Clavius, Christoph
,
Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 677
>
121
(101)
122
(102)
123
(103)
124
(104)
125
(105)
126
(106)
127
(107)
128
(108)
129
(109)
130
(110)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 677
>
page
|<
<
(210)
of 677
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
it
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div717
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
178
">
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s14419
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
210
"
file
="
0230
"
n
="
230
"
rhead
="
GNOMONICES
"/>
autem linea F K, eidem Horizonti æquidiſtet; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14420
"
xml:space
="
preserve
">hac tamen addita conditione, vt in Auſtrali horologio
<
lb
/>
æquinoctialis F K, exiſtat infra centrum horologij H, in boreali verò ſupra idem, vt ante in hoc eodem
<
lb
/>
ſcholio præcepimus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14421
"
xml:space
="
preserve
">Quòd ſi in ipſo muro, vel plano quopiam ad Horizontem recto, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14422
"
xml:space
="
preserve
">directò ad meri-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0230-01
"
xlink:href
="
note-0230-01a
"
xml:space
="
preserve
">Qua ratione in
<
lb
/>
plano ſtabili,
<
lb
/>
quod Verticali
<
lb
/>
proprie dicto
<
lb
/>
æquidiſtet, ho-
<
lb
/>
rologium ſit de
<
lb
/>
ſcribendum.</
note
>
diem, Septentrionemve ſpectante ſit delineandum, efficiemus id hoc modo. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14423
"
xml:space
="
preserve
">Beneficio perpendiculi duce-
<
lb
/>
mus in plano dato rectam H E, perpendicularem ad Horizontem, quæ linea meridiana erit in horologio.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14424
"
xml:space
="
preserve
">Hanc ad angulos rectos ſecabimus in I, per rectam F K, quæ linea erit æquinoctialis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14425
"
xml:space
="
preserve
">Deinde ex I, @ur-
<
lb
/>
ſum verſus in Auſtrali horologio, deorſum autem verſus in boreali, transferemus vſque ad H, rectam
<
lb
/>
I H, ex portione Analemmatis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14426
"
xml:space
="
preserve
">rectam I E, accipiemus ęqualem rectæ I E, ex eadem portione Ana-
<
lb
/>
lemmatis, ſiue ſurſum verſus, ſiue deorſum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14427
"
xml:space
="
preserve
">Poſtremò deſcripto circulo ex E, eo{q́ue} in 24. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14428
"
xml:space
="
preserve
">partes æquales
<
lb
/>
ſecto, reliqua perficiemus, vt antea.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14429
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s14430
"
xml:space
="
preserve
">POSSVMVS quoque eandem conſtructionem inchoare hac ratione. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14431
"
xml:space
="
preserve
">Ducta recta F K, Hori-
<
lb
/>
zonti par allela in muro, planove propoſito, (quod quidem facile fiet beneficio perpendiculi, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14432
"
xml:space
="
preserve
">libellæ)
<
lb
/>
pro linea æquinoctiali, ſecabimus eam ad angulos rectos in I, per rectam H E, quæ meridiana linea erit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14433
"
xml:space
="
preserve
">Reliqua deinde, vt proximè ſcripſimus, abſoluemus.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14434
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s14435
"
xml:space
="
preserve
">SI autem idem horologiũ deſcribendum ſit in dato plano, ſine portione Analemmatis ſeorſum conſtru
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0230-03
"
xlink:href
="
note-0230-03a
"
xml:space
="
preserve
">Deſcriptio ho-
<
lb
/>
rologii Vertica
<
lb
/>
lis ad datam ſty
<
lb
/>
li longitudinẽ,
<
lb
/>
cuius etiam lo-
<
lb
/>
cus datus ſit, ſi-
<
lb
/>
ne portione A-
<
lb
/>
nalẽmatis ſeor-
<
lb
/>
ſum conſtructa.</
note
>
cta, ad quamcunque styli longitudinem, cuius etiam locus datus ſit, vtendum erit hac arte. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14436
"
xml:space
="
preserve
">Sit longitu-
<
lb
/>
do ſtyli data D G, eius{q́ue} locus in plano horologij ſit punctum G. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14437
"
xml:space
="
preserve
">Si igitur planum horologij fuerit quod-
<
lb
/>
cunque, vt borologium in eo deſcriptum in proprio deinde ſitu collocetur, vel in planum ſtabile, quod
<
lb
/>
<
figure
xlink:label
="
fig-0230-01
"
xlink:href
="
fig-0230-01a
"
number
="
159
">
<
image
file
="
0230-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0230-01
"/>
</
figure
>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0230-04
"
xlink:href
="
note-0230-04a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0230-05
"
xlink:href
="
note-0230-05a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0230-06
"
xlink:href
="
note-0230-06a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
Verticali proprie dicto ſit parallelum, transferatur, vt paulo ante diximus, ducenda eſt per G, locum
<
lb
/>
ſtyli linea recta M N, vtcunque pro linea meridiana: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14438
"
xml:space
="
preserve
">Si autem planum horologij ſtabile proponatur,
<
lb
/>
verticali proprie dicto parallelum, cuiuſmodi eſt planum cuiuſuis muri ad Horizontem recti, qui dire-
<
lb
/>
cto ad meridiem ſpectet, vel ad Septentrionem, ducenda eſt per G, locum ſtyli, beneficio perpendiculi,
<
lb
/>
recta M N, ad Horizontem perpendicularis pro linea meridiana; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14439
"
xml:space
="
preserve
">Vel certe beneficio perpendiculi ac
<
lb
/>
libellæ per G, ducenda linea Horizonti parallela, tanquam communis ſectio plani horologij, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14440
"
xml:space
="
preserve
">Horizon-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0230-07
"
xlink:href
="
note-0230-07a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
tis, quam ſi in G, ſecet recta M N, ad angulos rectos, erit rurſus M N, ad Horizontem perpendicula-
<
lb
/>
ris, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14441
"
xml:space
="
preserve
">linea meridiana, communis nimirum ſectio plani horologij ac Meridiani. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14442
"
xml:space
="
preserve
">Quoniam enim tam pla-
<
lb
/>
num horologij, quàm planum Meridiani ad Horizontem rectum eſt, erit quoque eorum ſectio communis
<
lb
/>
ad eundem perpendicularis, at que adeo, per defin. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14443
"
xml:space
="
preserve
">3. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14444
"
xml:space
="
preserve
">lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14445
"
xml:space
="
preserve
">11. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14446
"
xml:space
="
preserve
">Eucl. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14447
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14448
"
xml:space
="
preserve
">ad rectam, quæ per G, ducta eſt æqui
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0230-08
"
xlink:href
="
note-0230-08a
"
xml:space
="
preserve
">19. vndec.</
note
>
diſtans Horizonti, tanquam communis ſectio Horizontis ac plani horologii, cum hæc recta in Horizonte
<
lb
/>
exiſtat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14449
"
xml:space
="
preserve
">Quare cum Meridianus tranſeat per G; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14450
"
xml:space
="
preserve
">(Eſt enim ſtylus D G, communis ſectio Horizontis ac
<
lb
/>
Meridiani) erit M N, quæ per G, ducta eſt perpendicularis ad illam rectam, communis ſectio Meridiani
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14451
"
xml:space
="
preserve
">plani horologii. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14452
"
xml:space
="
preserve
">Ad hanc deinde lineam meridianam M N, excitanda eſt in G, per pendicularis
<
lb
/>
B G D, ſumenda{q́ue} G D, dato ſtylo æqualis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14453
"
xml:space
="
preserve
">Facto autem D, centro, deſcribendus eſt arcus circuli A B C,
<
lb
/>
in quo à recta D B, verſus A, hoc eſt, ſurſum verſus, ſi horologium ad meridiem ſpectet, numeretur alti-
<
lb
/>
tudo poli B A, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14454
"
xml:space
="
preserve
">deorſum verſus complementum altitudinis poli B C. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14455
"
xml:space
="
preserve
">Quòd ſi horologium ſpectet </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>