230210GNOMONICES
autem linea F K, eidem Horizonti æquidiſtet;
hac tamen addita conditione, vt in Auſtrali horologio
æquinoctialis F K, exiſtat infra centrum horologij H, in boreali verò ſupra idem, vt ante in hoc eodem
ſcholio præcepimus. Quòd ſi in ipſo muro, vel plano quopiam ad Horizontem recto, & directò ad meri-
11Qua ratione in
plano ſtabili,
quod Verticali
proprie dicto
æquidiſtet, ho-
rologium ſit de
ſcribendum. diem, Septentrionemve ſpectante ſit delineandum, efficiemus id hoc modo. Beneficio perpendiculi duce-
mus in plano dato rectam H E, perpendicularem ad Horizontem, quæ linea meridiana erit in horologio.
Hanc ad angulos rectos ſecabimus in I, per rectam F K, quæ linea erit æquinoctialis. Deinde ex I, @ur-
ſum verſus in Auſtrali horologio, deorſum autem verſus in boreali, transferemus vſque ad H, rectam
I H, ex portione Analemmatis, & rectam I E, accipiemus ęqualem rectæ I E, ex eadem portione Ana-
lemmatis, ſiue ſurſum verſus, ſiue deorſum. Poſtremò deſcripto circulo ex E, eo{q́ue} in 24. partes æquales
ſecto, reliqua perficiemus, vt antea.
2210æquinoctialis F K, exiſtat infra centrum horologij H, in boreali verò ſupra idem, vt ante in hoc eodem
ſcholio præcepimus. Quòd ſi in ipſo muro, vel plano quopiam ad Horizontem recto, & directò ad meri-
11Qua ratione in
plano ſtabili,
quod Verticali
proprie dicto
æquidiſtet, ho-
rologium ſit de
ſcribendum. diem, Septentrionemve ſpectante ſit delineandum, efficiemus id hoc modo. Beneficio perpendiculi duce-
mus in plano dato rectam H E, perpendicularem ad Horizontem, quæ linea meridiana erit in horologio.
Hanc ad angulos rectos ſecabimus in I, per rectam F K, quæ linea erit æquinoctialis. Deinde ex I, @ur-
ſum verſus in Auſtrali horologio, deorſum autem verſus in boreali, transferemus vſque ad H, rectam
I H, ex portione Analemmatis, & rectam I E, accipiemus ęqualem rectæ I E, ex eadem portione Ana-
lemmatis, ſiue ſurſum verſus, ſiue deorſum. Poſtremò deſcripto circulo ex E, eo{q́ue} in 24. partes æquales
ſecto, reliqua perficiemus, vt antea.
POSSVMVS quoque eandem conſtructionem inchoare hac ratione.
Ducta recta F K, Hori-
zonti par allela in muro, planove propoſito, (quod quidem facile fiet beneficio perpendiculi, & libellæ)
pro linea æquinoctiali, ſecabimus eam ad angulos rectos in I, per rectam H E, quæ meridiana linea erit.
Reliqua deinde, vt proximè ſcripſimus, abſoluemus.
zonti par allela in muro, planove propoſito, (quod quidem facile fiet beneficio perpendiculi, & libellæ)
pro linea æquinoctiali, ſecabimus eam ad angulos rectos in I, per rectam H E, quæ meridiana linea erit.
Reliqua deinde, vt proximè ſcripſimus, abſoluemus.
SI autem idem horologiũ deſcribendum ſit in dato plano, ſine portione Analemmatis ſeorſum conſtru
33Deſcriptio ho-
rologii Vertica
lis ad datam ſty
li longitudinẽ,
cuius etiam lo-
cus datus ſit, ſi-
ne portione A-
nalẽmatis ſeor-
ſum conſtructa. cta, ad quamcunque styli longitudinem, cuius etiam locus datus ſit, vtendum erit hac arte. Sit longitu-
do ſtyli data D G, eius{q́ue} locus in plano horologij ſit punctum G. Si igitur planum horologij fuerit quod-
cunque, vt borologium in eo deſcriptum in proprio deinde ſitu collocetur, vel in planum ſtabile, quod
159[Figure 159]442055306640
Verticali proprie dicto ſit parallelum, transferatur, vt paulo ante diximus, ducenda eſt per G, locum
ſtyli linea recta M N, vtcunque pro linea meridiana: Si autem planum horologij ſtabile proponatur,
verticali proprie dicto parallelum, cuiuſmodi eſt planum cuiuſuis muri ad Horizontem recti, qui dire-
cto ad meridiem ſpectet, vel ad Septentrionem, ducenda eſt per G, locum ſtyli, beneficio perpendiculi,
recta M N, ad Horizontem perpendicularis pro linea meridiana; Vel certe beneficio perpendiculi ac
libellæ per G, ducenda linea Horizonti parallela, tanquam communis ſectio plani horologij, & Horizon-
7750 tis, quam ſi in G, ſecet recta M N, ad angulos rectos, erit rurſus M N, ad Horizontem perpendicula-
ris, & linea meridiana, communis nimirum ſectio plani horologij ac Meridiani. Quoniam enim tam pla-
num horologij, quàm planum Meridiani ad Horizontem rectum eſt, erit quoque eorum ſectio communis
ad eundem perpendicularis, at que adeo, per defin. 3. lib. 11. Eucl. & ad rectam, quæ per G, ducta eſt æqui
8819. vndec. diſtans Horizonti, tanquam communis ſectio Horizontis ac plani horologii, cum hæc recta in Horizonte
exiſtat. Quare cum Meridianus tranſeat per G; (Eſt enim ſtylus D G, communis ſectio Horizontis ac
Meridiani) erit M N, quæ per G, ducta eſt perpendicularis ad illam rectam, communis ſectio Meridiani
& plani horologii. Ad hanc deinde lineam meridianam M N, excitanda eſt in G, per pendicularis
B G D, ſumenda{q́ue} G D, dato ſtylo æqualis. Facto autem D, centro, deſcribendus eſt arcus circuli A B C,
in quo à recta D B, verſus A, hoc eſt, ſurſum verſus, ſi horologium ad meridiem ſpectet, numeretur alti-
tudo poli B A, & deorſum verſus complementum altitudinis poli B C. Quòd ſi horologium ſpectet
33Deſcriptio ho-
rologii Vertica
lis ad datam ſty
li longitudinẽ,
cuius etiam lo-
cus datus ſit, ſi-
ne portione A-
nalẽmatis ſeor-
ſum conſtructa. cta, ad quamcunque styli longitudinem, cuius etiam locus datus ſit, vtendum erit hac arte. Sit longitu-
do ſtyli data D G, eius{q́ue} locus in plano horologij ſit punctum G. Si igitur planum horologij fuerit quod-
cunque, vt borologium in eo deſcriptum in proprio deinde ſitu collocetur, vel in planum ſtabile, quod
ſtyli linea recta M N, vtcunque pro linea meridiana: Si autem planum horologij ſtabile proponatur,
verticali proprie dicto parallelum, cuiuſmodi eſt planum cuiuſuis muri ad Horizontem recti, qui dire-
cto ad meridiem ſpectet, vel ad Septentrionem, ducenda eſt per G, locum ſtyli, beneficio perpendiculi,
recta M N, ad Horizontem perpendicularis pro linea meridiana; Vel certe beneficio perpendiculi ac
libellæ per G, ducenda linea Horizonti parallela, tanquam communis ſectio plani horologij, & Horizon-
7750 tis, quam ſi in G, ſecet recta M N, ad angulos rectos, erit rurſus M N, ad Horizontem perpendicula-
ris, & linea meridiana, communis nimirum ſectio plani horologij ac Meridiani. Quoniam enim tam pla-
num horologij, quàm planum Meridiani ad Horizontem rectum eſt, erit quoque eorum ſectio communis
ad eundem perpendicularis, at que adeo, per defin. 3. lib. 11. Eucl. & ad rectam, quæ per G, ducta eſt æqui
8819. vndec. diſtans Horizonti, tanquam communis ſectio Horizontis ac plani horologii, cum hæc recta in Horizonte
exiſtat. Quare cum Meridianus tranſeat per G; (Eſt enim ſtylus D G, communis ſectio Horizontis ac
Meridiani) erit M N, quæ per G, ducta eſt perpendicularis ad illam rectam, communis ſectio Meridiani
& plani horologii. Ad hanc deinde lineam meridianam M N, excitanda eſt in G, per pendicularis
B G D, ſumenda{q́ue} G D, dato ſtylo æqualis. Facto autem D, centro, deſcribendus eſt arcus circuli A B C,
in quo à recta D B, verſus A, hoc eſt, ſurſum verſus, ſi horologium ad meridiem ſpectet, numeretur alti-
tudo poli B A, & deorſum verſus complementum altitudinis poli B C. Quòd ſi horologium ſpectet