ſcḋm quãlꝫ eiꝰ par
<
lb
/>
tē: et ſic in ea reperient̄̄ gradꝰ entitatꝪ forme et non
<
lb
/>
gradꝰ intēſiõis: ſicut in materia in capite de motu
<
lb
/>
rarefactiõis etc̈. ſignãtur certi gradꝰ ētitatis ipſiꝰ
<
lb
/>
materie abſ aliqua intēſione. </
s
>
<
s
xml:id
="
N262CC
"
xml:space
="
preserve
">¶ His p̄miſſis dico /
<
lb
/>
velocitas alteratiõis nõ attēdit̄̄ aut mēſurari d3
<
lb
/>
penes qualitatē acq̇ſitã in ordine ad ſubiectū maiꝰ
<
lb
/>
vel minus in tanto vel tanto tꝑe. </
s
>
<
s
xml:id
="
N262D5
"
xml:space
="
preserve
">Probat̄̄ / q2 alias
<
lb
/>
nulla alteratio mētalis hoc eſt ipſiꝰ aīe ratiõalis
<
lb
/>
eſſet altera velocior aut tardior: qḋ ē manifeſte flm̄
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N262DD
"
xml:space
="
preserve
">Nec etiã velocitas ipſiꝰ alteratõis mēſurat̄̄ penes
<
lb
/>
ꝓportionē qualitatis acq̇ſite ad p̄exiſtentē: q2 tunc
<
lb
/>
ſi vnū pedale hñs duos g̈dus caliditas acquireret
<
lb
/>
tres gradꝰ in hora, et aliud hñs quatuor acq̇reret
<
lb
/>
quī in eadē hora: velociꝰ alteraret̄̄ illud qḋ acq̇-
<
lb
/>
rit tres quã illud qḋ acq̇rit quī: q2 inter qualita-
<
lb
/>
tē acquiſitã illi qḋ acq̇rit tres et p̄exiſtentē eſt ꝓpor
<
lb
/>
tio ſexq̇altera: ſed iter qualitatē acquiſitã alteri et
<
lb
/>
p̄exiſtentē eſt ꝓportio ſexquiq̈rta. </
s
>
<
s
xml:id
="
N262F0
"
xml:space
="
preserve
">Itē nec d3 ↄ̨men
<
lb
/>
ſurari penes ꝓportione aggregati ex qualitate ac
<
lb
/>
quiſita et p̄exiſtēte ad qualitate p̄exiſtentem: vt ptꝫ
<
lb
/>
eodē exēplo. </
s
>
<
s
xml:id
="
N262F9
"
xml:space
="
preserve
">Itē nec velocitas in motu alteratiõis
<
lb
/>
d3 attendi penes acq̇ſitionē qualitatis equalis in-
<
lb
/>
tenſiõis in eodē tꝑe: q2 tūc ſeq̄ret̄̄ / eque velociter
<
lb
/>
in hora alteraret̄̄ pedale qḋ ꝑ totū acq̇rit .4. gra-
<
lb
/>
dus caliditatis: et bipedale qḋ ꝑ totū in eadē hora
<
lb
/>
itidē acq̇rit .4. gradus caliditatis: qḋ eſt manifeſte
<
lb
/>
falſū / vt ꝓbat primū argumentū ante oppoſitum.
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:href
="
note-0224-03a
"
xlink:label
="
note-0224-03
"
xml:id
="
N26393
"
xml:space
="
preserve
">ↄ̈ alber-
<
lb
/>
tū ḋ ſax.
<
lb
/>
et pau. ve.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N2630F
"
xml:space
="
preserve
">Et hoc eſt ↄ̈ albertū de ſaxonia in ſuo tractatu ꝓ-
<
lb
/>
portionū: et ↄ̈ paulū venetū in ſūma pḣie in libris
<
lb
/>
phiſicoꝝ capĺo .37. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26316
"
xml:space
="
preserve
">Et cõfirmat̄̄ hoc / q2 poſſibile eſt
<
lb
/>
dare q̈litatē nulliꝰ intēſiõis ſucceſſiue ꝓductã in a-
<
lb
/>
liquod ſubiectū / vt inferiꝰ ꝓbat̄̄:
<
note
position
="
right
"
xlink:href
="
note-0224-04a
"
xlink:label
="
note-0224-04
"
xml:id
="
N2639D
"
xml:space
="
preserve
">Calcula.
<
lb
/>
de diffi.</
note
>
et ꝓbat calculator
<
lb
/>
in fine capitis de difformibꝰ: et talis ꝓduceret̄̄ per
<
lb
/>
motū alteratiõis: q2 nõ ꝑ motū localē, aut augmē
<
lb
/>
tationis, aut aliquē aliū: igr̄ velocitas alteratiõis
<
lb
/>
nõ hꝫ attendi penes acq̇ſitionē q̈litatis eq̈lis intē-
<
lb
/>
ſionis etc̈. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2632C
"
xml:space
="
preserve
">Minor ꝓbat̄̄ / q2 illa q̈litas ſucceſſiue a-
<
lb
/>
licui acquirit̄̄: igr̄ ꝓducit̄̄ ꝑ motū alteratiõis. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26331
"
xml:space
="
preserve
">Ptꝫ
<
lb
/>
ↄ̨ña ꝑ locū ad diffinitiõe. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26336
"
xml:space
="
preserve
">¶ Cõfirmat̄̄ ſcḋo: q2 quē-
<
lb
/>
admodū illud velociꝰ auget qḋ plus de quantitate
<
lb
/>
ꝓducit: et illud velociꝰ ꝓdcit ſubſtantiã qḋ plus de
<
lb
/>
ſubſtãtia ꝓducit in eodē tꝑe: ita etiã a ſimili dicen-
<
lb
/>
dū eſt illud velociꝰ alterat qḋ in eodē tꝑe plus de
<
lb
/>
entitate ipſiꝰ q̈litatꝪ ꝓducit: ſiue illa q̈litas ſit ma
<
lb
/>
ioris intēſionis ſiue minoris nõ eſt cura.
<
note
position
="
right
"
xlink:href
="
note-0224-05a
"
xlink:label
="
note-0224-05
"
xml:id
="
N263A5
"
xml:space
="
preserve
">ↄ̈ pauluꝫ
<
lb
/>
venetum</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N2634A
"
xml:space
="
preserve
">Et ex hoc
<
lb
/>
etiã ptꝫ ↄ̈ paulū venetū / intenſio nõ eſt eſſentialis
<
lb
/>
q̈litati: qm̄ oportet eū cõcedere aliquã qualitatem
<
lb
/>
nulliꝰ eſſe intēſiõis. </
s
>
<
s
xml:id
="
N26353
"
xml:space
="
preserve
">Mēſurat em̄ intēſionē q̈litatis
<
lb
/>
difformis penes reductionē ad vniformitatē, et nõ
<
lb
/>
penes gradū ſummū: vt ptꝫ ꝑ eū in libro de gene-
<
lb
/>
ratione ſue ſūme capite tertio.
<
note
position
="
right
"
xlink:href
="
note-0224-06a
"
xlink:label
="
note-0224-06
"
xml:id
="
N263AD
"
xml:space
="
preserve
">peues q̇d
<
lb
/>
attendit̄̄
<
lb
/>
velocitaſ
<
lb
/>
motꝰ al-
<
lb
/>
teratiõis</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N26361
"
xml:space
="
preserve
">¶ Dico igr̄ / veloci
<
lb
/>
tas motꝰ alterationis d3 attendi penes multitudi
<
lb
/>
nē graduū entitatis ipſiꝰ q̈litatis: nullo pacto a-
<
lb
/>
ſpiciēdo ad intenſionē aut extenſionē. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2636A
"
xml:space
="
preserve
">Probat̄̄ / q2
<
lb
/>
nõ attendit̄̄ penes intenſionē, nec penes ꝓportionē
<
lb
/>
aggregati ex q̈litate acq̇ſita et p̄habita ad q̄litatē </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>