Buonamici, Francesco, De motu libri X

List of thumbnails

< >
121
121
122
122
123
123
124
124
125
125
126
126
127
127
128
128
129
129
130
130
< >
page |< < of 1055 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb pagenum="207"/>
                <arrow.to.target n="marg1464"/>
                <lb/>
              tur ab æternitate cum mobilis, tum etiam mouentis, de quo diſputatum eſt 8. Phyſ. & 2. de or­
                <lb/>
              tu & interitu. </s>
              <s>Neque tempus facit, vt cauſſa, continuationem in motu, ſed vt nota quædam,
                <lb/>
              eiuſque menſura quemadmodum intelligetur poſteà.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg1459"/>
              E</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg1460"/>
              F</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg1461"/>
              a 1. de an.
                <lb/>
              T. 47.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg1462"/>
              G</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg1463"/>
              H</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg1464"/>
              A</s>
            </p>
            <p type="head">
              <s>
                <emph type="italics"/>
              Dubitata diſſoluuntur contra rationem continuitatis in motu, & afferuntur corollaria
                <lb/>
              quędam ex dixtis. </s>
              <s>Cap. </s>
              <s>XXXVII
                <emph.end type="italics"/>
              .</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>OPPOSITA item non obſtant. </s>
              <s>Nanque in pulſu lyrę duplex eſt ſubiectum, chordę ipſę
                <lb/>
              quę pulſantur, & aër qui excipit pulſum & ſonum: intermittitur ſanè de chordis, ſed aëris
                <lb/>
              partes ſunt continentes, vnde emanat ſonus, atque ille quidem continuus: quæ tamen continui­
                <lb/>
              tas, licet exactiſsima non ſit, nihilominus in eius generis ambitu reperitur. </s>
              <s>Inde etiam facilè di­
                <lb/>
              luitur inſtantia ſecunda. </s>
              <s>Nam tertia ſumit quiddam, quod fieri non poteſt, motum, inquam,
                <lb/>
              eſſe vnius totius continui in quo nulla ſit diſtinctio partium, neque intra, neque extra: cùm ta­
                <lb/>
              men ſine
                <expan abbr="partiũ">partium</expan>
              difformitate, atque aliquo quieſcente & ſpatio ſiue intra mobile, ſiue extra, nul­
                <lb/>
              lus motus obiri poſsit. </s>
              <s>Verùm quoniam aliqua de continuitate illa dicta ſunt quæ à natura ſpa­
                <lb/>
              tij deducuntur, non inutile fortaſſe fuerit pauca quędam ad ipſum pertinentia nunc adiungere.
                <lb/>
              </s>
              <s>
                <arrow.to.target n="marg1465"/>
                <lb/>
              Quoniam non iniuria mirabitur quiſpiam, cur tam diuerſa ratio ſit illius quod pertranſitur in la­
                <lb/>
              tione & alteratione: nanque in latione nil refert vtrum ſpatium conſtet è contiguis corporibus
                <lb/>
              nec'ne. </s>
              <s>in alteratione verò vnum oportet eſſe ſubiectum; & ſi enim per ignem & aërem fit mo­
                <lb/>
              tus, nil ipſum prohibet eſſe vnum, atque continuum motum. </s>
              <s>Audio quoſdam ita reſpondere,
                <lb/>
              ſpatium extrinſecum eſſe motui, neque idem eſſe lationem & ſpatium ſuper quo fit latio, neque
                <lb/>
              aliud eſſe lationem quàm habitudinem mobilis ad ſpatium. </s>
              <s>in alteratione verò idem eſſe quali­
                <lb/>
              tatem, & id per quod fit alteratio. </s>
              <s>Cęterùm nos oſtendemus poſthàc, ſpatium naturale eſſe in­
                <lb/>
              trinſecum motui ad locum: quoniam ſit quoddam vbi imperfectum, & rationem eſſe parem in
                <lb/>
              alteratione & latione, quod attinet ad proceſſum & acquiſitionem termini ad quem & formæ.
                <lb/>
              </s>
              <s>Verùm arbitror ipſos eſſe deceptos, quòd duxerint ſpatium à materia corporum per quæ mobile
                <lb/>
              feratur; cùm ſpatium ſit terminus eorum corporum per accidens, per ſe verò, vt deſcribit diſtan­
                <lb/>
              tiam inter centrum & circunferentiam mundi, quæ eſt vna mathematicè, hoc eſt, per ſe, licet va­
                <lb/>
              riis ſubiectis fundetur, & terminos obtineat in diuerſis corporibus, non minus quàm vna ſit linea
                <lb/>
              à centro ad extremum cęlum non interrupta, licet corpora ſint plura: ſunt enim ſimul; quo fit,
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1466"/>
                <lb/>
              vt vnum ſpatium per illa etiam corpora diuerſa conſeruetur. </s>
              <s>Si prętereà ſucceſsio motui per ſe,
                <lb/>
              & eſſentialiter ineſt: ergo & neceſſariò; quòd ſi ſucceſsio non ſeiungitur à continuitate, planum
                <lb/>
              quòd etiam continuitas neceſſariò conſequitur motum. </s>
              <s>Sed vide obſecrò ne labaris imprudens
                <lb/>
              in fallaciam: quandò etiam non neceſſe eſt, motum vnum eſſe continuum: ſed multi reperiun­
                <lb/>
              tur item interpellati, motus quidem ad locum, vt quando Florentiam proficiſcor, & in diuerſo­
                <lb/>
              rio pernocto. </s>
              <s>De alteratione & auctione non dubium, de ortu item ſuſpicio eſſe poteſt. </s>
              <s>neque
                <lb/>
              enim continuatus eſt, iudicio noſtro, ſuperiorum elementorum ortus, in æſtate illa magna quam
                <lb/>
              memorat Ariſtoteles, aut inferiorum, in magna hyeme. </s>
              <s>procedit ad certum quendam natura gra­
                <lb/>
              dum, & ibi ab afflicta ab oppoſito tantiſper otiatur.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg1465"/>
              B</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg1466"/>
              C</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <emph type="italics"/>
              Nec res hunc tenere poſſent perferre laborem
                <emph.end type="italics"/>
              ;</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <emph type="italics"/>
              Si non tanta quies iret:
                <expan abbr="friguſq́">friguſque</expan>
              ;
                <expan abbr="caloremq́">caloremque</expan>
                <emph.end type="italics"/>
              ;</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <emph type="italics"/>
              Inter, & exciperet cęli indulgentia terras
                <emph.end type="italics"/>
              .</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>At noſce, cùm definitur motus, accipi vt fluxum, non habita ratione formæ fluentis. </s>
              <s>hæc enim
                <lb/>
              interpellari
                <expan abbr="quandoq;">quandoque</expan>
              poteſt, fluxus autem quoad permanet, eſt continuus. </s>
              <s>prætereà vnum mo­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1467"/>
                <lb/>
                <expan abbr="">tum</expan>
              neceſſariò definiri, quia primus definitur; hic verò neceſſariò continuus. </s>
              <s>& ſi reipſa vnus pri­
                <lb/>
              mus eſt, qui in orbem fit, qui monſtratur eſſe continuus, nec interpellatus: at etiam ei motui qui
                <lb/>
              primus eſt, quatenus primus & vnus ſcilicet, continuitas eſt attribuenda: ita tamen, vt quanuis
                <lb/>
              ea neceſſariò motum vnum comitetur; at non neceſſariò genus hoc continuitatis ſit de eſſentia
                <lb/>
              motus, cuius rei ſignum illud eſt, quia probatur continuitas ab Ariſtotele de primo motu, & ex il­
                <lb/>
              lis principiis quæ non modò nobis priora ſunt, verùm etiam natura, vt ſpatium & termini. </s>
              <s>Hæc
                <lb/>
              atque alia huiuſmodi ſatis ſignificant nobis ordinem
                <expan abbr="quendã">quendam</expan>
              reperiri inter hos motus, & ea præ­
                <lb/>
              cipuè quæ de continuitatis cauſsis allata ſunt, id perſuadent. </s>
              <s>potiſsimè enim quæcunque cauſſa
                <lb/>
              illa fuerit, euidens euadit in motu qui fit ad locum, ex quo
                <expan abbr="demõſtrationem">demonſtrationem</expan>
              illam Ariſtotelicam
                <lb/>
              ad huiuſmodi rem ſpectantem de latione ipſa primo loco conſtituram eſſe credo; de reliquis ve­
                <lb/>
              rò ſecundò: quemadmodum indicauimus olim fieri in demonſtrandis proprietatibus
                <expan abbr="eorũ">eorum</expan>
              quæ
                <lb/>
              ſunt ad vnum, & inde ſubiectum diuiduum iudicatum, quòd per ſe tale eſt in motu qui eſt ad lo­
                <lb/>
              cum, licèt non primò; in cęteris autem etſi quantum, per accidens, at non neceſſariò, quatenus
                <lb/>
              eiuſmodi eſt cauſſa ſucceſsionis in motu, ſed propter materiæ
                <expan abbr="latitudinẽ">latitudinem</expan>
              , vnde fit, vt omnis mu­
                <lb/>
              tatio per ſe etiam ſi fiat
                <foreign lang="grc">ἀθρόως</foreign>
              , in tempore tamen abſoluatur. </s>
              <s>Quare quòd tempus vnum ſit, </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>