Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 7
[out of range]
>
[Note]
Page: 108
[Note]
Page: 108
[Note]
Page: 108
[Note]
Page: 109
[Note]
Page: 109
[Note]
Page: 109
[Note]
Page: 110
[Note]
Page: 110
[Note]
Page: 111
[Note]
Page: 111
[Note]
Page: 111
[Note]
Page: 112
[Note]
Page: 113
[Note]
Page: 113
[Note]
Page: 114
[Note]
Page: 114
[Note]
Page: 114
[Note]
Page: 115
[Note]
Page: 115
[Note]
Page: 115
[Note]
Page: 115
[Note]
Page: 115
[Note]
Page: 115
[Note]
Page: 116
[Note]
Page: 116
[Note]
Page: 117
[Note]
Page: 117
[Note]
Page: 117
[Note]
Page: 118
[Note]
Page: 119
<
1 - 7
[out of range]
>
page
|<
<
(196)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div380
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
122
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7914
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
196
"
file
="
232
"
n
="
233
"
rhead
="
Comment. in I. Cap. Sphæræ
"/>
huiuſmodicorpora, ni uento aliquo, aut impetu auellantur, immota terræ ſu-
<
lb
/>
perficiei adhærere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7915
"
xml:space
="
preserve
">Nonigitur motu recto terra fertur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7916
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7917
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Qvod</
emph
>
autem nec motu circulari agitetur, ut multi opinati ſunt, ita con-
<
lb
/>
@i
<
unsure
/>
rmari poterit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7918
"
xml:space
="
preserve
">Si terra circulariter mouetur, mouebitur aut ſuper axẽ mundi
<
lb
/>
ab oriente in occidentem, uel ab occidente in oriẽtem; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7919
"
xml:space
="
preserve
">aut ſuper alium axem.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7920
"
xml:space
="
preserve
">Si ſuper axem mundi moueri dicatur, efficitur, ut nubes, aues, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7921
"
xml:space
="
preserve
">omnia, quę in
<
lb
/>
aere exiſtunt, in contrariam partem cernantur moueri, nimirum in occidẽtẽ,
<
lb
/>
ſi terra ad orientem uoluitur, uel in orientem, ſi terra in occidentem labitur: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7922
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
quoniam uidelicet conſequi non poſſent motum terræ rapidiſſimum, ut pote
<
lb
/>
qui in ſpatio 24. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7923
"
xml:space
="
preserve
">horarum abſoluitur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7924
"
xml:space
="
preserve
">Neq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7925
"
xml:space
="
preserve
">uero dici poteſt, aerem eadem cele
<
lb
/>
ritate cum terra circumduci, quo niam conſtat, ipſum modo huc, modo illuc
<
lb
/>
fluctuare, prout nimirum in hanc, uel illam partem à uarijs uentis agitatur, ut
<
lb
/>
quotidiana experientia nos docet. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7926
"
xml:space
="
preserve
">Præterea, ſi terra tanta celeritate circa axẽ
<
lb
/>
mundi volueretur, ut uidelicet circuitum expleret ſpacio 24. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7927
"
xml:space
="
preserve
">horarum, ſicut
<
lb
/>
quidam fabulantur, omnia ædificia corruerent, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7928
"
xml:space
="
preserve
">nulla ratione diu conſiſtere
<
lb
/>
poſſent: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7929
"
xml:space
="
preserve
">quod omnino falſum eſſe, nemo eſt, qui non uideat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7930
"
xml:space
="
preserve
">Neque enim va-
<
lb
/>
let reſponſio quorundam, qui dicunt ædificia non corruere, propter nimiam
<
lb
/>
celeritatem motus, quemadmodum neque aqua in uaſe aliquo cõtenta, effluit
<
lb
/>
ſi uas uelociſſime circumducatur: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7931
"
xml:space
="
preserve
">Non ualet inquam, hæc reſponſio, quia to-
<
lb
/>
tus impetus aquæ imprimitur uerſus partes inferiores uaſis, non autem uerſus
<
lb
/>
orificium eius: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7932
"
xml:space
="
preserve
">At uero impetus imprimitur ædificijs uerſus partes extimas
<
lb
/>
terræ: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7933
"
xml:space
="
preserve
">vnde conſiſtere minime poſſent, quemadmodum neque aqua in uaſe po
<
lb
/>
ſita, quod circumuoluatur quàntumuis uelociter, ſi orificium eius ad partes
<
lb
/>
exteriores uergat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7934
"
xml:space
="
preserve
">Pari ratione effi ceretur, lapidem, ſeu ſagittam aliquam ma-
<
lb
/>
gna ui ſurſum directe proiectam, non in eundem locum recidere, ueluti in na-
<
lb
/>
ui aliqua celerrime mota accidere conſpicimus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7935
"
xml:space
="
preserve
">Quæ omnia abſurda ſunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7936
"
xml:space
="
preserve
">Rur
<
lb
/>
ſus, fi terra motu circulari cieretur, eſſet talis motus uel terræ naturalis, uel
<
lb
/>
præter naturam: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7937
"
xml:space
="
preserve
">Naturalis eſſe non poteſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7938
"
xml:space
="
preserve
">Cum enim unicorpori ſimplici
<
lb
/>
vnus tantum motus naturaliter conueniat; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7939
"
xml:space
="
preserve
">Terra autem ſuapte natura motu
<
lb
/>
recto ad mundi centrum, ſi extra ipſum reperitur, pergat; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7940
"
xml:space
="
preserve
">non poterit ſecũdum
<
lb
/>
propriam naturam moueri circulariter. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7941
"
xml:space
="
preserve
">Neque etiam circumuertetur circu-
<
lb
/>
lariter præter naturam, nempe ad motum cæli; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7942
"
xml:space
="
preserve
">quoniam hac ratione ſemper
<
lb
/>
eadem cæli pars ucrtici noſtro immineret; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7943
"
xml:space
="
preserve
">Vnde neque aſtra orirentur, neque
<
lb
/>
occiderent: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7944
"
xml:space
="
preserve
">quod abſurdum eſt.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7945
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7946
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Sivero</
emph
>
dicatur terra moueri ſuper alium axem, qui nimirum oblique
<
lb
/>
ſecat axem mundi, præterquam quòd in eadem fere incommoda relaberemur,
<
lb
/>
ſequitur quotidie in una, eademq́ue ciuitate altitudinem poli uariam exiſtere,
<
lb
/>
quia uidelicet illa urbs ad motum terræ non deſcriberet circulum parallelum
<
lb
/>
circa polum; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7947
"
xml:space
="
preserve
">Vnde nunc propius ad illum accederet, nunc longius ab eodem
<
lb
/>
amoueretur, ac proinde poli altitudinem uariaret; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7948
"
xml:space
="
preserve
">quod falſum eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7949
"
xml:space
="
preserve
">Videmus
<
lb
/>
enim Romæ v.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7950
"
xml:space
="
preserve
">g. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7951
"
xml:space
="
preserve
">polum arcticum perpetuo eãdem habere exaltationem ſupra
<
lb
/>
Horizontem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7952
"
xml:space
="
preserve
">Concludamus igitur cum communi Aſtronomorum, atque Phi
<
lb
/>
loſophorum ſententia, terram eſſe omnis motus localis tam recti, quàm cir-
<
lb
/>
cularis, expertem; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7953
"
xml:space
="
preserve
">cælos autem ipſos continue circa ipſam circumagi, præſer-
<
lb
/>
tim quia hoc conceſſo, multo facilius omnia phænomena defenduntur, nul-
<
lb
/>
lumq́ue inconueniens inde conſequitur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7954
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7955
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Favent</
emph
>
huic quoque ſententiæ ſacræ literæ, quæ plurimis in locis ter-
<
lb
/>
ram eſſe immobilem affirmant, Solemq. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7956
"
xml:space
="
preserve
">ac cætera aſtra moueri teſtantur: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7957
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>