Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 30
[out of range]
>
<
1 - 30
[out of range]
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
211
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1480
"/>
<
lb
/>
in illo: nunc ratio diuiſionis ineſt in reliquis mobilibus propter ſubiectum, quia .ſ. </
s
>
<
s
>moueri ad lo
<
lb
/>
cum ineſt in iis quæ cęteris motibus aguntur: nec in illo cauſſam habet quæ ſit eius prædicati
<
lb
/>
propria; quinimmo neque per ſe. </
s
>
<
s
>Dicemus igitur probabilius diuiſionem ineſſe in omni mo
<
lb
/>
bili per ſe, nanque huius conditiones in illa demonſtratione exquiruntur: idcirco illuminatio
<
lb
/>
nes, & reliquæ mutationes huiuſmodi,
<
expan
abbr
="
multoq́
">multoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>minus ſentire & cogitare nihil ad eam pertine
<
lb
/>
bunt. </
s
>
<
s
>ita excluditur mutatio loci in elemento quod genitum eſt. </
s
>
<
s
>Argumento illud eſt, quòd in
<
lb
/>
vacuo fieri poſſet in non tempore: in iis autem non inficiabor, vt mouentur per accidens, eaſdem
<
lb
/>
participare conditioneis. </
s
>
<
s
>Ob id, quia ad per ſe mobilia referuntur. </
s
>
<
s
>Sed ſtatuimus analogiam pro
<
lb
/>
ratione diuiſionis, nam hæc duplex eſt, vt ſæpe diximus. </
s
>
<
s
>quanquàm diuiſio ſecundùm quantum
<
lb
/>
videtur eſſe prima radix omnium aliatum diuiſionum, vſque adeò, vt quod ſubit quomodocun
<
lb
/>
que rationem diuiſionis, etiam rationem quanti in ſe contineat, & primò ineſſe in eo appareat
<
lb
/>
quod per ſe de loco mouetur, ſed ſi rectè animaduertas, ea diuiſio ſecundum quale item eſt, ſiqui
<
lb
/>
dem illa diuiſio quæ ineſt
<
expan
abbr
="
ſecũdùm
">ſecundùm</
expan
>
formam, ea eſt quæ in ipſo eſt quanta, locus enim & ſpatium
<
lb
/>
naturale & ipſum vbi per ſe quanta ſunt. </
s
>
<
s
>in cęteris ferè motibus ratio diuiſionis ſecundum qua
<
lb
/>
le, longè admodum diſtat ab ea quæ eſt ſecundùm quantum, cùm ſit ſecundùm latitudinem po
<
lb
/>
teſtatis non extentionem materiæ, tametſi de his vberius infrà. </
s
>
<
s
>Quapropter multò melius iudi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1481
"/>
<
lb
/>
co ſeruari id quod per ſe eſt, & analogiam in motibus, ſi diuiſio ſecundùm formam in hac
<
expan
abbr
="
demõ-ſtratione
">demon
<
lb
/>
ſtratione</
expan
>
ſumatur. </
s
>
<
s
>Nanque eodem modo & prædicatum & ratio prædicati communis erit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Neque hîc cauſſa quærenda erit propter quam diuiſio quæ in cęteris mobilibus ineſt, ad hanc de
<
lb
/>
monſtrationem referatur; quoniam exoritur ex initiis, mobilis, quatenus eſt huiuſmodi. </
s
>
<
s
>tale
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
<
lb
/>
eſt, vt poſsit diuidi ſecundùm formam quæ in motu qui eſt ad locum, per ſe conſtat è quanto.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Ita erit vniuerſalis demonſtratio cunctis mobilibus, & erit eorum quæ per ſe inſunt, licet analo
<
lb
/>
gicè illis
<
expan
abbr
="
cõueniat
">conueniat</
expan
>
, quam tamen hoc medio
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
<
expan
abbr
="
cõpleri
">compleri</
expan
>
cenſuerim, ſed id prætereà poſtulare quod
<
lb
/>
Ariſtoteles in fine 6. effecit: nempè indiuiduum non poſſe moueri, quia nequeat eſſe partim in
<
lb
/>
termino à quo, partim in termino ad quem, id autem propriis rationibus peragetur. </
s
>
<
s
>Ea verò quę
<
lb
/>
docuimus, quà de ortu quæſitum eſt, vtrùm puncto temporis obeatur, an tempus requirat, oſten
<
lb
/>
dunt, vt partim ſit id quod gignitur in termino à quo, partim in termino ad quem. </
s
>
<
s
>Non eſſe
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
<
lb
/>
& eſſe ſimpliciter ſunt termini, & quod fit partim eſt, partim non eſt, quod omne eſt de prędica
<
lb
/>
mento ſubſtantiæ, & à nobis relatum eſt ad materiam quæ per gradus quæ genita & facta voca
<
lb
/>
mus, ad vltimum vſque motus euehitur: in iis verò quidam actus analogicè ineſt, ex participa
<
lb
/>
tione termini ad quem; itaque imperfectus: ob id nec quidem vniuoca ſunt; attamen aliquid
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1482
"/>
<
lb
/>
ſunt eius, quod futurum eſt, & tunc erit ſimpliciter, vbi generatio fuerit abſoluta. </
s
>
<
s
>quorum meri
<
lb
/>
to, vt vides, etiam id quod gignitur, ſub hac demonſtratione comprehenditur; cùm & ipſum
<
lb
/>
quoque partim ſit in termino à quo, partim in termino ad quem. </
s
>
<
s
>Neque idcirco forma ſubſtan
<
lb
/>
tiæ diuidua ponenda erit, & nihilominus in puncto temporis exiſtet. </
s
>
<
s
>Quæ verò de elementorum
<
lb
/>
latione docebimus, oſtendent acquiſitionem loci & ſpatij ſecundùm naturam eſſe inſitam in ele
<
lb
/>
mento & potentiam ſubſtantiæ conſequi, quando per ſe mouetur, quod tum eſt, dum gignitur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Hæc ſi ita ſint, perſpicuum quoque fit exemplum quod attulit Ariſtoteles à fuſco acceptum opti
<
lb
/>
mè reſpondere: ſiquidem diuiſio ſecundùm formam quæ ineſt in qualitate à noſtra demonſtra
<
lb
/>
tione continetur. </
s
>
<
s
>Patet etiam, quid dicendum ſit ad quæſtionem ab Auerroë inductam: An'ne
<
lb
/>
demonſtratio præſens omne genus motuum complectatur. </
s
>
<
s
>Nam dicimus eam illa comprehen
<
lb
/>
dere, quæ per ſe mutantur: neque neceſſarium eſſe illam ad omne mobile pertinere; tùm quòd
<
lb
/>
ea quæ per accidens arcentur à methodis; tùm quòd in iis quæ ſunt ad vnum, ratio primi accipi
<
lb
/>
tur. </
s
>
<
s
>Neque item proptereà ſequitur aſſumptionem fore mendacem ex eo, quia reliqua mobilia
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1483
"/>
<
lb
/>
non ſint capacia diuiſionis: quòd illis etiam diuiſio conuenit analogicè. </
s
>
<
s
>Nec medium huiuſce
<
lb
/>
rationis pertinet ad indiuiduum; cùm ipſum ſanè in puncto eſſe poſsit, non autem in ſpatio: nam
<
lb
/>
punctum ſpatij pars non eſt, neque terminatum, ſed terminus, ſiue actu exiſtat, ſiue potentia; ne
<
lb
/>
que item capax eſſe valet alterius mutationis, quia non eſt vlli diuiſioni obnoxium, non modò
<
lb
/>
ſecundùm quantum; verumetiam ſecundùm quale, & ſecundùm formam. </
s
>
<
s
>quare neque item
<
lb
/>
participat formam per productionem, ſed eius merito in quo eſt, & exiſtit, & mutat locum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Itaque omni ratione poteſtatis ipſi
<
expan
abbr
="
repugnãte
">repugnante</
expan
>
non eſt primùm in loco & ſpatio per ſe, ſed neque
<
lb
/>
etiam vllius prædicamenti notionem nobis per ſeſe offert. </
s
>
<
s
>Neque enim punctum eſt quantum,
<
lb
/>
ſed aliquid quanti, nec etiam quale. </
s
>
<
s
>Omnibus igitur modis per ſe & ab omni cauſſa mutatio
<
lb
/>
nis abhorret indiuiduum, quia nulli diuiſioni, neque ſecundùm ſubiectum, neque ſecundùm for
<
lb
/>
mam obnoxium eſt. </
s
>
<
s
>Itaque efficitur, vt id quod motui ſubiicitur, ſit neceſſariò corpus.</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>