Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of figures

< >
[Figure 61]
[Figure 62]
[Figure 63]
[Figure 64]
[Figure 65]
[Figure 66]
[Figure 67]
[Figure 68]
[Figure 69]
[Figure 70]
[Figure 71]
[Figure 72]
[Figure 73]
[Figure 74]
[Figure 75]
[Figure 76]
[Figure 77]
[Figure 78]
[Figure 79]
[Figure 80]
[Figure 81]
[Figure 82]
[Figure 83]
[Figure 84]
[Figure 85]
[Figure 86]
[Figure 87]
[Figure 88]
[Figure 89]
[Figure 90]
< >
page |< < (194) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div369" type="section" level="1" n="119">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7817" xml:space="preserve">
              <pb o="194" file="230" n="231" rhead="Comment. in I. Cap. Sphæræ"/>
            materia cæli defendere poſſint. </s>
            <s xml:id="echoid-s7818" xml:space="preserve">Dicendum enim fortaſſe erit, cœlum non eſ-
              <lb/>
            ſe Quintam quandam eſſentiam, ſed mutabile corpus, licet minus corruptibi-
              <lb/>
            le ſit, quàm corpora hæc inferiora: </s>
            <s xml:id="echoid-s7819" xml:space="preserve">quod ſane ante Ariſtotelem Plato cum
              <lb/>
            multis alijs philoſophis ſenſit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7820" xml:space="preserve">poſt Chriſtum non pauci, inter quos D. </s>
            <s xml:id="echoid-s7821" xml:space="preserve">Am-
              <lb/>
            broſius, Baſilius, Gregorius Niſenus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7822" xml:space="preserve">cætera ſere Eccleſiæ lumina, non ob-
              <lb/>
            ſcure docuerunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s7823" xml:space="preserve">Quicquid tandem ſit, (meam enim ſniam in tanta re non in-
              <lb/>
            terpono) mihi in præſentia ſatis eſt, paucis demonſtraſſe, aſtrũ illud, de quo lo-
              <lb/>
            quimur, in Firmamento ſedem habuiſſe: </s>
            <s xml:id="echoid-s7824" xml:space="preserve">quo pacto illic, aut unde tam repente
              <lb/>
            extiterit, quid portenderit, cur poſt biennium euanuerit, præter Deum ſcire
              <lb/>
            adhuc arbitror neminem. </s>
            <s xml:id="echoid-s7825" xml:space="preserve">Illud omnibus exploratum eſſe debet, Deũ non ade-
              <lb/>
            miſſe ſibi ſtellas eſficiendi poteſtatem: </s>
            <s xml:id="echoid-s7826" xml:space="preserve">quare & </s>
            <s xml:id="echoid-s7827" xml:space="preserve">illam tum potuiſſe, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7828" xml:space="preserve">nunc poſ
              <lb/>
            ſe, ſi uelit, uel innumerabiles procreate. </s>
            <s xml:id="echoid-s7829" xml:space="preserve">Quare autem tum potiſſimum pro-
              <lb/>
            creata ſit, oculto Dei iudicio, qui nihil fruſtra ſacit, ſed omnia ſumma proui-
              <lb/>
            dentia ad ſuos fines dirigit, quoad mortalibus patefaciat, permittendum eſt.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s7830" xml:space="preserve">Subijciam hic ſententiam cuiuſdam Paulini Pridiani Medici, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7831" xml:space="preserve">Aſtronomi,
              <lb/>
            qui Antuerpiæ idem ſidus nouum contemplatus eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s7832" xml:space="preserve">Deinde aſferam quoque
              <lb/>
            nonnulla ex Franciſci Maurolyci Abbatis diſputatione, quæ mihi è Sicilia ſu-
              <lb/>
            perioribus annis miſſa eſt, totidem uerbis excerpta: </s>
            <s xml:id="echoid-s7833" xml:space="preserve">ut omnibus manifeſtum
              <lb/>
            fiat, Aſtronomos in regionibus longo etiam interuallo diſſitis eundem ſitum
              <lb/>
            in noua noſtra ſtella obſeruaſſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s7834" xml:space="preserve">Ita igitur Paulinus Pridianus anno 1572. </s>
            <s xml:id="echoid-s7835" xml:space="preserve">
              <lb/>
            inter cętera ſcripſit: </s>
            <s xml:id="echoid-s7836" xml:space="preserve">[Iam admirabili, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7837" xml:space="preserve">vere tremendo Deo iudicio, conſpicuuni
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-230-01" xlink:href="note-230-01a" xml:space="preserve">Quid Pau-
                <lb/>
              linus Pridia
                <lb/>
              nus de no-
                <lb/>
              ua ſtella
                <lb/>
              ſeribat.</note>
            eſt aſtrum clarum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7838" xml:space="preserve">lucidum, quod antehac non apparuit, neque uiſum eſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s7839" xml:space="preserve">formæ
              <lb/>
            quidem à reliquis ſte llis haud differens, ſed luce, ſplendore, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7840" xml:space="preserve">mole quoque maius
              <lb/>
            apparens, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7841" xml:space="preserve">quod non modo primæ magnitudinis ſtellis, ſed & </s>
            <s xml:id="echoid-s7842" xml:space="preserve">ipſis Planetis clarius
              <lb/>
            ac fulgentius conſpicitur: </s>
            <s xml:id="echoid-s7843" xml:space="preserve">lucidiſſimo, ac clariſſimo Veneris aſtro haud quaquam ce-
              <lb/>
            dens. </s>
            <s xml:id="echoid-s7844" xml:space="preserve">Quod præter hæc & </s>
            <s xml:id="echoid-s7845" xml:space="preserve">ſtare etiam ſuo loco videtur, nec alio, quàm diurno mo-
              <lb/>
            tu progredi, ac unà cum Firmamento reuolui: </s>
            <s xml:id="echoid-s7846" xml:space="preserve">contra plane aliorum cæleſtium
              <lb/>
            ignium, ac ignitorum Meteoron naturam, quæ motu aliquo proprio ciuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7847" xml:space="preserve">Iuxta
              <lb/>
            Caſſiopeiam autem Septentrionem verſus, noua hęc ſtella conſpicitur: </s>
            <s xml:id="echoid-s7848" xml:space="preserve">cum ea, quæ in pe-
              <lb/>
            ctore eſt Caſſiopeiæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7849" xml:space="preserve">altera, quæ ſupra ſedem prope crura; </s>
            <s xml:id="echoid-s7850" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s7851" xml:space="preserve">tertia in medio ca-
              <lb/>
            thedræ, ita conſtituta atque locata, ut Rhombi figuram ac formam exprimat: </s>
            <s xml:id="echoid-s7852" xml:space="preserve">Cuius
              <lb/>
            ſuperiorem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7853" xml:space="preserve">ad mundi polum uergentem angulum ipſa noua efformat ſtella, &</s>
            <s xml:id="echoid-s7854" xml:space="preserve">c.</s>
            <s xml:id="echoid-s7855" xml:space="preserve">]
              <lb/>
            Maurolycus autem de eadem ſtella ita ſcripſit eodem anno 1572.</s>
            <s xml:id="echoid-s7856" xml:space="preserve">] Hoc anno
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-230-02" xlink:href="note-230-02a" xml:space="preserve">Quid Mau
                <lb/>
              rolycus de
                <lb/>
              eadem ſtel.
                <lb/>
              la noua di
                <lb/>
              xerit.</note>
            ſignum inſolitum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7857" xml:space="preserve">mirabilius Cometis apparuit, ſtella ſcilicet inſignis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7858" xml:space="preserve">eximij
              <lb/>
            ſplendoris, in loco, vbi nulla ſtella notabatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7859" xml:space="preserve">Nec mihi Cometa ex ijs, qui in aere ge-
              <lb/>
            nerantur, eſſe uidetur: </s>
            <s xml:id="echoid-s7860" xml:space="preserve">altior enim apparet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7861" xml:space="preserve">de numero inerrantium. </s>
            <s xml:id="echoid-s7862" xml:space="preserve">Fortaſſe ſicut
              <lb/>
            fulgere incepit, ita deſinet; </s>
            <s xml:id="echoid-s7863" xml:space="preserve">præſertim cum quidam Philoſophi, quibus Cardanus aſſen-
              <lb/>
            titur, opinentur Cometas, ac nou{as} ſtellas etiam in cælo, ex aggregatione ſplendoris æ
              <lb/>
            planetis, aſtrisque reliquis fieri poſſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s7864" xml:space="preserve">Vtcunque ſit, nequeo ſatis admirari huius ſtel-
              <lb/>
            læ nouam noſtri temporis fulſionem. </s>
            <s xml:id="echoid-s7865" xml:space="preserve">Certum enim eſt, non eße aliquam de numero
              <lb/>
            ſtellarum primæ magnitudinis, quæ in Ptolemaicis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7866" xml:space="preserve">Alphonſinis numeris notatæ
              <lb/>
            ſunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7867" xml:space="preserve">quæ ab orbe condito lucent, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7868" xml:space="preserve">quindecim ſunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s7869" xml:space="preserve">quas hæc ſiella noua ita
              <lb/>
            ſplendore ſuperat, ut deinceps ſecundæ magnitudinis appellandæ ſint, modo hæc per-
              <lb/>
            duret. </s>
            <s xml:id="echoid-s7870" xml:space="preserve">Hanc ego ſtellam in hoc Meſſanæ Horizonte obſeruans in Meridiano extan-
              <lb/>
            tem; </s>
            <s xml:id="echoid-s7871" xml:space="preserve">circa tertiam noctis horam, reperi altitudinem eius eſſe graduum 62: </s>
            <s xml:id="echoid-s7872" xml:space="preserve">Vnde con-
              <lb/>
            iecturam feci, eum locari quaſi in ſummitate circuli arctici: </s>
            <s xml:id="echoid-s7873" xml:space="preserve">ut diſtet hic à meo uer-
              <lb/>
            tice per gradus 28. </s>
            <s xml:id="echoid-s7874" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s7875" xml:space="preserve">proinde ab Aequatore per gradus 66 {1/2}. </s>
            <s xml:id="echoid-s7876" xml:space="preserve">fere: </s>
            <s xml:id="echoid-s7877" xml:space="preserve">quoniam Meſ-
              <lb/>
            ſanę latitudo habet gradus 38 {1/2}. </s>
            <s xml:id="echoid-s7878" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s7879" xml:space="preserve">eam ſitam in eo puncto, in quo Colurus </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>