Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
Scan Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N1194D" level="2" n="2" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N11E85" level="3" n="2" type="chapter" type-free="capitulum">
              <p xml:id="N11F9F">
                <s xml:id="N11FCB" xml:space="preserve">
                  <pb chead="Prime partis" file="0023" n="23"/>
                uatiõis puta partes aliquote .b. et partes aliquo­
                  <lb/>
                te .d. / vt patet ex ſexta ſuppoſitione: et qualibet illa­
                  <lb/>
                rum in .b. equalis erit ipſi .a. quia antea erat equa­
                  <lb/>
                lis: ēt quelibet in .d. et equalis ipſi .c. eadē ratione /
                  <lb/>
                igitur .c. eſt pars aliquota .d. illius denominatio-
                  <lb/>
                nis cuius .a. eſt pars aliquota .b. / quod fuit probã-
                  <lb/>
                dum. </s>
                <s xml:id="N11FE7" xml:space="preserve">Et ſic patet: ſecunda pars ſuppoſitionis: et
                  <lb/>
                prima patet de ſe: quia vter talium numerorum
                  <lb/>
                habet ad talem partem aliquotam ſui ꝓportionē
                  <lb/>
                duplam q2 eſt ſua medietas </s>
                <s xml:id="N11FF0" xml:space="preserve">Continet eteuim eam
                  <lb/>
                bis: igitur ad eam habet proportionem duplam.
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N11FF6" xml:space="preserve">¶ Ex iſta ſuppoſitione ſequitur:  ſi vtra illaruꝫ
                  <lb/>
                quantitatum ſiue numerorum ſit diuiſorum in ꝑ-
                  <lb/>
                tes aliquotas eiuſdem denominationis ꝑdat vnã
                  <lb/>
                talē partē aliquotã adequate: eq̈le proportionem
                  <lb/>
                deꝑdit </s>
                <s xml:id="N12001" xml:space="preserve">Patꝫ / q2 eq̈lē ꝓportionē vter hab3 ad ag­
                  <lb/>
                gregatū ex oībꝰ dēpta vna / vt ptꝫ ex .8. ſuppoſitiõe
                  <lb/>
                et illam deperdit / vt conſtat igitur. </s>
                <s xml:id="N12008" xml:space="preserve">¶ Sequitur ſe­
                  <lb/>
                cundo /  ſi vter duorum numerorum ſit diuiſus
                  <lb/>
                in ꝑtes aliquotas eiuſdē denominatiõs: et acq̇rat
                  <lb/>
                vnã illarum partiū ſupra ſe p̄ciſe eq̈le ꝓportionē
                  <lb/>
                acquirit vter </s>
                <s xml:id="N12013" xml:space="preserve">Patet ex priori correlario. </s>
                <s xml:id="N12016" xml:space="preserve">q2 quã­
                  <lb/>
                do vter illorum illam partem deperdit equalem
                  <lb/>
                ꝓportionē deperdit / ergo quando acquirit equa-
                  <lb/>
                lem acquirit: igitur.</s>
              </p>
              <p xml:id="N1201F">
                <s xml:id="N12020" xml:space="preserve">Nona ſuppoſitio </s>
                <s xml:id="N12023" xml:space="preserve">Si duo numeri in­
                  <lb/>
                equales ſiue quantitates ſe habeant in aliqua ꝓ-
                  <lb/>
                portione: et maior illorum deperdat aliquam pro­
                  <lb/>
                portionem ſtante minori inuariato: tunc ꝓportio
                  <lb/>
                inter maiorē et minorē deꝑdit illã ꝓportionē quã
                  <lb/>
                deꝑdit maior adeq̈te. </s>
                <s xml:id="N12030" xml:space="preserve">dūmõ minor ſēꝑ maneat mi­
                  <lb/>
                nor. </s>
                <s xml:id="N12035" xml:space="preserve">vt ſi ꝓportionis q̄ eſt inter .8. et .4. maior nūe­
                  <lb/>
                rus puta octonariꝰ ꝑdat ꝓportionē ſexquitertiaꝫ
                  <lb/>
                que eſt octo ad ſex illam ꝓportionem deperdit ꝓ-
                  <lb/>
                portio que eſt inter octo et quattuor. </s>
                <s xml:id="N1203E" xml:space="preserve">Probatur / et
                  <lb/>
                ſint .a.b. numerus maior et .c. numerus minor in-
                  <lb/>
                ter quos ſit proportio .g. ſit .b. numerus maior
                  <lb/>
                c. / et manifeſtum eſt /  ꝓportio .a.b. ad .c. componi-
                  <lb/>
                tur ex proportione .a.b. ad .b et .b. ad .c. vt poſtea vi­
                  <lb/>
                debitur. </s>
                <s xml:id="N1204B" xml:space="preserve">Deperdat igitur numerus maior ꝓpor-
                  <lb/>
                tioneꝫ que eſt .a.b. ad .b. / et arguitur ſic / ꝓportio .g.
                  <lb/>
                componebatur antea ex proportione .a.b. ad .b.
                  <lb/>
                et .b. ad .c. modo non manet niſi proportio .b. ad .c. /
                  <lb/>
                igitur proportio .g. ꝑdit ꝓportionē ab. ad .b. et illã
                  <lb/>
                deperdat numerus maior / igitur.</s>
              </p>
              <p xml:id="N12058">
                <s xml:id="N12059" xml:space="preserve">Decima ſuppoſitio </s>
                <s xml:id="N1205C" xml:space="preserve">Si duo numeri
                  <lb/>
                ſiue quantitates inequales ſe habeant in aliqua
                  <lb/>
                proportione: et minor deperdat aliquam propor­
                  <lb/>
                tionem ſtante moiore: illam proportionem acqui­
                  <lb/>
                rit proportio que eſt inter maiorem quantitatem
                  <lb/>
                et minorem. </s>
                <s xml:id="N12069" xml:space="preserve">et ſi tantam proportionem deperdat
                  <lb/>
                quantitas maior ſicut minor: tunc proportio in-
                  <lb/>
                ter maiorem et minorem nec augetur nec diminui­
                  <lb/>
                tur: ſed ſemper manet equalis extremis manenti-
                  <lb/>
                bus quãtitatis. </s>
                <s xml:id="N12074" xml:space="preserve">vt ſi proportionis que eſt inter .8.
                  <lb/>
                et .quattuor. minor numerus perdat proportionē
                  <lb/>
                duplam ſtante maiore proportio inter maiorem
                  <lb/>
                et minorem acquirit proportionem duplaꝫ: et ſi qñ
                  <lb/>
                numerus minor perdit duplã etiaꝫ maior perdat
                  <lb/>
                duplã: illi numeri manebūt in eadem proportiõe
                  <lb/>
                in qua antea ſe habebant. </s>
                <s xml:id="N12083" xml:space="preserve">Erunt enim tn fine
                  <lb/>
                4. et .2. </s>
                <s xml:id="N12088" xml:space="preserve">Probatur prima pars ſuppoſitionis. </s>
                <s xml:id="N1208B" xml:space="preserve">et
                  <lb/>
                ſint .a. numerus maior et .b.c. numerus minor īter
                  <lb/>
                quos ſit proportio .g. et īuariato .a. perdat nume-
                  <lb/>
                rus minor proportionē que eſt .b.c. ad .c. / et manife­
                  <cb chead="Capitulum ſecundum"/>
                ſtum eſt /  in fine proportio īter illos numeros cõ-
                  <lb/>
                ponetur ex proportione .a. ad .b.c. et .b.c. ad .c. et an­
                  <lb/>
                tea proportio illa inter illos numeros puta .g. e-
                  <lb/>
                rat preciſe proportio .a. ad .b.c: et modo ꝓportio
                  <lb/>
                inter illos numeros cõponitur ex illa ꝓportione
                  <lb/>
                g. que eſt .a. ad .b.c. et ex proportione .b.c. ad .c. / ergo
                  <lb/>
                acquiſiuit ꝓportionē que eſt .b.c. ad .c. et illam de-
                  <lb/>
                perdit quantitas minor .b.c. / igitur ꝓpoſitū. </s>
                <s xml:id="N120A5" xml:space="preserve">Se-
                  <lb/>
                cunda pars facile deducitur ex prima et penultīa
                  <lb/>
                ſuppoſitione: quoniam quantam ꝓportionem de­
                  <lb/>
                perdit quantitas minor tantam acquirit ꝓportio
                  <lb/>
                inter maiorem et minorem ſtante maiore: vt patet
                  <lb/>
                ex priori parte iſtius ſuppoſitionis: et quantam ꝓ­
                  <lb/>
                portionem deperdit quantitas maior tantam de­
                  <lb/>
                perdit proportio inter ipſam et minorē quantita­
                  <lb/>
                tem ſtante minore: vt patet ex penultima: igitur ſi
                  <lb/>
                tantam ꝓportionem deꝑdat maior quantitas ſi-
                  <lb/>
                cut deperdit minor quantitas: proportio illa in­
                  <lb/>
                ter maiorē et minorem nullã proportionē acquirit
                  <lb/>
                nec deperdit: et ſic in illas quantitates manet
                  <lb/>
                eadem proportio. </s>
                <s xml:id="N120C2" xml:space="preserve">¶ Ex quo ſequitur /  ſi tantam
                  <lb/>
                proportioneꝫ adequate acquirat quãtitas minor
                  <lb/>
                quantam acquirit quãtitas maior: ſemper mane­
                  <lb/>
                bit eadem proportio. </s>
                <s xml:id="N120CB" xml:space="preserve">Probatur / quia ſi ille quan­
                  <lb/>
                titates illas proportiones equales quas acquiſi-
                  <lb/>
                uerunt deperdant manebunt in eadem proportio­
                  <lb/>
                ne in qua modo ſe habent: et illa eſt proportio in
                  <lb/>
                qua ſe habebant ante acquiſitionem illarum pro­
                  <lb/>
                portionum equaliū: igitur quando quãtitates ac­
                  <lb/>
                quirunt ꝓpportiones equales ipſe manet in eadē
                  <lb/>
                proportione in qua ſe habebant antea.</s>
              </p>
              <p xml:id="N120DC">
                <s xml:id="N120DD" xml:space="preserve">Undecima ſuppoſitio. </s>
                <s xml:id="N120E0" xml:space="preserve">Quecū pro­
                  <lb/>
                portio eſt inter aliquos numeros ſiue quãtitates
                  <lb/>
                talis eſt inter partes aliquotas conſimilis deno-
                  <lb/>
                minationis. </s>
                <s xml:id="N120E9" xml:space="preserve">vt qualis eſt proportio inter .8. et .4.
                  <lb/>
                talis eſt intermedietatē .8. et medietateꝫ .4. et quar­
                  <lb/>
                tam .8. et quartam .4. </s>
                <s xml:id="N120F0" xml:space="preserve">Probatur / ſint duo numeri
                  <lb/>
                primus .a.b.c. ſecundus .d.e.f. diuiſi in partes ali-
                  <lb/>
                quotas eiuſedem denominationis puta primus in
                  <lb/>
                a.b.c. et ſecundus in .d.e. et .f. / tunc dico /  qualis eſt
                  <lb/>
                proportio .a.b.c. ad .d.e.f. talis eſt .c. ad .f. </s>
                <s xml:id="N120FB" xml:space="preserve">Quod ꝓ­
                  <lb/>
                batur ſic. </s>
                <s xml:id="N12100" xml:space="preserve">et ſit inter illos numeros ſiue quantita­
                  <lb/>
                tes .g. ꝓportio: et deperdat numerus maior .a. per­
                  <lb/>
                tem aliquotam et minor .d. partem aliquotam cõ­
                  <lb/>
                ſimilis denominationis: et manifeſtum eſt /  quã­
                  <lb/>
                tam proportionem deperdit numerus maior tan­
                  <lb/>
                tam deperdit numerus minor / vt patet ex prīo cor­
                  <lb/>
                relario octaue ſuppoſitionis / ergo reſidui numeri
                  <lb/>
                adhuc manent in eadē proportione puta .g. </s>
                <s xml:id="N12111" xml:space="preserve">Pa-
                  <lb/>
                tet conſequentia ex ſeunda parte decime ſuppoſi­
                  <lb/>
                tionis: et reſidui numeri puta .b.c. et .e.f. adhuc ma­
                  <lb/>
                nent diuiſi in partes aliquotas eiuſdem denomi-
                  <lb/>
                nationis / vt patet ex ſexta ſuppoſitiõe: perdat igi­
                  <lb/>
                tur numerus maior .b. partem aliquotam et nume­
                  <lb/>
                rus minor .e. partem aliquotam: et ſequitur /  eq̈­
                  <lb/>
                lē ꝓportionē deperdit nūerꝰ maior et nūerꝰ minor /
                  <lb/>
                vt iã argutū eſt: ergo reſidui numeri manent in ca­
                  <lb/>
                dem proportione in qua antea ſe habebant puta
                  <lb/>
                g. / vt patet ex ſecunda parte decime ſuppoſitionis
                  <lb/>
                et reſidui numeri ſunt .c. et .f. / ergo c. et .f. ſe habent
                  <lb/>
                in .g. proportione et .c. et .f. ſunt ꝑtes aliquote eiuſ­
                  <lb/>
                dem denominationis datorum numerorum ſe ha­
                  <lb/>
                bentium in .g. proportione: igitur in quacun por­
                  <lb/>
                portione ſe habent alique quantitaters in eadem
                  <lb/>
                ſe habent ſue partes aliquote eiuſdem denomina­
                  <lb/>
                tionis / quod fuit probandum. </s>
                <s xml:id="N12136" xml:space="preserve">¶ Et hac ſuppoſi- </s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>