2311De ignis nobilitate.
igne adminiſtro vtuntur;
quarum aliquas, eaſque non ignobiles,
exponit Berenguccius in ſuâ Pyrotechniâ: ex quibus de ceteris fa-
cilis coniectura eſt. Hæc enimuerò ſunt non obſcura immortalita-
tis argumenta; eundem ſiquidem ignem ad tam diſpares vſus tra-
ducere, calores communione quidem ſpeciei ſimiles, gradu autem
differentes tam ſcitè adminiſtrare, gradumque augendo, & minuen-
do cęptum opus elaborare, vrgere, perficere, munus eſt mentis in-
telligentiâ præditæ; quæ dum aciem à conſuetudine oculorum ab-
ducit, & ex rebus ſenſu perceptis ad id, quod non percipiebatur,
ratiocinando adducit, ſe prorſus materiæ expertem probat, ac
proinde & interitûs: Cuius enim operatio præcipua, quanquam
ex ſenſu oecaſionem ac velut anſam nacta, à corporis materie ſe-
iuncta eſt, eius pariter naturam pereunte corpore ſubſiſtere neceſ-
ſe eſt, atque immortalitate donari. Quandoq uidem tunc ſolùm è
rerum vniuer ſitate deleri naturam aliquam congruum eſt, cum il-
la neceſlarijs ad operandum inſtrumentis deſtituta cogeretur otiari:
humanus autem animus à corpore ſeiunctus cum ijs ſaltem vti poſ-
ſit rerum notis atque imaginibus, quas ſibi olim intelligendo com-
parauit, nec facilè perituras impreſſit, quamuis ſenſuum admini-
culo deſtitutus, corporeis tamen vinculis ſolutus, ex aliâ in aliam
cognitionem progredi poteſt. Ignis igitur humani animi immor-
talitatem eatenus indicat, quatenus incorpoream eiuſdem natu-
ram ad tam mira artium opiſicia adhibitus demonſtrat. Neque ve-
rò artifices tantummodo, inter quos aliqui illiberali quæſtu, ſordi-
doque compendio, vitam tolerant, plurimum igni debent, ſed &
ſapientes omnes nominis immortalitatem conſecuti in tantâ cele-
britate, atque in ore omnium, non viuerent, niſi eorum lucu-
brationes, quibus ſcientiarum lumina continentur; lucernam ole-
rent. Vix enim quicquam ijs profuiſſent nocturna ſilentia ad veri-
tatis contemplationem, niſi circumfuſas tenebras diſcutiens ignis
extinctæ diei diſpendia compenſâſſet, vt vel legendo antiquis è
fontibus alienam ſapientiam ſibi haurirent, vel ſcribendo ſuam in
poſteros deriuarent.
exponit Berenguccius in ſuâ Pyrotechniâ: ex quibus de ceteris fa-
cilis coniectura eſt. Hæc enimuerò ſunt non obſcura immortalita-
tis argumenta; eundem ſiquidem ignem ad tam diſpares vſus tra-
ducere, calores communione quidem ſpeciei ſimiles, gradu autem
differentes tam ſcitè adminiſtrare, gradumque augendo, & minuen-
do cęptum opus elaborare, vrgere, perficere, munus eſt mentis in-
telligentiâ præditæ; quæ dum aciem à conſuetudine oculorum ab-
ducit, & ex rebus ſenſu perceptis ad id, quod non percipiebatur,
ratiocinando adducit, ſe prorſus materiæ expertem probat, ac
proinde & interitûs: Cuius enim operatio præcipua, quanquam
ex ſenſu oecaſionem ac velut anſam nacta, à corporis materie ſe-
iuncta eſt, eius pariter naturam pereunte corpore ſubſiſtere neceſ-
ſe eſt, atque immortalitate donari. Quandoq uidem tunc ſolùm è
rerum vniuer ſitate deleri naturam aliquam congruum eſt, cum il-
la neceſlarijs ad operandum inſtrumentis deſtituta cogeretur otiari:
humanus autem animus à corpore ſeiunctus cum ijs ſaltem vti poſ-
ſit rerum notis atque imaginibus, quas ſibi olim intelligendo com-
parauit, nec facilè perituras impreſſit, quamuis ſenſuum admini-
culo deſtitutus, corporeis tamen vinculis ſolutus, ex aliâ in aliam
cognitionem progredi poteſt. Ignis igitur humani animi immor-
talitatem eatenus indicat, quatenus incorpoream eiuſdem natu-
ram ad tam mira artium opiſicia adhibitus demonſtrat. Neque ve-
rò artifices tantummodo, inter quos aliqui illiberali quæſtu, ſordi-
doque compendio, vitam tolerant, plurimum igni debent, ſed &
ſapientes omnes nominis immortalitatem conſecuti in tantâ cele-
britate, atque in ore omnium, non viuerent, niſi eorum lucu-
brationes, quibus ſcientiarum lumina continentur; lucernam ole-
rent. Vix enim quicquam ijs profuiſſent nocturna ſilentia ad veri-
tatis contemplationem, niſi circumfuſas tenebras diſcutiens ignis
extinctæ diei diſpendia compenſâſſet, vt vel legendo antiquis è
fontibus alienam ſapientiam ſibi haurirent, vel ſcribendo ſuam in
poſteros deriuarent.
Ad hæc Dandulus.
Quid?
quod nemo eſt, cuius vitam ad lon-
giora temporis ſpatia non protrahat ignis; ſi res quidem ad Plu-
tarchi (lib. *Aqua-ne an ignis ſit vtilior)* trutinam expendatur. *Di-*
*xit Ariſto, temporis nobis ad vitam dati exigui ſomnum, quaſi ve-*
*ctigalis exactorem, dimidiam auferre partem. Ego autem ſic
giora temporis ſpatia non protrahat ignis; ſi res quidem ad Plu-
tarchi (lib. *Aqua-ne an ignis ſit vtilior)* trutinam expendatur. *Di-*
*xit Ariſto, temporis nobis ad vitam dati exigui ſomnum, quaſi ve-*
*ctigalis exactorem, dimidiam auferre partem. Ego autem ſic