Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 30
[out of range]
>
<
1 - 30
[out of range]
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
209
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1472
"/>
<
lb
/>
tionis excludunt: quandò nulla ſeſe offerat pars in corpore noſtro, cui facultas intelligendi tri
<
lb
/>
buatur, neque functio corporis habeatur, ſed incorporei. </
s
>
<
s
>Verùm de Auerroë valeat eius ratio
<
lb
/>
quantum poteſt. </
s
>
<
s
>Nam ſi quæreretur de his quæ tempore mouentur cęteris neglectis, vt cenſuit
<
lb
/>
Themiſtius, vtique cauſſa certa reddita & contracta fuiſſet,
<
expan
abbr
="
eorumq́
">eorumque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>propria quæ tempore mo
<
lb
/>
uerentur. </
s
>
<
s
>Omnino videtur commutaſſe Themiſtius mutationem
<
foreign
lang
="
grc
">ἄχρονον</
foreign
>
.i. </
s
>
<
s
>temporis exortem
<
lb
/>
cùm ea quæ fit
<
foreign
lang
="
grc
">ἀθρόως</
foreign
>
.i. </
s
>
<
s
>omni ex parte ſimul, vbi
<
foreign
lang
="
grc
">ᾶχρονον</
foreign
>
arcetur ab hac
<
expan
abbr
="
demõſtratione
">demonſtratione</
expan
>
,
<
foreign
lang
="
grc
">ἀθρύον</
foreign
>
<
lb
/>
verò minimè: quando ipſa neque tempus, neque diuiſionem quoquo pacto repudiat. </
s
>
<
s
>Hęc Auer
<
lb
/>
rois beneficio accepimus à Græcis. </
s
>
<
s
>Ab Arabibus hæc. </
s
>
<
s
>Ab Auempace primùm. </
s
>
<
s
>Nam diſtinguit
<
lb
/>
ipſe de diuiſione mobilis ſecundùm quantum .ſ. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
graduſq́
">graduſque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>formarum, atque ad id trahit Ariſto
<
lb
/>
telicam demonſtrationem, vt agatur de diuiſione per gradus: quandò communiter omnia mo
<
lb
/>
tuum genera complectitur; vt, propter diuiſionem quæ fit per gradus; omne quod mouetur,
<
lb
/>
partim ſit in termino à quo, partim in termino ad quem. </
s
>
<
s
>Ex quo efficitur, vt hæc demonſtra
<
lb
/>
tio reddatur communis, nimirum pertinens ad omne motuum genus. </
s
>
<
s
>Ita vrget hominem Auer
<
lb
/>
roës, quia demonſtraretur id quod eſt per accidens in mobili; cùm tamen ea quæ ſunt per acci
<
lb
/>
dens, à demonſtratione funditùs abigenda ſint. </
s
>
<
s
>Quòd enim ſit propter diuiſionem formalem,
<
lb
/>
(vt eam nunc ita vocem) ſubiectum ipſum diuiduum per accidens eſt, per ſe verò diuiditur ſe
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1473
"/>
<
lb
/>
cundùm quantum. </
s
>
<
s
>Ergo ſecundùm quantum accipienda eſt hoc loco diuiſio. </
s
>
<
s
>Et valeat etiam
<
lb
/>
hæc ratio quantum poteſt. </
s
>
<
s
>Nanque interior eſt mobili, quatenus mobile eſt, diuiſio ſecundùm
<
lb
/>
formam, quàm ſecundùm quantum. </
s
>
<
s
>Signo illud eſt, quòd in definitione motus quæ eſt ratio
<
lb
/>
rei mobilis, quatenus huiuſmodi, comprehenditur ea diuiſio quæ per actum
<
expan
abbr
="
poteſtatemq́
">poteſtatemque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>deſcri
<
lb
/>
bitur. </
s
>
<
s
>hæc autem perfectionis ordinem
<
expan
abbr
="
formæq́
">formæque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>partitionem ſpectat: ideò magis per ſe reſpicit
<
lb
/>
motum, quàm diuiſio ſecundùm quantum. </
s
>
<
s
>Quare id potius eius expoſitionem labefactare vi
<
lb
/>
detur, quod dicitur è verbis contextus cum præcedentibus, tum etiam conſequentibus. </
s
>
<
s
>Nam per
<
lb
/>
ſpicuè cernitur Ariſtotelem de quanti diuiſione verba facere, & ea quæ ſequuntur, requirunt ta
<
lb
/>
lem diuiſionem, vt rectè hîc opponit D. Thomas. </
s
>
<
s
>Ipſe igitur Auerroës quartam expoſitionem
<
lb
/>
ſubiecit quæ partitione quadam nititur. </
s
>
<
s
>Mutationes .ſ. </
s
>
<
s
>eſſe vel per ſe, vel per accidens; eas verò
<
lb
/>
quæ ſunt per accidens, conſequi alias mutationeis quæ ſunt per ſe, atque has quæ per ſe ſunt in
<
lb
/>
tempore fieri, quæ verò per accidens, ſine tempore: illas eſſe partim in termino à quo, partim in
<
lb
/>
termino ad quem, iſtas autem eſſe terminos ſolùm. </
s
>
<
s
>Verùm, quia poſteriores ſine illis eſſe non
<
lb
/>
poſſunt, inde item effici, vt eæ quoque conſimiliter, & quaſi per conſecutionem ſint in vtriſque
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1474
"/>
<
lb
/>
terminis. </
s
>
<
s
>Ob eam igitur cauſſam hoc attributum ad omneis mutationeis attinere; ad eas quidem
<
lb
/>
quæ per ſe ſunt, primò & per ſe; ad illas verò quæ non ſunt per ſe, ſpectare item per accidens,
<
lb
/>
quia .ſ. </
s
>
<
s
>illud
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
quod
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
per ſe mouetur, per ſe moueri
<
expan
abbr
="
põt
">potest</
expan
>
, & ita per ſe eſt in vtriſque terminis,
<
lb
/>
quia
<
expan
abbr
="
põt
">potest</
expan
>
eſſe, ſi
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
eo genere mutationis quę eſt p
<
expan
abbr
="
accidẽs
">accidens</
expan
>
, & alio mutationis genere quæ eſt
<
expan
abbr
="
p̨
">per</
expan
>
ſe.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Cùm verò ea quæ per accidens inſunt, à demonſtratione repudientur, ex hoc aſſumptum fuiſſe
<
lb
/>
attributum quod pertineat ad ea quæ per ſe mouentur. </
s
>
<
s
>Hîc video contra Auerroëm ſic diſpu
<
lb
/>
tari. </
s
>
<
s
>Primùm quidem. </
s
>
<
s
>Nanque aut loquitur Auerroës de diuiſione ſecundùm formam, aut
<
lb
/>
ſecundùm quantum: ſi primum ipſe dederit; ſuo ipſum ſibi gladio iugulabo. </
s
>
<
s
>eſt enim, inquam
<
lb
/>
ego, diuiſio per accidens, quam à demonſtratione reiicere oportet. </
s
>
<
s
>Quare aut obiectio contra
<
lb
/>
Auempace nulla eſt, aut ſiquid roboris habet, contra ipſum retorqueri debet. </
s
>
<
s
>Quòd ſi conceſſe
<
lb
/>
rit alterum: ergo aſſumptio demonſtrationis Ariſtotelicæ falſa erit: quoniam id quod affici po
<
lb
/>
teſt, quatenus huiuſmodi, non habet vnam partem in termino à quo, alteram verò in termino ad
<
lb
/>
quem, cùm poſsit eſſe affectio per vniuerſas parteis ſimul; nec quod afficitur, oporteat affici vt
<
lb
/>
quantum .i. </
s
>
<
s
>vt diuiditur in parteis quantas. </
s
>
<
s
>Hoc loco è re nata illud admonebo. </
s
>
<
s
>è mutationibus
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1475
"/>
<
lb
/>
per accidens aliquas eſſe verè, vt in ſecundis qualitatibus aliquas metaphoricè, quæ autem meta
<
lb
/>
phoricè ſunt, vt de intelligentia dictum eſt, nullam quanti notionem includere, quòd ſi verè ſint,
<
lb
/>
negari non poſſe, quin omne id quod ita mutatur, ſit neceſſariò quantum. </
s
>
<
s
>Omne enim quod
<
lb
/>
ita mutatur, eſt quale. </
s
>
<
s
>Omne autem quale eſt etiam quantum, vt ſuprà docuimus. </
s
>
<
s
>Itaque
<
lb
/>
ſi in mutatione quæ fit per accidens, etiam continetur mutatio metaphoricè, facilè confutatur
<
lb
/>
Auerroës, ſi verò ſola mutatio retinetur quæ verè, non metaphoricè dicitur, non video quo pa
<
lb
/>
cto dictum Auerrois confutetur. </
s
>
<
s
>Nam, cùm dicit Auerroës eam demonſtrationem de illis eſſe
<
lb
/>
quæ ſunt per ſe; ad illas autem mutationeis quę non ſunt per ſe, verè tamen, non metaphoricè,
<
lb
/>
non pertinere, niſi per accidens, & hæc à demonſtratione noſtra repelli: quid habet ponderis al
<
lb
/>
lata obiectio? </
s
>
<
s
>Nam pro Auerroë dicam ego hîc intelligi diuiſionem quanti ſolius, quòd hæc ſo
<
lb
/>
la per ſe ſit. </
s
>
<
s
>Et quòd obiicis id quod affici poteſt, quod per ſe tale non eſt, vt habeat vnam par
<
lb
/>
tem in termino à quo, alteram in termino ad quem: immo dicam ego fortuitò euenire, vt affe
<
lb
/>
ctio procedat
<
foreign
lang
="
grc
">ἀθρόως</
foreign
>
: cùm cęteroqui ſucceſsiuè fieri ſoleat, atque frequentius particulatim,
<
lb
/>
quàm vniuersè communicetur. </
s
>
<
s
>Nam frequentius eſt agens à patiente diſtare, neque ipſum cir
<
lb
/>
cumire, neque poſſe in omneis parteis æqualiter. </
s
>
<
s
>quantum enim non attingit ex toto. </
s
>
<
s
>naturale </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>