Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of handwritten notes
<
1 - 4
[out of range]
>
<
1 - 4
[out of range]
>
page
|<
<
(181)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
181
"
file
="
0233
"
n
="
233
"
rhead
="
PARS TERTIA.
"/>
mea Theoria ſubſtituitur hujuſmodi aliud problema: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Intra da-
<
lb
/>
tum ſpatiolum collocare eum punctorum numerum, qui deinde diſ-
<
lb
/>
tribui poſſit per ſpatium utcunque magnum ita, ut in eo nullum
<
lb
/>
ſit ſpatiolum cubicum majus dato quocunque utcunque parvo peni-
<
lb
/>
tus vacuum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quod in ſe non habeat numerum punctorum ut-
<
lb
/>
cunque magnum.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">396. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quod in ordine ad explicanda phænomena hoc ſecun-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0233-01
"
xlink:href
="
note-0233-01a
"
xml:space
="
preserve
">Demonſtratur
<
lb
/>
ea ipſa.</
note
>
dum problema æquivaleat illi primo, patet utique: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nam ſo-
<
lb
/>
lum deeſt conveſtitio parietum continua mathematice: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſed illi
<
lb
/>
ſuccedit continuatio phyſica, cum in ſingulis parietibus collo-
<
lb
/>
cari poſſit ejus ope quicunque numerus utcunque magnus, di-
<
lb
/>
ſtantiis idcirco imminutis utcunque. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quod in mea Theoria
<
lb
/>
ſecundum illud problema ſolvi poſſit ope expoſitæ componibi-
<
lb
/>
litatis in infinitum, patet: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quia ut inveniatur numerus, qui
<
lb
/>
ponendus eſt in ſpatiolo dato, ſatis eſt, ut numerus vicium,
<
lb
/>
quo ingens ſpatium datum continet illud ſpatiolum poſterius,
<
lb
/>
multiplicetur per numerum punctorum, quem velimus collo-
<
lb
/>
cari in hoc ipſo quovis poſteriore ſpatiolo poſt diſperſionem,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">auctor Naturæ potuit utique intra illud ſpatiolum primum
<
lb
/>
hunc punctorum numerum collocare.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">397. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Jam quod pertinet ad diviſibilitatem immanem, quam
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0233-02
"
xlink:href
="
note-0233-02a
"
xml:space
="
preserve
">Diviſibilitas in
<
lb
/>
Natura imma-
<
lb
/>
nis.</
note
>
nobis oſtendunt Naturæ phænomena in coloratis quibuſdam cor-
<
lb
/>
poribus, immanem molem aquæ inficientibus eodem colore,
<
lb
/>
in auro uſque adeo ductili, in odoribus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ante omnia in lu-
<
lb
/>
mine, omnia mihi cum aliis communia erunt; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quoniam
<
lb
/>
nulla ex obſervationibus nobis poteſt oſtendere diviſibilitatem
<
lb
/>
abſolute infinitam, ſed ingentem tantummodo reſpectu diviſro-
<
lb
/>
num, quibus plerumque aſſuevimus; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">res ex meo problemate
<
lb
/>
æque bene explicabitur per componibili
<
lb
/>
tatem, ac in communi
<
lb
/>
Theoria ex illo alio per diviſibilitatem materiæ in infinitum.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">398. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Pri
<
lb
/>
ma materiæ elementa volunt plerunque immutabi-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0233-03
"
xlink:href
="
note-0233-03a
"
xml:space
="
preserve
">Immutabilitas
<
lb
/>
primorum ele-
<
lb
/>
mentorum ma-
<
lb
/>
teriæ: ordines
<
lb
/>
diverſi particu-
<
lb
/>
larum minus,
<
lb
/>
ac minus im-
<
lb
/>
mutabilium.</
note
>
lia, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ejuſmodi, ut atteri, atque confringi omnino non poſ-
<
lb
/>
ſint, ne nimirum phænomenorum ordo, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">tota Naturæ facies
<
lb
/>
commutetur. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">At elementa mea ſunt ſane ejuſmodi, ut nec
<
lb
/>
immutari ipſa, nec legem ſuam virium, ac agendi modum in
<
lb
/>
compoſitionibus commutare ullo modo poſſint; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">cum nimirum
<
lb
/>
ſimplicia ſint, indiviſibilia, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">inextenſa. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ex iis autem juxta
<
lb
/>
ea, quæ diximus num. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">239 ad diſtantias perquam exiguas col-
<
lb
/>
locatis in limitibus virium admodum validis oriri poſſunt pri-
<
lb
/>
mæ particulæ minus jam tenaces ſuæ formæ, quam ſimpli-
<
lb
/>
cia elementa, ſed ob ingentem illam viciniam adhuc tenaciſ-
<
lb
/>
ſimæ idcirco, quod alia particula quævis ejuſdem ordinis in o-
<
lb
/>
mnia ſimul ejus puncta fere æqualiter agat, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">vires mutuæ ma-
<
lb
/>
jores ſint, quam ſit diſcrimen virium, quibus diverſa ejus pun-
<
lb
/>
cta ſolicitantur ab illa particula. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ex hiſce primi ordinis parti-
<
lb
/>
culis poſſunt conſtare particulæ ordinis ſecundi; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">adhuc minus
<
lb
/>
tenaces, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ita porro; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quo enim plures compoſitiones ſunt,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">majores diſta
<
unsure
/>
ntiæ, eo facilius fieri poteſt, ut </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>