Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

List of thumbnails

< >
121
121
122
122
123
123
124
124
125
125
126
126
127
127
128
128
129
129
130
130
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N15C17" level="2" n="3" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N25905" level="3" n="4" type="other" type-free="tractatus">
              <div xml:id="N25911" level="4" n="1" type="chapter" type-free="capitulum">
                <p xml:id="N26FF3">
                  <s xml:id="N27002" xml:space="preserve">
                    <pb chead="Quarti Tractatus" file="0232" n="232"/>
                  miter ītēſa vt 4. ſigno / igr̄ primū pedale eius: et ar-
                    <lb/>
                  guo ſic /vel in illo pedali adeq̈te eſt aliq̇d de forma,
                    <lb/>
                  vel īfinite modica nõ primū, q2 tūc ſequeret̄̄ /  ī quo­
                    <lb/>
                  libet pedali eēt tm̄ de forma: et ſic illud lūioſū ꝓdu­
                    <lb/>
                  ceret infinitã multitudinē forme / quod eſt negatum
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N27015" xml:space="preserve">Relinquit̄̄ igr̄ /  in quolibet tali pedali intenſa vt
                    <lb/>
                  4. ſit adeq̈ta in īfinitū parū de for̄a / qḋ fuit ꝓbãdū.</s>
                </p>
                <p xml:id="N2701A">
                  <s xml:id="N2701B" xml:space="preserve">Secūdo ad idē arguit̄̄ ſic / q2 ſi dubiū
                    <lb/>
                  eſſet verū ſeq̄ret̄̄ quodlibet luminoſū īfinitū lumen
                    <lb/>
                  poſſe ꝓducere in quãtūcū paruo tꝑe: ſed ↄ̨ñs eſt
                    <lb/>
                  flm̄ igr̄ illud ex quo ſequit̄̄. </s>
                  <s xml:id="N27024" xml:space="preserve">Seq̄la ꝓbat̄̄ et pono ca­
                    <lb/>
                  ſum /  lumīoſum vt .8. ſubito approximetur alicui
                    <lb/>
                  medio, qḋ etiã p̄t fieri naturalr̄ ponēdo mīmū na-
                    <lb/>
                  turale, et ſit hec approximatio in īſtanti a. / quo po-
                    <lb/>
                  ſito argr̄ ſic / luīoſum vt .8. in inſtanti a. ꝓducit totã
                    <lb/>
                  latitudinē ſui luīs: et in quolibet inſtãti ſequēti ꝓ-
                    <lb/>
                  ducit tantã latitudinē luīs ſicut in a. / igr̄ in quãtūcū­
                    <lb/>
                   paruo tꝑe īfinitã latitudinē luīs ꝓducit intēſiue /
                    <lb/>
                  qḋ fuit probandū. </s>
                  <s xml:id="N27037" xml:space="preserve">Ptꝫ ↄ̨ña: et ꝓbat̄̄ minor / q2 in q̊lꝫ
                    <lb/>
                  inſtãti ſeq̄nti a. luīoſum eſt eq̄ approxīatū medio et
                    <lb/>
                  eq̄ potēs ad agendū ſicut in a. et nõ īpedit̄̄: igr̄ ī q̊lꝫ
                    <lb/>
                  tali ꝓducit tantã latitudinē luīs ſicut in a. </s>
                  <s xml:id="N27040" xml:space="preserve">¶ Dices
                    <lb/>
                  et bñ negãdo ſeq̄lã: et ad ꝓbationē admiſſo caſu ne­
                    <lb/>
                  gãdo mīorē: et ad ꝓbationē negãdo  illud luīoſū
                    <lb/>
                  nõ ſit īpeditū īmo / vt bñ dicit Gregoriꝰ de arimīo in
                    <lb/>
                  ṗmo ſnīaꝝ diſ. 17.  ilḋ luīoſū īpedit̄̄ in q̊lꝫ īſtãti ſe-
                    <lb/>
                  q̄nti a. ↄ̨uãdo lumē ꝓductū ab eo in ipſo īſtanti a.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N2704E" xml:space="preserve">Nã tãta t
                    <gap/>
                  req̇rit̄̄ ad ↄ̨uãdū aliq̇d ſiċ ad ꝓducēdū
                    <lb/>
                  illḋ. </s>
                  <s xml:id="N27055" xml:space="preserve">Et ꝓpṫea luīoſū vlṫiꝰ nõ v3 ꝓducē aliqḋ lumen</s>
                </p>
                <p xml:id="N27058">
                  <s xml:id="N27059" xml:space="preserve">Sed ↄ̨̨tra / q2 in caſu luminoſū vt octo
                    <lb/>
                  ꝓducens certã latitudinē luīs in aliqḋ mediū valet
                    <lb/>
                  ꝓducere maiorē luīs latitudinē nõ aucta eiꝰ poña /
                    <lb/>
                  igr̄ ſolutio nulla. </s>
                  <s xml:id="N27062" xml:space="preserve">Probat̄̄ ſeq̄la, et pono caſū /  cã­
                    <lb/>
                  dela a. illumīet totū vnū ↄ̨claue clauſū in qḋ ꝓdu-
                    <lb/>
                  cat lumē b. deīde īuariata cãdela et medio, aꝑīat̄̄ fe­
                    <lb/>
                  neſtra, et manifeſtū eſt /  aget vltra ꝑ feneſtrã. </s>
                  <s xml:id="N2706B" xml:space="preserve">(Uo­
                    <lb/>
                  lo em̄ /  ſit prīa fedeſtre) / igr̄ in tali caſu candela a.
                    <lb/>
                  vltra lumē b. ꝓductū in ↄ̨claue adhuc ꝓducit aliqḋ
                    <lb/>
                  lumen et ſic maius lumen ꝙ̄ b. ipſa et medio inua-
                    <lb/>
                  riatis: quod fuit probandum.</s>
                </p>
                <p xml:id="N27076">
                  <s xml:id="N27077" xml:space="preserve">Tertio ad idē argr̄ ſic / q2 ſi ꝑs affirma­
                    <lb/>
                  tiua dubii eſſet a ſeq̄ret̄̄ /  nullū luīoſū poſſet ꝓ-
                    <lb/>
                  ducere latitudinē ſui lumīs vniformiṫ difformiṫ in
                    <lb/>
                  medio difformi: ſꝫ ↄ̨ñs eſt flm̄ cū ad hoc nullū īcõue-
                    <lb/>
                  niēs ſeq̇ videat̄̄: igr̄ etc̈. </s>
                  <s xml:id="N27082" xml:space="preserve">Seq̄la ꝓbat̄̄ / q2 ſi aliqḋ lu-
                    <lb/>
                  mīoſū poſſet ꝓducere latitudinē ſue luīs vniformiṫ
                    <lb/>
                  difformiṫ in medio difformi: ſeq̄ret̄̄ /  ip̄m nõ poſſꝫ
                    <lb/>
                  ꝓducere latitudinē ſui luīs vniformiṫ difformiṫ in
                    <lb/>
                  medio vniformi: ſꝫ ↄ̨ñs eſt falſum: igr̄ .etc̈. </s>
                  <s xml:id="N2708D" xml:space="preserve">Falſitas huiꝰ
                    <lb/>
                  ↄ̨ñtis ptꝫ / q2 tūc nullū luīoſum poſſet latitudinē ſui
                    <lb/>
                  luīs ꝓducere vniformiṫ difformiṫ in medio vnifor­
                    <lb/>
                  mi, cū nõ ſit maior rõ de vno ꝙ̄ de alio. </s>
                  <s xml:id="N27096" xml:space="preserve">Probat̄̄ tñ
                    <lb/>
                  ſeq̄la / q2 ſi ſic ſit a luminoſum quod producit lati-
                    <lb/>
                  tudinē ſui luīs vniformiter difformiter in c. mediuꝫ
                    <lb/>
                  difforme, et eandē latitudinē ſui lumīs ꝓducat vni­
                    <lb/>
                  formiter difformiter in b. mediū vniforme, et arguo
                    <lb/>
                  ſic / vel b. mediū eſt maiꝰ ipſo c. vel minus vel equale:
                    <lb/>
                  ſi maiꝰ: ↄ̨dēſet̄̄ q̊uſ ſit eq̈le ip̄i c. ſi minꝰ rarefiat q̊-
                    <lb/>
                  uſ ſit eq̈le ip̄i c. ſꝑ b. manēte vniformi in dēſitate
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N270A8" xml:space="preserve">Quo poſito iã ſequit̄̄ /  idē luīoſū eq̈lē latitudinē
                    <lb/>
                  luīs intenſiue et extēſiue agit ꝑ mediū minus raꝝ et
                    <lb/>
                  magis raꝝ: ↄ̨ñs eſt manifeſte flm̄: igr̄ .etc̈. </s>
                  <s xml:id="N270AF" xml:space="preserve">Seq̄la ꝓ-
                    <lb/>
                  bat̄̄: et ſig̊ vnã ꝑtē in c. medio difformi ṫmīatū ad a.
                    <lb/>
                  luīoſū: et arguo ſic, vel illa ꝑs eſt eq̄ rara oīno ſicut
                    <lb/>
                  eq̈lis ꝑs ei corrñdens in b. medio, vel magis rara,
                    <lb/>
                  vĺ miuꝰ rara: ſi magis. </s>
                  <s xml:id="N270BA" xml:space="preserve">iã ſequit̄̄ ꝓpoſitū, vcꝫ  idē
                    <lb/>
                  luīoſū eq̈lē latitudinē luīs intēſiue et extēſiue agit ꝑ
                    <lb/>
                  mediū minꝰ raꝝ et magis raꝝ. </s>
                  <s xml:id="N270C1" xml:space="preserve">In corrñdentibꝰ em̄
                    <cb chead="Capi. primum"/>
                  ꝑtibꝰ illoꝝ duoꝝ medioꝝ b. et c. eq̈les latitudīes luīs
                    <lb/>
                  ſūt extēſiue et ītēſiue. </s>
                  <s xml:id="N270C9" xml:space="preserve">Sūt .n. ille latitudīes totales
                    <lb/>
                  luīs vniformiṫ difformes eq̈les extēſiue et intēſue.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N270CF" xml:space="preserve">Sꝫ minꝰ: idē ſeq̇tur: vt ↄ̨ſtat. </s>
                  <s xml:id="N270D2" xml:space="preserve">ſi eq̄ rara oīno: vĺ igr̄
                    <lb/>
                  q̈lꝫ ꝑs illiꝰ ṫmīata ad luīoſū ē rara ſicut pars ſibi
                    <lb/>
                  corrñdēs ī b. vel nõ. </s>
                  <s xml:id="N270D9" xml:space="preserve">Si m iã ſequit̄̄ idē qḋ priꝰ. </s>
                  <s xml:id="N270DC" xml:space="preserve">Si
                    <lb/>
                  ṗmū iã ſeq̇tur illã ꝑtē eē vniformē ꝑ totū, capio igr̄
                    <lb/>
                  ex reſiduo aliquã ꝑtē difformē īmediatã ip̄i ꝑti vni­
                    <lb/>
                  formi </s>
                  <s xml:id="N270E5" xml:space="preserve">(Nõ .n. totū eſt vniforme ꝑ te) et manifeſtū ē /
                    <lb/>
                   ꝑs aggregata ex illa vniformi et difformi nõ ē eq̄
                    <lb/>
                  rara m ſe et quãlꝫ eiꝰ ꝑtē ṫmīatã ad luīoſū ſicut ꝑs
                    <lb/>
                  corrñdēs ī b. q2 tūc illa ꝑs aggregata eēt vniformis
                    <lb/>
                  ſicut ꝑs ſibi corrñs in b. et a. ꝑ illã ꝑtē et ꝑ quãlꝫ eius
                    <lb/>
                  ꝑtē tantã latitudinē luīs intēſiue et extenſiue ꝓducit
                    <lb/>
                  ſicut ꝑ ↄ̨ſimilē partē corrñdēte in b. / igr̄ ꝓpoſitum.</s>
                </p>
                <p xml:id="N270F4">
                  <s xml:id="N270F5" xml:space="preserve">In oppoſitū argr̄ ſic. </s>
                  <s xml:id="N270F8" xml:space="preserve">Q2 ſi luīoſū nõ
                    <lb/>
                  in qḋcū mediū in qḋ agit ꝓduceret totã latitudi-
                    <lb/>
                  nē ſui luīs ad ſenſū datū: ſeq̄ret̄̄ /  in nullum medi­
                    <lb/>
                  um illã introducere valeret vel  tantã latitudineꝫ
                    <lb/>
                  adeq̈te intēſiue ꝓduceret in mediū meliꝰ diſpoſitū
                    <lb/>
                  quantã in minꝰ bene diſpoſitū: ſed ↄ̨ñs eſt flm̄: igit̄̄
                    <lb/>
                  illud ex quo ſequit̄̄. </s>
                  <s xml:id="N27107" xml:space="preserve">Falſitas ↄ̨ñtis ſatis ptꝫ ꝓ ṗma
                    <lb/>
                  parte, et ꝓ ſcḋa ꝓbat, q2 tūc ſeq̈ret̄̄ /  in diſpoſitio
                    <lb/>
                  medii nichil cõduceret ad maiorē vel minorē inten­
                    <lb/>
                  ſionē latitudinis lumīs, et ex ↄ̨ñti tã qḋlꝫ lūioſum ī
                    <lb/>
                  qḋcū mediū in qḋ agit totã latitudinē ſui luīs ꝓ-
                    <lb/>
                  duceret, qḋ eſt oppoſitū añtis. </s>
                  <s xml:id="N27114" xml:space="preserve">Seq̄la tñ ꝓbat̄̄ / q2 ſi
                    <lb/>
                  ſit aliqḋ luīoſum in aliqḋ mediū ꝓducēs totã lati-
                    <lb/>
                  tudinē ſui luīs: ſignet̄̄ illud et ſit a. / et arguo ſic / a. ꝓ-
                    <lb/>
                  ducit totã latitudinē ſui luīs in aliqḋ mediū diſpo­
                    <lb/>
                  nat̄̄ / igr̄ in duplo meliꝰ mediū ꝑ rarefactionē: et tūc
                    <lb/>
                  ſequit̄̄ /  a. tantã latitudinē luīs adeq̈te intēſiue ꝓ-
                    <lb/>
                  ducit in illud mediū qñ eſt meliꝰ diſpoſitū quantaꝫ
                    <lb/>
                  ꝓducit in illud qñ eſt minꝰ bñ diſpoſitū: qḋ erat al-
                    <lb/>
                  tera pars ↄ̨ñtis. </s>
                  <s xml:id="N27127" xml:space="preserve">Patꝫ tñ hec ↄ̨ña / q2 nõ põt ꝓducere
                    <lb/>
                  maioreꝫ ꝙ̄ ſit tota latitudo ſui luminis / vt conſtat.</s>
                </p>
                <p xml:id="N2712C">
                  <s xml:id="N2712D" xml:space="preserve">Pro deciſiõe huiꝰ dubitatiõis:  ītro-
                    <lb/>
                  ductiõe aliquaꝝ ↄ̨cluſionū ſupponenduꝫ eſt. </s>
                  <s xml:id="N27132" xml:space="preserve">Quid
                    <lb/>
                  eſt lux, quid lumē, quid q̈litas vniformiṫ difformis
                    <lb/>
                  vt cognofcitt̄̄ quid lumen vniformiter difforme. </s>
                  <s xml:id="N27139" xml:space="preserve">Eſt
                    <lb/>
                  aūt lux forma accidentalis corꝑis luīoſi qua aliq̇d
                    <lb/>
                  lucidū ſiue luīoſū dr̄. </s>
                  <s xml:id="N27140" xml:space="preserve">Perſpectiui aūt ita diffiniūt
                    <lb/>
                  lucē. </s>
                  <s xml:id="N27145" xml:space="preserve">Lux eſt lucidoꝝ corpoꝝ ſpecies. </s>
                  <s xml:id="N27148" xml:space="preserve">Uel lux eſt oīm
                    <lb/>
                  viſibiliū primū q̄ ꝑ ſe ceteroꝝ viſibiliū ſpecies viſui
                    <lb/>
                  ꝓfert. </s>
                  <s xml:id="N2714F" xml:space="preserve">Lumē vero eſt actus dyaphani, ſcḋm  dya-
                    <lb/>
                  phanū. </s>
                  <s xml:id="N27154" xml:space="preserve">ſcḋo de aīa Tex. cõme. 69. q̄ autē differētia
                    <lb/>
                  ſit īter lumen et lucē, et an lumen ſit ſpecies lucis: vi-
                    <lb/>
                  deas Paulū vene. libro de aīa capĺo .13. </s>
                  <s xml:id="N2715B" xml:space="preserve">Qualitas
                    <lb/>
                  vero vniformiter difformis eſt illa q̄ ſic ſe hꝫ  in ea
                    <lb/>
                  ꝓportione in qua q̄uis pūcta eiꝰ intrinſeca magis
                    <lb/>
                  diſtant quãtitatie a g̈du eiꝰ ſūmo: in ea ꝑ maiorē la­
                    <lb/>
                  titudinē diſtãt intenſiue ab eodē g̈du ſūmo. </s>
                  <s xml:id="N27166" xml:space="preserve">Ex quo
                    <lb/>
                  īmediate ſequit̄̄ q̇d ſit lumen vniformiter difforme
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N2716C" xml:space="preserve">Hiis adde q̈tuor / q̄ calcu. ſupponit in capĺo de acti­
                    <lb/>
                  one lumīoſi. </s>
                  <s xml:id="N27171" xml:space="preserve">Primū qḋlꝫ luīoſum in qḋlꝫ mediū in
                    <lb/>
                  qḋ ſufficit agere totã latitudinē ſui luīs ꝓducit: ita
                    <lb/>
                   nõ intēſius lumen ꝓducit in vno medio ꝙ̄ in alio.
                    <lb/>
                    <note position="right" xlink:href="note-0232-01a" xlink:label="note-0232-01" xml:id="N2719D" xml:space="preserve">4. ſuppo­
                      <lb/>
                    ſita q̇bꝰ ī­
                      <lb/>
                    itit̄̄ tota
                      <lb/>
                    deductio
                      <lb/>
                    cal. ī c. de
                      <lb/>
                    ac. lu.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2717F" xml:space="preserve">Hoc ipſe ꝓbat ꝑ argumētum in oppoſitū huiꝰ du-
                    <lb/>
                  bii. </s>
                  <s xml:id="N27184" xml:space="preserve">Scḋm qḋlꝫ luīoſū ꝓduces lumē in medium vni-
                    <lb/>
                  forme ꝓducit ipſum vniformiter difforme. </s>
                  <s xml:id="N27189" xml:space="preserve">Tertiuꝫ
                    <lb/>
                  in ea ꝓportiõe in q̈ mediū efficit̄̄ rariꝰ: in eo luīoſuꝫ
                    <lb/>
                  ꝑ maiorē diſtãtiã lumē ꝓducit q̈rtū ꝓportiõabilr̄ ſi­
                    <lb/>
                  cut luīoſū fiet maiorꝪ poñe, ita ꝑ maiorē diſtãtiã lu­
                    <lb/>
                  men ꝓducit. </s>
                  <s xml:id="N27194" xml:space="preserve">Utrū autē hee .3. ſuppoſitiones ſint e:
                    <lb/>
                  et q̄ ſint rõnes ad eas: ſeq̄ntes ꝓpoſitiões oſtēdunt.</s>
                </p>
                <p xml:id="N271AD">
                  <s xml:id="N271AE" xml:space="preserve">Expedito notabili pono aliquas pro-
                    <lb/>
                  poſitiones ad dubium reſponſiuas.</s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>