Buonamici, Francesco, De motu libri X

List of thumbnails

< >
121
121
122
122
123
123
124
124
125
125
126
126
127
127
128
128
129
129
130
130
< >
page |< < of 1055 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb pagenum="210"/>
              autem eſt, plus in vicinius poſſe quàm in remotius. </s>
              <s>Ita illud quod frequentius fiet, erit ex natu­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1476"/>
                <lb/>
              ra magis, & magis per ſe, quàm id quod rarius accidet. </s>
              <s>Quòd ſi demonſtratio de illo exiſtit
                <lb/>
              quod per ſe eſt, erit ſanè de eo quod frequentius, mutatio vero quæ vniuersè fit &
                <foreign lang="grc">ἀθρόως</foreign>
              , cùm
                <lb/>
              ſit rarior, tanquam fit per accidens, omittetur. </s>
              <s>Proinde ſi mutationes metaphoricè dictas exclu­
                <lb/>
              damus: nullam ego rationem ſatis efficacem comperio aduerſus Aueroëm. </s>
              <s>Quamobrem de
                <lb/>
              probabilitate ſententiæ reſtat vt agamus in poſterum.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg1469"/>
              F</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg1470"/>
              G</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg1471"/>
              H</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg1472"/>
              A</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg1473"/>
              B</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg1474"/>
              C</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg1475"/>
              D</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg1476"/>
              E</s>
            </p>
            <p type="head">
              <s>
                <emph type="italics"/>
              Quæ Latini de demonſtratione 6. Phyſ. dixerint, & quid de illa Peripateticè statui
                <lb/>
              conueniat. </s>
              <s>Caput IXL
                <emph.end type="italics"/>
              .</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>AD hæc D. Thomas poſita conſueta partitione motus, quemadmodum ſecerat Auempace,
                <lb/>
              ſecundum quantum .ſ. </s>
              <s>& quale, reſpondet, agi ſanè in hac demonſtratione de diuiſione mo­
                <lb/>
              tus ſecundum quantum; eam tamen pertinere quodammodo ad omnes alios motus: nanque &
                <lb/>
              generabile diuidi poſſe, & partim eſſe ſub termino à quo, partim ſub termino ad quem; nimi­
                <lb/>
              rùm, antequam genitum ſit, ſub priuatione, ſed interim habere aliquid formæ, vtpote id quod
                <lb/>
              per præuias affectioneis exhibetur, & quod in qualitate mutatur, ſecundùm quantum diuiditur:
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1477"/>
                <lb/>
              quandò vna pars quæ primum affecta fuit, proximam ſibi deinceps afficit. </s>
              <s>Pugnant hæc ſecum,
                <lb/>
              niſi fallimur. </s>
              <s>Tùm quia diuiſio generabilis non erit, vt ipſe vult, ſecundùm quantum, ſed ſecun­
                <lb/>
              dùm quale: quippe merito præuiarum affectionum, aut niſi remotè admodum & per accidens.
                <lb/>
              </s>
              <s>(Neque enim volunt ipſas attingere ſubſtantiam, veluti nos, ſed intra cancellos accidentium ſe
                <lb/>
              continere) quatenus .ſ. </s>
              <s>quali accidit eſſe quantum. </s>
              <s>eſſet ſanè diuiſio ſecundùm quantum, vbi vna
                <lb/>
              pars genita primùm fuiſſet, mox altera gigneretur. </s>
              <s>at quoniam totum non nunquam ſimul fit,
                <lb/>
              vt puto, in minimis & vniformibus, quæ'nam erit huiuſmodi
                <expan abbr="generabiliũ">generabilium</expan>
              partitio? </s>
              <s>certè nulla.
                <lb/>
              </s>
              <s>Deinde excluditur hac reſponſione
                <foreign lang="grc">ἀθρόα</foreign>
              illa mutatio, quòd ipſe cenſeat in omni affectione par­
                <lb/>
              tem à parte affici, neque tamen id perpetuò fiat neceſſe eſt. </s>
              <s>Præterquàmquòd licet quærere de
                <lb/>
              prima illa parte: an'ne particulatim afficiatur, & certè non videtur, ne fortè minimo minus in
                <lb/>
              natura conſequatur. </s>
              <s>Valent verò hæc ſaltem aduerſus Latinos, licet aliquem exitum ex noſtris
                <lb/>
              decretis reperire poſsint. </s>
              <s>Quòd ſi vniuersè mutetur, ergo non conuenit illi diuiſio ſecundùm
                <lb/>
              ſubiectum, quam ipſe adhibet, ſed ſecundùm formam, quam ipſe negat. </s>
              <s>Mitto nunc obiectio­
                <lb/>
              nem illam, quia falsò fuerit aſſumptum à D. Thoma, neque diuiſionem generabilis eſſe
                <expan abbr="ſecũdùm">ſecundùm</expan>
                <lb/>
              formam; ita vt duplici nomine ſit arguendus; tùm quia, cùm ſtatuit in hac demonſtratione tra­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1478"/>
                <lb/>
              ctari diuiſionem ſecundùm quantum, is tamen diuidat generabile ſecundùm quale; tùm etiam
                <lb/>
              quia diuiſionem generabilis ſecundùm quale, hoc eſt, ſecundùm formam adminiſtrari poſſe ne­
                <lb/>
              gauerit. </s>
              <s>Etenim quod in hac diuiſione ſumitur, eſt apparatus: apparatus autem, vt ipſe cenſet,
                <lb/>
              non eſt pars generationis, ſed affectionis; cùm fit mutatio ad qualitatem per ſe, non ad
                <expan abbr="ſubſtantiã">ſubſtantiam</expan>
              ,
                <lb/>
              & cùm id reſpiciat ſubſtantiam per accidens, etiam illa quæ per accidens inſunt, in ſua demon­
                <lb/>
              ſtratione recipiat. </s>
              <s>Proinde Ludouicus Buccaferrea, & Toletus de hac re probabilius decreue­
                <lb/>
              runt, dicentes hanc demonſtrationem pertinere duntaxat ad motum qui eſt ad locum, ſicut om­
                <lb/>
              nia illa quę in libro de motu. (ſic enim paſsim citatur 6. Phyſ. libet ab Ariſtotele, quia motus ſim­
                <lb/>
              pliciter ibi animaduerſus fuerit) conſtituuntur, quod veriſimile eſt propter analogiam motus
                <lb/>
              eſſe factum cuius merito efficitur, vt proprietates quæ ſunt primi illius quod eſt ad vnum; primò
                <lb/>
              de reliquis verò quodam ordine
                <expan abbr="demonſtrẽtur">demonſtrentur</expan>
              , & ita ſumi diuiſionem ſecundùm quantum quæ
                <lb/>
              quidem manifeſta eſt in eo quod de loco mouetur, in reliquis verò mobilibus per accidens, aut
                <lb/>
              ſecundò, quatenus .ſ. </s>
              <s>id conſequitur, vt ea quæ mutantur per cętera prædicamenta, ad
                <expan abbr="locũ">locum</expan>
              quo­
                <lb/>
              que moueantur. </s>
              <s>Nanque nullam hîc rationem haberi ego item puto de mutatione metnphori­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1479"/>
                <lb/>
              cè dicta. </s>
              <s>Sic fit vt attributum & cauſſa quæ ſumitur in hac demonſtratione, genus omne mo­
                <lb/>
              bilium complectatur. </s>
              <s>Sed pace mihi liceat veſtra dicere viri præſtantiſsimi, longè mihi videmi­
                <lb/>
              ni diſcedere à pręceptis analyticis, etenim inculcatis in hanc
                <expan abbr="demonſtrationẽ">demonſtrationem</expan>
              ea quæ ſunt per ac­
                <lb/>
              cidens, videlicet, diuiſionem quæ reliquis mobilibus conuenit per accidens. </s>
              <s>Eſto enim quòd ana­
                <lb/>
              logicè conueniat aliquod attributum, conuenit ſanè per ſe, quanuis non primò
                <expan abbr="ideoq́">ideoque</expan>
              . </s>
              <s>demon­
                <lb/>
              ſtrationi quoquo pacto ſubiicitur; at hoc per accidens conuenit,
                <expan abbr="itaq;">itaque</expan>
              prorſus indemonſtrabile.
                <lb/>
              </s>
              <s>Poſteà nimium tribuetis in hac demonſtratione ſubiecto quod ſtatuitur ſolùm, & eo conſtituto
                <lb/>
              reliqua, aut aſſumuntur, aut de illo concluduntur, à quibus omnis demonſtrationum varietas du­
                <lb/>
              citur. </s>
              <s>Nam prout prædicatum fuerit, talis quoque ratio
                <expan abbr="demonſtratioq́">demonſtratioque</expan>
              . </s>
              <s>ſit neceſſe eſt: ita vt, ab
                <lb/>
              eo demonſtratio, vt ſic dixerim, informetur & determinetur. </s>
              <s>Idcirco, ſi vniuocum, ſiue ad vnum
                <lb/>
              fuerit prædicatum, pari etiam conditione prædita erit demonſtratio: ſic quoque pro ratione
                <lb/>
              medij conſtituitur. </s>
              <s>nam, ſi neceſſarium fuerit, erit etiam demonſtratio talis, etſi per accidens, &
                <lb/>
              probabile, idem quoque iudicium de argumentatione illa facere oportebit. </s>
              <s>At ſubiectum nil
                <lb/>
              aliud pręſtat, quàm vt ſuſtineat affectioneis & habeat in ſe ipſo certam cauſſam, ob quam inſint </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>