Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 389
>
231
(179)
232
(180)
233
(181)
234
(182)
235
(183)
236
(184)
237
(185)
238
(186)
239
(187)
240
(188)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 389
>
page
|<
<
(179)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
179
"
file
="
0231
"
n
="
231
"
rhead
="
PARS TERTIA.
"/>
colliſiones deduximus in ſecunda parte, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ex qua multa phæ-
<
lb
/>
nomena pendent, in Aſtronomia inprimis.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">390. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Illud unum hic adnotandum cenſeo, per hanc ipſam le-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0231-01
"
xlink:href
="
note-0231-01a
"
xml:space
="
preserve
">Inde an motus
<
lb
/>
maſſæ prove-
<
lb
/>
niat a viribus
<
lb
/>
internis, an ab
<
lb
/>
externis.</
note
>
gem comprobari plurimum ipſas vires mutuas inter materiæ
<
lb
/>
particulas, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">deveniri ad originem motuum plurimorum, quæ
<
lb
/>
inde pendet; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſi nimirum particulæ maſſæ cujuslibet ingentem
<
lb
/>
habeant motum reciprocum hac, illac, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">interea centrum com-
<
lb
/>
mune gravitatis iiſdem iis motibus careat; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">id ſane indicio eſt,
<
lb
/>
eos motus provenire ab internis viribus mutuis inter puncta
<
lb
/>
ejuſdem maſſæ. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Id vero accidit inprimis in fermentationibus,
<
lb
/>
quæ habentur poſt quarundam ſubſtantiarum permixtionem,
<
lb
/>
quarum particulæ non omnes ſimul jam in unam feruntur pla-
<
lb
/>
gam, jam in aliam, ſed ſingillatim motibus diverſiſſimis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">in-
<
lb
/>
ter ſe etiam contrariis, quos idcirco motus omnes illarum cen-
<
lb
/>
tra gravitatis habere non poſſunt: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ii motus provenire omnino
<
lb
/>
debent a mutuis viribus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">commune gravitatis centrum inte-
<
lb
/>
rea quieſcet reſpectu ejus vaſis, in quo fermentatio fit, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ter-
<
lb
/>
ræ, reſpectu cujus quieſcit vas.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">391. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quod ad diviſibilitatem pertinet, eam quidem in in-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0231-02
"
xlink:href
="
note-0231-02a
"
xml:space
="
preserve
">Diviſibilitas in
<
lb
/>
infinitum ſpa-
<
lb
/>
tii continui; &
<
lb
/>
materiæ itidem
<
lb
/>
ſi ſit continua,
<
lb
/>
& ſine virtuali
<
lb
/>
extenſione.</
note
>
finitum progredientem ſine ullo limite in ſpatio continuo ille
<
lb
/>
ſolus non agnoſcet, qui Geometriæ etiam elementaris vim non
<
lb
/>
ſentiat, a qua pro ejuſmodi diviſibilitate in infinitum tam mul-
<
lb
/>
ta, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſimplicia, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">perſpicua ſane argumenta deſumuntur. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ubi
<
lb
/>
ad materiam fit tranſitus; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſi, ubi de ea agitur, quæ diſtinctas
<
lb
/>
occupant loci partes, diſtincta etiam ſunt; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ab illa ſpatii conti-
<
lb
/>
nui diviſibilitate in infinitum, materiæ quoque diviſibilitas in
<
lb
/>
infinitum conſequitur evidentiſſime, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">utcunque prima materiæ
<
lb
/>
elementa atomos, ſive Naturæ vi inſectilia cenſeant multi, ut
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Newtonus; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">adhuc tamen abſolutam eorum diviſibilitatem a-
<
lb
/>
gnoſcunt paſſim illi ipſi.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">392. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Materiæ elementa extenſa per ſpatium diviſibile, ſed
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0231-03
"
xlink:href
="
note-0231-03a
"
xml:space
="
preserve
">Virtualem ex-
<
lb
/>
tenſionem non
<
lb
/>
haberi.</
note
>
omnino ſimplicia, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">carentia partibus, admiſerunt nonnul-
<
lb
/>
li e Peripateticis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">eſt etiam nunc, qui recentiorem Philo-
<
lb
/>
ſophiam profeſſus admittat; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">at eam ſententiam non ex præju-
<
lb
/>
dicio quodam, quanquam id etiam eſt ingens, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">commune,
<
lb
/>
ſed ex inductionis principio, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">analogia impugnavi in prima
<
lb
/>
parte num. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">83. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quamobrem arbitror, ſi quid corporeum exten-
<
lb
/>
ſionem habeat per totum quodpiam continuum ſpatium, id
<
lb
/>
ipſum debere abſolute habere partes, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">eſſe diviſibile in infini-
<
lb
/>
tum æque, ac illud ipſum eſt ſpatium.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">393. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">At in mea Theoria, in qua prima elementa materiæ
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0231-04
"
xlink:href
="
note-0231-04a
"
xml:space
="
preserve
">Puncta eſſe
<
lb
/>
indiviſibilia:
<
lb
/>
maſſas diviſi-
<
lb
/>
biles uſque ad
<
lb
/>
certum limi-
<
lb
/>
tem ſingulas.</
note
>
mihi ſunt ſimplicia, ac inextenſa, nullam eorum diviſibilita-
<
lb
/>
tem haberi conſtat. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Maſſæ autem, quæcunque actu exiſtant,
<
lb
/>
ſunt mihi congeries punctorum ejuſmodi numero finitæ. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hinc
<
lb
/>
eæ congeries dividi utique poſſunt in partes, ſed non plures,
<
lb
/>
quam ſit ipſe punctorum numerus maſſam conſtituentium, cum
<
lb
/>
nulla pars minus continere poſſit, quam unum ex iis punctis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Nec Geometrica argumenta quidquam probant in mea </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>