Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
page
|<
<
(181)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
181
"
file
="
0233
"
n
="
233
"
rhead
="
PARS TERTIA.
"/>
mea Theoria ſubſtituitur hujuſmodi aliud problema: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Intra da-
<
lb
/>
tum ſpatiolum collocare eum punctorum numerum, qui deinde diſ-
<
lb
/>
tribui poſſit per ſpatium utcunque magnum ita, ut in eo nullum
<
lb
/>
ſit ſpatiolum cubicum majus dato quocunque utcunque parvo peni-
<
lb
/>
tus vacuum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quod in ſe non habeat numerum punctorum ut-
<
lb
/>
cunque magnum.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">396. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quod in ordine ad explicanda phænomena hoc ſecun-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0233-01
"
xlink:href
="
note-0233-01a
"
xml:space
="
preserve
">Demonſtratur
<
lb
/>
ea ipſa.</
note
>
dum problema æquivaleat illi primo, patet utique: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nam ſo-
<
lb
/>
lum deeſt conveſtitio parietum continua mathematice: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſed illi
<
lb
/>
ſuccedit continuatio phyſica, cum in ſingulis parietibus collo-
<
lb
/>
cari poſſit ejus ope quicunque numerus utcunque magnus, di-
<
lb
/>
ſtantiis idcirco imminutis utcunque. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quod in mea Theoria
<
lb
/>
ſecundum illud problema ſolvi poſſit ope expoſitæ componibi-
<
lb
/>
litatis in infinitum, patet: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quia ut inveniatur numerus, qui
<
lb
/>
ponendus eſt in ſpatiolo dato, ſatis eſt, ut numerus vicium,
<
lb
/>
quo ingens ſpatium datum continet illud ſpatiolum poſterius,
<
lb
/>
multiplicetur per numerum punctorum, quem velimus collo-
<
lb
/>
cari in hoc ipſo quovis poſteriore ſpatiolo poſt diſperſionem,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">auctor Naturæ potuit utique intra illud ſpatiolum primum
<
lb
/>
hunc punctorum numerum collocare.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">397. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Jam quod pertinet ad diviſibilitatem immanem, quam
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0233-02
"
xlink:href
="
note-0233-02a
"
xml:space
="
preserve
">Diviſibilitas in
<
lb
/>
Natura imma-
<
lb
/>
nis.</
note
>
nobis oſtendunt Naturæ phænomena in coloratis quibuſdam cor-
<
lb
/>
poribus, immanem molem aquæ inficientibus eodem colore,
<
lb
/>
in auro uſque adeo ductili, in odoribus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ante omnia in lu-
<
lb
/>
mine, omnia mihi cum aliis communia erunt; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quoniam
<
lb
/>
nulla ex obſervationibus nobis poteſt oſtendere diviſibilitatem
<
lb
/>
abſolute infinitam, ſed ingentem tantummodo reſpectu diviſro-
<
lb
/>
num, quibus plerumque aſſuevimus; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">res ex meo problemate
<
lb
/>
æque bene explicabitur per componibili
<
lb
/>
tatem, ac in communi
<
lb
/>
Theoria ex illo alio per diviſibilitatem materiæ in infinitum.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">398. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Pri
<
lb
/>
ma materiæ elementa volunt plerunque immutabi-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0233-03
"
xlink:href
="
note-0233-03a
"
xml:space
="
preserve
">Immutabilitas
<
lb
/>
primorum ele-
<
lb
/>
mentorum ma-
<
lb
/>
teriæ: ordines
<
lb
/>
diverſi particu-
<
lb
/>
larum minus,
<
lb
/>
ac minus im-
<
lb
/>
mutabilium.</
note
>
lia, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ejuſmodi, ut atteri, atque confringi omnino non poſ-
<
lb
/>
ſint, ne nimirum phænomenorum ordo, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">tota Naturæ facies
<
lb
/>
commutetur. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">At elementa mea ſunt ſane ejuſmodi, ut nec
<
lb
/>
immutari ipſa, nec legem ſuam virium, ac agendi modum in
<
lb
/>
compoſitionibus commutare ullo modo poſſint; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">cum nimirum
<
lb
/>
ſimplicia ſint, indiviſibilia, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">inextenſa. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ex iis autem juxta
<
lb
/>
ea, quæ diximus num. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">239 ad diſtantias perquam exiguas col-
<
lb
/>
locatis in limitibus virium admodum validis oriri poſſunt pri-
<
lb
/>
mæ particulæ minus jam tenaces ſuæ formæ, quam ſimpli-
<
lb
/>
cia elementa, ſed ob ingentem illam viciniam adhuc tenaciſ-
<
lb
/>
ſimæ idcirco, quod alia particula quævis ejuſdem ordinis in o-
<
lb
/>
mnia ſimul ejus puncta fere æqualiter agat, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">vires mutuæ ma-
<
lb
/>
jores ſint, quam ſit diſcrimen virium, quibus diverſa ejus pun-
<
lb
/>
cta ſolicitantur ab illa particula. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ex hiſce primi ordinis parti-
<
lb
/>
culis poſſunt conſtare particulæ ordinis ſecundi; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">adhuc minus
<
lb
/>
tenaces, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ita porro; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quo enim plures compoſitiones ſunt,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">majores diſta
<
unsure
/>
ntiæ, eo facilius fieri poteſt, ut </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>