Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Page concordance

< >
Scan Original
211 174
212 175
213 176
214 177
215 178
216 179
217 180
218 181
219 182
220 183
221 184
222 185
223 186
224 187
225 188
226 189
227 190
228 191
229 192
230 193
231 194
232 195
233 196
234 197
235 198
236 199
237 200
238 201
239 202
240 203
< >
page |< < (195) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div369" type="section" level="1" n="119">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7879" xml:space="preserve">
              <pb o="195" file="231" n="232" rhead="Ioan. de Sacro Boſco."/>
            @iorum ſecat arcticum circulum, aut ipſi puncto uiciniſſimam, &</s>
            <s xml:id="echoid-s7880" xml:space="preserve">c.</s>
            <s xml:id="echoid-s7881" xml:space="preserve">] Hactenus de
              <lb/>
            quarta concluſione noſtri auctoris dictum ſit.</s>
            <s xml:id="echoid-s7882" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div377" type="section" level="1" n="120">
          <head xml:id="echoid-head125" xml:space="preserve">TERRAM ESSE IMMOBILEM.</head>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s7883" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Qvod</emph>
            autem terra in medio omnium teneatur immobiliter, cum
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-231-01" xlink:href="note-231-01a" xml:space="preserve">Terram nõ
                <lb/>
              moueri mo
                <lb/>
              tu recto.</note>
            ſit ſumme grauis, ſic perſuadere uidetur eius grauitas. </s>
            <s xml:id="echoid-s7884" xml:space="preserve">Omne gra-
              <lb/>
            ue naturaliter tendit ad centrum; </s>
            <s xml:id="echoid-s7885" xml:space="preserve">Centrum quidem punctus in medio Fir-
              <lb/>
            mamenti: </s>
            <s xml:id="echoid-s7886" xml:space="preserve">Terra igitur, cum ſit ſumme grauis, ad punctum illum naturali-
              <lb/>
            ter tendit.</s>
            <s xml:id="echoid-s7887" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div379" type="section" level="1" n="121">
          <head xml:id="echoid-head126" xml:space="preserve">COMMENTARIVS.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7888" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Ostendit</emph>
            hactenus auctor terram in medio omnium cælorum, ele-
              <lb/>
            mentorumque exiſtere, tanquam centrum totius Vniuerſi; </s>
            <s xml:id="echoid-s7889" xml:space="preserve">Nũc in quinta hac
              <lb/>
            concluſione conatur probare, eam ita in medio mundi eſſe ſitam, ut omnis mo
              <lb/>
            tus localis ſit expers. </s>
            <s xml:id="echoid-s7890" xml:space="preserve">Id autem duabus rationibus exequitur, quarum prima ſu-
              <lb/>
            mitur à terræ grauitate. </s>
            <s xml:id="echoid-s7891" xml:space="preserve">Cum enim terra omnium corporum ſit grauiſſima,
              <lb/>
            feretur ſuapte natura, cum nullibi impediatur, ad infimum locum, nempe ad
              <lb/>
            centrum mundi, ibique quieſcet.</s>
            <s xml:id="echoid-s7892" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s7893" xml:space="preserve">ITEM, quicquid à medio mouetur, uerſus circumferentiam cæli
              <lb/>
            aſcendit: </s>
            <s xml:id="echoid-s7894" xml:space="preserve">Terra à medio mouetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7895" xml:space="preserve">Igitur aſcendit, quod pro impoſsibili
              <lb/>
            relinquitur.</s>
            <s xml:id="echoid-s7896" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div380" type="section" level="1" n="122">
          <head xml:id="echoid-head127" xml:space="preserve">COMMENTARIVS.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7897" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Probat</emph>
            idem ab incommodo. </s>
            <s xml:id="echoid-s7898" xml:space="preserve">Quoniam enim in præcedenti concluſio-
              <lb/>
            ne plurimis phænomenis confirmatum eſt, terram in medio mundi exiſtere: </s>
            <s xml:id="echoid-s7899" xml:space="preserve">ſi
              <lb/>
            motu locali a medio amoueretur, aſcenderet utique uerſus circunferentiam
              <lb/>
            cæli, quod pugnat cum phęnomenis, eſtque contra naturam grauitatis terræ.</s>
            <s xml:id="echoid-s7900" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7901" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Sed</emph>
            quoniam auctor excluſit à terra motum localem duntaxat rectum, non
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-231-02" xlink:href="note-231-02a" xml:space="preserve">Terrã om-
                <lb/>
              nino immo
                <lb/>
              bilem eſſe.</note>
            autem circularem, idcirco opus erit confirmare in vniuerſum, terram eſſe im-
              <lb/>
            mobilem ex Ptolemæo, Ariſtotele, cæterisq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s7902" xml:space="preserve">Aſtronomis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7903" xml:space="preserve">Philoſophis, hoc
              <lb/>
            modo. </s>
            <s xml:id="echoid-s7904" xml:space="preserve">Si terra nõ perſiſteret immobilis, moueretur aut motu recto, aut motu
              <lb/>
            circulari. </s>
            <s xml:id="echoid-s7905" xml:space="preserve">Recto motu cieri nequit, quia cum ſupra demonſtratum ſit, eam exi-
              <lb/>
            ſtere in mundi centro, ſi motu recto ferretur, recederet à centro, atq@ adeo in
              <lb/>
            eadem prorſus incideremus abſurda, quæ conſequi diximus, ſi terra non eſſet
              <lb/>
            in medio mundi conſtituta. </s>
            <s xml:id="echoid-s7906" xml:space="preserve">Præterea ſi motu recto incederet, moueretur uel
              <lb/>
            naturaliter, uel uiolenter. </s>
            <s xml:id="echoid-s7907" xml:space="preserve">At natural@cer non ita mouebitur, cum|ſuapte na-
              <lb/>
            tura ad locum infimũ, qui eſt in centro Vniuerſi, tendat: </s>
            <s xml:id="echoid-s7908" xml:space="preserve">Certũ autem eſt eam
              <lb/>
            aſcendere, in quamcunque partem motu recto impellatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7909" xml:space="preserve">Violenter quo
              <unsure/>
            que
              <lb/>
            motu recto moueri non poteſt, quoniam nullum cor
              <unsure/>
            pus ipſa grauius reperi-
              <lb/>
            tur, quod ſuo pondere eam à centro mundipropelleret. </s>
            <s xml:id="echoid-s7910" xml:space="preserve">Rurſus ſi terra motu
              <lb/>
            recto ferretur, ſumma uelocitate eam moueri neceſſe eſſet, cum ſit ſumme gra
              <lb/>
            uis: </s>
            <s xml:id="echoid-s7911" xml:space="preserve">Quo conceſſo, quis non uidet, minus grauia, cuiuſmodi ſunt arborum fo-
              <lb/>
            lia, paleæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7912" xml:space="preserve">reliqua omnia corpora, poſt ipſam in aere debere relinqui, cum
              <lb/>
            eius motum celerrimum conſequi nequeant, quippe cum tanta grauitate non
              <lb/>
            ſit prædita? </s>
            <s xml:id="echoid-s7913" xml:space="preserve">At hæc omnia communi experientiæ repugnant. </s>
            <s xml:id="echoid-s7914" xml:space="preserve">Videmus </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>