Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
page
|<
<
(180)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
180
"
file
="
0232
"
n
="
232
"
rhead
="
THEORIÆ
"/>
ria pro diviſibilitate ultra eum limitem; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">poſteaquam enim de-
<
lb
/>
ventum fuerit ad intervalla minora, quam ſit diſtantia duorum
<
lb
/>
punctorum, ſectiones ulteriores ſecabunt intervalla ipſa vacua,
<
lb
/>
non materiam.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">394. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Verum licet ego non habeam diviſibilitatem in infini-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0232-01
"
xlink:href
="
note-0232-01a
"
xml:space
="
preserve
">Componibili-
<
lb
/>
tas in infini.
<
lb
/>
tum.</
note
>
tum, habeo tamen componibilitatem, ut appellare ſoleo, in in-
<
lb
/>
finitum. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">In quovis dato ſpatio habebitur quidem ſemper cer-
<
lb
/>
tus quidam punctorum numerus, qui idcirco etiam finitus
<
lb
/>
erit; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">neque enim ego admitto infinitum ullum in Natura, aut
<
lb
/>
in extenſione, neque infinite parvum in ſe determinatum,
<
lb
/>
quod ego poſitiva demonſtratione excluſi primum in mea Diſ-
<
lb
/>
ſertatione de Natura, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">uſu infinitorum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">infinite parvorum;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">tum & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">aliis in locis; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quod tamen requireretur ad hoc, ut
<
lb
/>
intra finitum ſpatium contineretur punctorum numerus inde-
<
lb
/>
finitus: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">at longe aliter ſe res habet; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſi conſideremus, qui
<
lb
/>
numerus punctorum in dato ſpatio poſſit exiſtere: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">tum enim
<
lb
/>
nullus eſt numerus finitus ita magnus, ut alius adhuc fini-
<
lb
/>
tus ipſo major haberi in eo ſpatio non poſſit. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Nam inter
<
lb
/>
duo puncta quæcunque poteſt in medio interſeri aliud, quod
<
lb
/>
quidem neutrum continget; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">aliter enim etiam ea duo ſe con-
<
lb
/>
tingerent mutuo, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">non diſtarent, ſed compenetrarentur. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Pot-
<
lb
/>
eſt autem eadem ratione inter hoc novum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">priora illa in-
<
lb
/>
terſeri novum utrinque, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ita porro ſine ullo limite: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">adeo-
<
lb
/>
que deveniri poteſt ad numerum punctorum quovis determina-
<
lb
/>
to utcunque magno majorem in unica etiam recta, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">pro-
<
lb
/>
inde multo magis in ſpatio extenſo in longum, latum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
profundum. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hanc ego voco componibilitatem in infinitum. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Numerus, qui in quavis data maſſa exiſtit, finitus eſt: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſed
<
lb
/>
dum eum Naturæ Conditor determinare voluit, nullos habuit
<
lb
/>
limites, quos non potuerit prætergredi, nullum ultimum ha-
<
lb
/>
bente terminum ſerie illa poſſibilium finitorum in infinitum
<
lb
/>
creſcentium.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">395. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hæc componibilitas in infinitum æquivalet diviſibilita-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0232-02
"
xlink:href
="
note-0232-02a
"
xml:space
="
preserve
">Ejus æquiva-
<
lb
/>
lentia cum di-
<
lb
/>
viſibilitate in
<
lb
/>
infinitum.</
note
>
ti in ordine ad explicanda Naturæ phænomena. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Poſita diviſi-
<
lb
/>
bilitate materiæ in infinitum, ſolvitur facile illud problema:
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Datam maſſam utcunque parvam, ita diſtribuere per datum ſpa-
<
lb
/>
tium utcunque magnum, ut in eo nullum ſit ſpatiolum majus da-
<
lb
/>
to quocunque utcunque parvo penitus vacuum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſine ulla ejus
<
lb
/>
materiæ particula. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Concipitur enim numerus, quo illud ma-
<
lb
/>
gnum ſpatium datum continere poſſit hoc ſpatiolum exiguum,
<
lb
/>
qui utique finitus eſt, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">in ſe determinatus: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">concipitur in
<
lb
/>
totidem particulas diviſa maſſula, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſingulæ particulæ deſti-
<
lb
/>
nantur ſingulis ſpatiolis; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quæ iterum dividi poſſunt, quan-
<
lb
/>
tum libuerit, ut parietes ſpatioli ſui conveſtiant, qui utique ad
<
lb
/>
unam ejus tranſverſam ſectionem habent finitam rationem, adeo-
<
lb
/>
que continua ſectione planis parallelis facta poſſunt ipſi parietes
<
lb
/>
conveſtiri ſegmentis ſuæ particulæ, vel poſſunt ejus particulæ
<
lb
/>
ſegmenta iterum per illud ſpatiolum utcunque diſpergi. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>