1
Partes ipsius architecturae sunt tres: aedificatio, gnomonice, machinatio.
aedificatio autem divisa est bipertito,
e quibus una est moenium et communium operum in publicis locis conlocatio, altera est privatorum aedificiorum
explicatio.
publicorum autem distributiones sunt tres, e
quibus est una defensionis, altera religionis, tertia opportunitatis.
defensionis est murorum turriumque et portarum
ratio ad hostium impetus perpetuo repellendos excogitata,
religionis deorum inmortalium fanorum aediumque sacrarum conlocatio, opportunitatis communium locorum ad
usum publicum dispositio, uti portus, fora, porticus,
balinea, theatra, ambulationes ceteraque, quae isdem rationibus in publicis locis designantur.
Haec autem ita fieri debent, ut habeatur ratio firmitatis, utilitatis, venustatis.
firmitatis erit habita ratio, cum
fuerit fundamentorum ad solidum depressio, quaque e materia, copiarum sine avaritia diligens electio; utilitatis
autem, <cum fuerit> emendata et sine inpeditione usus locorum dispositio et ad regiones sui cuiusque generis apta
et commoda distributio; venustatis vero, cum fuerit operis
species grata et elegans membrorumque commensus iustas
habeat symmetriarum ratiocinationes.