Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.010624
">
<
pb
pagenum
="
586
"
xlink:href
="
016/01/233.jpg
"/>
ſoni, indicio ſunt tubæ, Laconicum inuen
<
lb
/>
tum tympana, barbarorum cornua & cla
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1503
"/>
<
lb
/>
mor Romanorum. </
s
>
<
s
id
="
s.010625
">Nam Romani, ſub pu
<
lb
/>
gnæ initio adeò magnis clamoribus obſtre
<
lb
/>
pebant, vt Ioſephus coactus ſit Hebræorum
<
lb
/>
ſuorum militum aures obſtruere, ne vel ſtre
<
lb
/>
pitu terrerentur, aut attoniti fierent. </
s
>
<
s
id
="
s.010626
">Sæpè
<
lb
/>
contingit præteruolantes aues, ob cum cla
<
lb
/>
morem excidere. </
s
>
<
s
id
="
s.010627
">Conſtat igitur ſonos mul
<
lb
/>
tùm ad fortitudinem facere. </
s
>
<
s
id
="
s.010628
">Igitur ad alios
<
lb
/>
animi affectus. </
s
>
<
s
id
="
s.010629
">Nunc pro clamoribus boant
<
lb
/>
machinæ igneæ non inani, ſed exitiali ſtre
<
lb
/>
pitu. </
s
>
<
s
id
="
s.010630
">Quantum verò corpora ex affectibus
<
lb
/>
animi patiuntur, indicant, qui dum cogi
<
lb
/>
tant intentius, neque vident, neque au
<
lb
/>
diunt. </
s
>
<
s
id
="
s.010631
">Oculis igitur apertis, aut auribus,
<
lb
/>
non videre, aut non audire non licet. </
s
>
<
s
id
="
s.010632
">At li
<
lb
/>
cet intentius cogitare, ob idque minus ſen
<
lb
/>
tire, vt etiam quandoque cogitationi in
<
lb
/>
tentus dolorem haud ſentiat. </
s
>
<
s
id
="
s.010633
">Neceſſe verò
<
lb
/>
eſt in affectibus animi corpus pati, quo
<
lb
/>
niam hi non ſine corpore fiunt. </
s
>
<
s
id
="
s.010634
">Intellectus
<
lb
/>
verò non immutatur, niſi vel quia cum ra
<
lb
/>
tione, & imaginatione operari illum neceſ
<
lb
/>
ſe eſt, vel quia dum intelligit delectatur
<
lb
/>
totus homo: ipſe enim intellectus omnino
<
lb
/>
à corpore per ſe ſeparatus eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.010635
">Nunc enim
<
lb
/>
dum hæc ſcribo, meus intellectus eſt ea quæ
<
lb
/>
per ſcripta hæc tu intelligis: dúmque medi
<
lb
/>
ca pertracto, medicina: dum de numeris
<
lb
/>
ſcriberem, tunc numerus erat, adeò quod
<
lb
/>
aliis omnibus qui diuerſa ſcripſerunt eue
<
lb
/>
nire neceſſe eſt, vt dum mea relego ſcripta,
<
lb
/>
alius mihi fuiſſe videar ab illo qui nunc ſum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.010636
">Verùm medio tempore principia intelligit,
<
lb
/>
nec percipit homo. </
s
>
<
s
id
="
s.010637
">Cùm igitur dormit ho
<
lb
/>
mo, aut adhuc eſt infans, aut ebrius, li
<
lb
/>
cet videatur ociari, intelligit, ſed non fit
<
lb
/>
operatio habenti communi: nam cùm re
<
lb
/>
ſipiſcit abſque negotio rurſus intelligit. </
s
>
<
s
id
="
s.010638
">In
<
lb
/>
dicio eſt quod videmus, & tamen videre nos
<
lb
/>
non percipimus, niſi animaduertamus. </
s
>
<
s
id
="
s.010639
">Sed
<
lb
/>
ſenſus quieſcit abſente obiecto: ſolum enim
<
lb
/>
patitur, mens autem agit, & cum vult ſta
<
lb
/>
tim intelligit, cur ergò ceſſat? </
s
>
<
s
id
="
s.010640
">Senſus etiam
<
lb
/>
ſtatim percipiunt, mens autem diuinior,
<
lb
/>
tempore igitur non indiget, & certius per
<
lb
/>
cipit. </
s
>
<
s
id
="
s.010641
">Materia igitur caret: nam calefieri
<
lb
/>
& infrigidari, & odores imbuere, ſenſim
<
lb
/>
hæc fiunt. </
s
>
<
s
id
="
s.010642
">Vtrum verò dum intelligimus,
<
lb
/>
intelligere nos ſemper animaduertamus? </
s
>
<
s
id
="
s.010643
">an
<
lb
/>
id neceſſe eſt, an forſan fieri nequeat? </
s
>
<
s
id
="
s.010644
">niſi
<
lb
/>
cùm hoc quod intelligimus, percipimus?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.010645
">quod femè diuinum eſt? </
s
>
<
s
id
="
s.010646
">Eſt enim idem
<
lb
/>
tunc intellectus, quodque intelligitur: in
<
lb
/>
reliquis & intellexiſſe, & intellecturos eſſe
<
lb
/>
percipimus: quoniam vnius ſcilicet tantùm
<
lb
/>
actionis capax eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.010647
">Æterna igitur eſt forma
<
lb
/>
intellectus, quoniam dum hæc legis, &
<
lb
/>
contemplaris manet & eſt, eædémque ſunt
<
lb
/>
ſunt formæ ſcilicet, ac ſpecies rerum vniuer
<
lb
/>
ſalium vſque in æternum. </
s
>
<
s
id
="
s.010648
">Videntur igitur
<
lb
/>
maximè ſapientum immortales animi, ani
<
lb
/>
ma verò flamma quædam, aut non ſine illa,
<
lb
/>
neque enim abſque motu conſiſtere poteſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.010649
">At in ſenſu non fit immutatio, propter ea pe
<
lb
/>
rit, & etiam quod ſentimur idem non manet.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.010650
">Quare neque eodem modo imaginamur, aut
<
lb
/>
vtimur ratione. </
s
>
<
s
id
="
s.010651
">Memoria quaſi intellectui
<
lb
/>
ſimilior eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.010652
">Ea ordine iuuatur, quoniam
<
lb
/>
quæ ordine conſtant, tam facilè continen
<
lb
/>
tur, vt quaſi vnum referant. </
s
>
<
s
id
="
s.010653
">Duplex eſt, re
<
lb
/>
rum ac verborum: alteráque alteri præſidio
<
lb
/>
eſt, vnde etiam duplex: artificioſa memoria,
<
lb
/>
rerum quæ imaginibus conſtat, olim inuen
<
lb
/>
ta, traditáque à Cicerone, ac Quintiliano,
<
lb
/>
quia verba continentur: & verborum, qua
<
lb
/>
res tum etiam verba continentur: conſtat
<
lb
/>
primis nominum, vel etiam initiorum ſyl
<
lb
/>
labis, è quibus verba tum carmina fiunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.010654
">Eiuſdem generis quæ numerorum coniun
<
lb
/>
ctione conſtat: mirúmque quantum vterque
<
lb
/>
modus ex temporaneis actionibus, ac ludis
<
lb
/>
conducat: vnde tam pulchri inuenti noſtri
<
lb
/>
mercedem accepimus, ſcilicet opinionem
<
lb
/>
memoriæ, quæ nos plurimùm iuuit, cùm
<
lb
/>
tamen lapidi atque huic inuento debeatur
<
lb
/>
totum quicquid eſt, præter paſſiuam me
<
lb
/>
moriam, quæ in nobis viget. </
s
>
<
s
id
="
s.010655
">Actiua verò,
<
lb
/>
atque præcipuè artificioſæ vtrumque genus,
<
lb
/>
ab imaginatione maximè iuuatur. </
s
>
<
s
id
="
s.010656
">Nec eſt
<
lb
/>
fermè artificioſa memoria aliud quicquam,
<
lb
/>
quàm tranſlatio rerum & verborum ad or
<
lb
/>
dinem, ac vim quæ imaginatur, ea tamen
<
lb
/>
tantùm affert commodi, verborum ſcilicet,
<
lb
/>
ac numerorum, vt faciliùs centum cum ea
<
lb
/>
quàm decem ſine illa recitare poſſis. </
s
>
<
s
id
="
s.010657
">Ratio
<
lb
/>
tamen omnium virtutum mortalium prin
<
lb
/>
ceps eſt, hominique propria vt mortalis eſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.010658
">At verò vt intellectum poſſidet, artes &
<
lb
/>
ſcientias excolit, artificioſáque inuenta quæ
<
lb
/>
dam, quæ ad artes non pertinent, quoniam
<
lb
/>
vtilitate carent, aut incerti ſunt generis: om
<
lb
/>
nis autem ars, eſt generis certi atque vtilis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.010659
">De incertis igitur atque inutilibus, primò
<
lb
/>
dicendum. </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>