Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 525
>
221
(184)
222
(185)
223
(186)
224
(187)
225
(188)
226
(189)
227
(190)
228
(191)
229
(192)
230
(193)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 525
>
page
|<
<
(190)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div369
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
119
">
<
pb
o
="
190
"
file
="
226
"
n
="
227
"
rhead
="
Comment. in I. Cap. Sphæræ
"/>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7664
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Non</
emph
>
autem abs re fuerit, hocloco breuiter etiam declarare, quonam pa-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-226-01
"
xlink:href
="
note-226-01a
"
xml:space
="
preserve
">Quomodo
<
lb
/>
terra ſe ha-
<
lb
/>
beat cũ ſin
<
lb
/>
gulis cœlis
<
lb
/>
collata.</
note
>
cto terra ſeſe habeat cum ſingulis orbib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7665
"
xml:space
="
preserve
">cęleſtibus collata. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7666
"
xml:space
="
preserve
">Non.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7667
"
xml:space
="
preserve
">n.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7668
"
xml:space
="
preserve
">reſpectu cu-
<
lb
/>
iuſq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7669
"
xml:space
="
preserve
">cæli exiſtimari debet inſenſibilis magnitudinis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7670
"
xml:space
="
preserve
">Quamobrem certiſſime
<
lb
/>
tenendum eſt, terram inſenſibilis eſſe magnitudinis, ſi cum cælo Iouis, Satur-
<
lb
/>
ni, Firmamenti, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7671
"
xml:space
="
preserve
">alijs ſuperioribus cęlis comparetur, ut omnes rationes addu
<
lb
/>
ctæ manifeſte confirmant: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7672
"
xml:space
="
preserve
">At uero reſpectu cæli Martis, atque Solis, eſſe quidẽ
<
lb
/>
alicuius quantitatis, ſed non tantę, quę ſit alicuius momenti, ut luce clarius cõ
<
lb
/>
ſtat ex illis rationibus, quas ex umbris, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7673
"
xml:space
="
preserve
">inſtrumentis Mathematicorum de-
<
lb
/>
promptas propoſuimus; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7674
"
xml:space
="
preserve
">Sunt enim illę experientię in Sole pręcipue obſerua-
<
lb
/>
tę Si denique conferatur cum cœlo Veneris, Mercurij, ac Lunę, eam omnino
<
lb
/>
iam cenſendam eſſe notabilis magnitudinis, maxime reſpectu orbis Lunaris.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7675
"
xml:space
="
preserve
">Cum enim corpus Lunare reſpectu orbis, in quo exiſtit, ſenſibilem prę ſe ferat
<
lb
/>
quantitatem, ac molem; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7676
"
xml:space
="
preserve
">ut ſenſibus eſt manifeſtum; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7677
"
xml:space
="
preserve
">quo modo Terra, quę mul-
<
lb
/>
to maior eſt corpore Lunari, dici poterit non habere molem, ac quantitatem
<
lb
/>
notabilem reſpectu cęli Lunæ? </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7678
"
xml:space
="
preserve
">Hęc omnia magis peſpicua erunt ex communi
<
lb
/>
hac ſententia Aſtronomorum, qui aſſerunt, Si quis in orbe lunari conſtitutus
<
lb
/>
terram intueretur, appareret ei ter maior, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7679
"
xml:space
="
preserve
">paulo amplius, quàm Luna hinc
<
lb
/>
è terris conſpicitur: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7680
"
xml:space
="
preserve
">Ex orbe uero Solis bis maior iudicaretur terra conſpecta,
<
lb
/>
quàm hinc è terra Venus nobis apparet: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7681
"
xml:space
="
preserve
">Ex cęlo deinde Martis terra, ſi luceret,
<
lb
/>
ęſtimaretur ęqualis uni ſtellę minimę, quales ſunt in ſexta magnitudine cõ-
<
lb
/>
prehenſę: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7682
"
xml:space
="
preserve
">Ex ſuperioribus denique cęlis, maxime ex Fitmamento, nullo pacto
<
lb
/>
cerneretur, ſed omnino inſtar puncti exiſteret inſenſibilis.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7683
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">Terram So-
<
lb
/>
le eſſe mi-
<
lb
/>
norem, Lu-
<
lb
/>
na uero ma
<
lb
/>
iorem.</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7684
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Vervm</
emph
>
quia mira fortaſſe alicui uidebuntur ea, quę de quantitate aſtro-
<
lb
/>
rum reſpectu magnitudinis terrę affirmauimus, breuiter nunc oſtendemus, ter
<
lb
/>
ram, quãuis ingenti mole nobis prędita eſſe uideatur, multo minorẽ eſſe cor-
<
lb
/>
pore Solari, Lunam uero contra, quamuis eius magnitudinem eandẽ eſſe, quã
<
lb
/>
Solis, ſenſus iudicet, longe minorem eſſe ipſa terra. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7685
"
xml:space
="
preserve
">Rationes autem ſubtiliſſi-
<
lb
/>
mas, quibus peritiſſimi Aſtronomi hęc omnia Geometrice concludunt, quo-
<
lb
/>
niam altioris ſunt conſiderationis, quàm ut hoc loco explicari poſſint, ſpe-
<
lb
/>
ctantq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7686
"
xml:space
="
preserve
">ad Theoricas planetarum, omnino prętermittemus, ſi quis autem earũ
<
lb
/>
deſiderio tenetur, petendę erunt ex Ptolemęo ſummo harum rerũ artifice, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7687
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
alijs Aſtronomis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7688
"
xml:space
="
preserve
">Quod igitur Sol ſit longe maior, quàm terra, ex rationibus
<
lb
/>
Perſpectiuorum manifeſtum eſſe poteſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7689
"
xml:space
="
preserve
">Si enim Sol eſſet terræ ęqualis, proij-
<
lb
/>
ceretur umbra terrę ęquabiliter in modum cylindri in infinitum; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7690
"
xml:space
="
preserve
">Si vero mi-
<
lb
/>
nor exiſteret Sol, quàm terra, augeretur ſemper vmbra terrę proiecta in infini
<
lb
/>
tum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7691
"
xml:space
="
preserve
">Quorum illud à Vitellione lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7692
"
xml:space
="
preserve
">2. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7693
"
xml:space
="
preserve
">Perſpectiuę propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7694
"
xml:space
="
preserve
">26. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7695
"
xml:space
="
preserve
">Hoc uero pro-
<
lb
/>
poſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7696
"
xml:space
="
preserve
">28. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7697
"
xml:space
="
preserve
">clariſſime demonſtratur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7698
"
xml:space
="
preserve
">Quocirca nocte ſerena occultarentur ſemper
<
lb
/>
aliquę ſtellę fixę, quę nimirum in umbra terrę exiſterent, uel certe non tan-
<
lb
/>
tum haberent ſplendorem, quantum alię ſtellę, quę tunc à Sole illuſtrantur:
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7699
"
xml:space
="
preserve
">Eademq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7700
"
xml:space
="
preserve
">ratione, quando Mars, Iuppiter, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7701
"
xml:space
="
preserve
">Saturnus Soli per diametrũ obij-
<
lb
/>
citur, paterentur eclipſim, quod nunquam viſum fuit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7702
"
xml:space
="
preserve
">Quare Sol multo maior
<
lb
/>
exiſtet, quàm terra: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7703
"
xml:space
="
preserve
">Ita enim fiet, ut umbra terrę proijciatur in formam pyra-
<
lb
/>
midis, ſeu potius coni, deſinatq́ue in punctum indiuiſibile, adeo ut ad ſtellas
<
lb
/>
fixas, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7704
"
xml:space
="
preserve
">dictos planetas minime pertingat, ut ab eodem Vitellione demonſtra
<
lb
/>
tur propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7705
"
xml:space
="
preserve
">27. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7706
"
xml:space
="
preserve
">eiuſdem lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7707
"
xml:space
="
preserve
">Vnde mirum non eſt, quod neque vllę ſtellę fixę,
<
lb
/>
neque ſuperiores illi Planetę defectum luminis patiantur, quamuis è diame-
<
lb
/>
tro Solem aſpiciant. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7708
"
xml:space
="
preserve
">Quod autem Luna multo minor exiſtat, quàm terra, de-
<
lb
/>
monſtratiue ex dictis ita deduci poteſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7709
"
xml:space
="
preserve
">Quoniam enim oſtenſum eſt, terrę </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>