Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 17
[out of range]
>
<
1 - 17
[out of range]
>
page
|<
<
(173)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
173
"
file
="
0225
"
n
="
225
"
rhead
="
PARS TERTIA
"/>
rum in mea Theoria res adhuc magis indefinita, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">incerta
<
lb
/>
eſt. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Nam infinitæ ſunt etiam ſuperficies curvæ continuæ, in
<
lb
/>
quibus tamen omnia jaceant puncta maſſæ cujusvis: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quin im-
<
lb
/>
mo infinitæ numero curvæ ſunt lineæ, quæ per omnia ejuſ-
<
lb
/>
modi puncta tranſeant. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quamobrem mente tantummodo con-
<
lb
/>
fingenda eſt quædam ſuperficies, quæ omnia puncta inclu-
<
lb
/>
dat, vel quæ pauciora, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">a reliquorum coacervatione remo-
<
lb
/>
tiora excludat, quod æſtimatione quadam morali fiet, non ac-
<
lb
/>
curata geometrica determinatione. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ea ſuperficies figuram ex-
<
lb
/>
hibebit corporis; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">atque hic jam, quæ ad diverſa figurarum
<
lb
/>
genera pertinent; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">id omne mihi commune eſt cum communi
<
lb
/>
Theoria de continua extenſione materiæ.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">377. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">A figura pendet moles, quæ nihil eſt aliud, niſi to-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0225-01
"
xlink:href
="
note-0225-01a
"
xml:space
="
preserve
">Moles a figura
<
lb
/>
pendens: incer-
<
lb
/>
ta ejus idea & in
<
lb
/>
ſententia com-
<
lb
/>
muni, & multo
<
lb
/>
magis in hac
<
lb
/>
Theoria.</
note
>
tum ſpatium extenſum in longum, latum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">profundum ex-
<
lb
/>
terna ſuperficie concluſum. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Porro niſi concipiamus ſuperfi-
<
lb
/>
ciem illam, quam innui, quæ figuram determinet; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nulla cer-
<
lb
/>
ta habebitur molis idea: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quin immo ſi ſuperficiem concipiamus
<
lb
/>
tortuoſam illam, in qua jaceant puncta omnia; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">jam moles
<
lb
/>
triplici dimenſione prædita erit nulla; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſi lineam curvam con-
<
lb
/>
cipimus per omnia tranſeuntem: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nec duarum dimenſionum ha-
<
lb
/>
bebitur ulla moles. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sed in eo itidem incerta æſtimatione in-
<
lb
/>
diget ſententia communis ob interſtitia illa vacua, quæ ha-
<
lb
/>
bentur in omnibus corporibus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſcabritiem, juxta ea, quæ
<
lb
/>
diximus, de indeterminatione figuræ. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hic autem itidem con-
<
lb
/>
cepta ſuperficie extima terminante figuram ipſam, quæ deinde
<
lb
/>
de mole relata ad ſuperficiem tradi ſolent, mihi communia
<
lb
/>
ſunt cum aliis omnibus, ut illud: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">poſſe eandem magnitudine
<
lb
/>
molem terminari ſuperficiebus admodum diverſis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">forma,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">magnitudine, ac omnium minimam eſſe ſphæricæ figuræ ſu-
<
lb
/>
perficiem reſpectu molis: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">in figuris autem ſimilibus molem eſ-
<
lb
/>
ſe in ratione triplicata laterum homologorum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſuperficiem
<
lb
/>
in duplicata, ex quibus pendent phænomena ſane multa, atque
<
lb
/>
ea inprimis, quæ pertinent ad reſiſtentiam tam fluidorum,
<
lb
/>
quam ſolidorum.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">378. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Maſſa corporis eſt tota quantitas materiæ pertinentis
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0225-02
"
xlink:href
="
note-0225-02a
"
xml:space
="
preserve
">Maſſa: qui
<
unsure
/>
d
<
lb
/>
in ejus idea in-
<
lb
/>
certum ob ma-
<
lb
/>
teriam exteram
<
lb
/>
immixtam. O-
<
lb
/>
mnia corpora
<
lb
/>
conſtare parti-
<
lb
/>
bus diverſæ na-
<
lb
/>
turæ.</
note
>
ad id corp
<
unsure
/>
us, quæ quidem mihi erit ipſe numerus puncto-
<
lb
/>
rum pertinentium ad illud corpus. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">At hic jam oritur inde-
<
lb
/>
terminatio quædam, vel ſaltem ſumma difficultas determinan-
<
lb
/>
di maſſæ ideam, nec id tantum in mea, verum etiam in
<
lb
/>
communi ſententia, ob illud additum punctorum pertinentium
<
lb
/>
ad illud corpus, quod heterogeneas ſubſtantias excludit. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ea de
<
lb
/>
re ſic ego quidem in Stayanis Supplementis § 10 Lib. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">1: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Nam
<
lb
/>
admodum difficile eſt determinare, quæ ſint illæ ſubſtantiæ hetero-
<
lb
/>
geneæ, quæ non pertinent ad corporis conſtitutionem. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Si materiam
<
lb
/>
ſpectemus; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ea & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">mibi, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">aliis plurimis homogenea eſt, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſo-
<
lb
/>
l
<
unsure
/>
is ejus diverſis combinationibus diverſæ oriuntur corporum ſpe-
<
lb
/>
cies. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quare ab ipſa materia non poteſt deſumi diſcrimen illud inter
<
lb
/>
fubſtantias pertinentes, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">non pertinentes. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Si autem & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>