Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627

List of thumbnails

< >
21
21
22
22
23
23
24
24
25
25
26
26
27
27
28
28
29
29
30
30
< >
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <p id="N108E1" type="main">
              <s id="N10903">
                <pb pagenum="15" xlink:href="005/01/023.jpg"/>
              facilè erit inductione probare. </s>
              <s id="N10917">Cumque ipſæ cauſæ ex qui­
                <lb/>
              bus mechanica facultas ſuas elicit concluſiones, vel ſint per
                <lb/>
              ſe notæ, vt citius ferri, quod facilius mouetur; Aequalia ab
                <lb/>
              æqualibus non moueri, & ſimilia; vel fundentur in principijs
                <lb/>
              demonſtratis in alia ſuperiori ſcientia, de quibus habetur ve­
                <lb/>
              ra certitudo, & euidentia hinc vlterius fit, vt ipſa pariter co­
                <lb/>
              gnitio mechanicarum concluſionum, eandem participet, ac
                <lb/>
              ſortiatur euidentiam, vt commune eſt omnibus ſcientijs, quæ
                <lb/>
              nimirum euidentiam non niſi ex principijs obtinent per reſo­
                <lb/>
              lutionem vſque ad elementa, vt ſæpè docet Philoſophus in
                <lb/>
              Analiticis. </s>
            </p>
            <p id="N1092E" type="main">
              <s id="N10930">Quòd ſi mechanica facultas ſimul à nobis
                <expan abbr="cõſtituatur">conſtituatur</expan>
              ars,
                <lb/>
              & hæc iuxta doctrinam allegatam Ariſtotelis 6. Ethic. cap. 4.
                <lb/>
              ſemper verſetur circa aliquid quod aliter eſſe atque aliter po­
                <lb/>
              teſt; Id ſanè non obſtat; nam ibi apud Philoſophum ſermo
                <lb/>
              eſt de arte ſumpta pro arte ſeruili, quæ verſatur circa ſingu­
                <lb/>
              laria, ac varia corporum accidentia, vt circa fabrilia, hoc eſt
                <lb/>
              varias corporum formas manibus
                <expan abbr="effingẽdas">effingendas</expan>
              , & artificiosè in­
                <lb/>
              troducendas, quæ certè aliter atque aliter ſe poſſunt habere,
                <lb/>
              ac proinde de illis dari non poteſt vera ſcientia. </s>
              <s id="N1094F">Alioquin
                <expan abbr="">cum</expan>
                <lb/>
              diximus huiuſmodi facultatem eſſe pariter artem, artem ſum­
                <lb/>
              pſimus cum Ariſtotele 1. Metaphiſices cap. 1. pro habitu in
                <lb/>
              tellectuali qui verſatur circa vniuerſalia factibilia, & ex cauſis
                <lb/>
              ea dignoſcendo, ac tradendo modum quo fieri debent; quo
                <lb/>
              ſenſu diximus, artem cum ſcientia quaſi confundere, ſaltem
                <lb/>
              loquendo de ſcientia practica. </s>
              <s id="N10962">Quamobrem. </s>
            </p>
            <p id="N10966" type="main">
              <s id="N10968">Tertio dicendum eſt, mechanicam facultatem non eſſe
                <lb/>
              ſcientiam ſpeculatiuam, ſed practicam. </s>
              <s id="N1096D">In quo nulla poteſt
                <lb/>
              eſſe difficultas præſertim in doctrina Ariſtotelis, nam vt ipſe
                <lb/>
              docet lib. 2. Met. cap. 1. Scientia ſpeculatiua eſt illa cuius
                <lb/>
              finis eſt veritas,
                <expan abbr="quæq.">quæque</expan>
              in ſe ipſa ſiſtit, nullum includens ordi­
                <lb/>
              nem ad aliud præter veritatem ipſius obiecti ſcibilis. </s>
              <s id="N10980">Practi­
                <lb/>
              ca verò ſcientia eſt, cuius finis eſt opus; nempè quæ ex ſe or­
                <lb/>
              dinatur ad opus, vel operationem aliquam exercendam præ­
                <lb/>
              ter ipſam ſcientiam. </s>
              <s id="N10989">Mechanica autem facultas nullo modo
                <lb/>
              abſtrahere poteſt ab ordine quem eſſentialiter dicit ad
                <expan abbr="motũ">motum</expan>
              </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>