234147MATHEMATICA. LIB. I. CAP. XXIII.
ſtrui curavi, qua, quantum poteſt exacte, &
omnino ſine ſenſibili errore, ex-
perimentum inſtituitur: & poſt experimentum inſtitutum circa hoc com-
putationem inivi.
perimentum inſtituitur: & poſt experimentum inſtitutum circa hoc com-
putationem inivi.
BILANX
Qua altitudines conferuntur, a quibus corpus cadens, pondera
paululum elevat.
paululum elevat.
Libræ jugum eſt AB;
pede ſuſtinetur, dum circa centrum, ut in aliis li-
11546. bris, volubile eſt: Lanx L ferrea eſt; oppoſita M eſt lignea & orbicularis,
22TAB. XX.
fig. 4. excavata ad profunditatem pollicis. Hæc, ubi experimenta inſtituenda ſunt,
argillâ molli repletur, quæ cultro ligneo abraditur, ut inæqualitatibus exem-
ptam, & horizontalem, habeat ſuperficiem; qua de cauſa lanx hæc faciletol-
li poteſt, iterumque in loco ſuo ſuſpendi. Diſtantia B M excedit pedes tres,
quare in menſæ extremitate ponenda Machina eſt.
11546. bris, volubile eſt: Lanx L ferrea eſt; oppoſita M eſt lignea & orbicularis,
22TAB. XX.
fig. 4. excavata ad profunditatem pollicis. Hæc, ubi experimenta inſtituenda ſunt,
argillâ molli repletur, quæ cultro ligneo abraditur, ut inæqualitatibus exem-
ptam, & horizontalem, habeat ſuperficiem; qua de cauſa lanx hæc faciletol-
li poteſt, iterumque in loco ſuo ſuſpendi. Diſtantia B M excedit pedes tres,
quare in menſæ extremitate ponenda Machina eſt.
Globus G filo ſuſpenditur, &
unco laminæ D cohærenti alligatur.
Pondus Q lanci L imponitur, ut detur æquilibrium.
Quibus poſitis, adji-
citur pondus ictu elevandum P, & ut jugum in ſitu maneat horizontali, bra-
chium A, quod nunc magis gravatur, gnomone ferreo, cum pede cohæren-
ti, ſuſtinetur. Facile videmus alio pede, gnomone deſtituto, ſuſtineri debe-
re machinam ante impoſitum pondus P, ut de æquilibrio conſtet.
citur pondus ictu elevandum P, & ut jugum in ſitu maneat horizontali, bra-
chium A, quod nunc magis gravatur, gnomone ferreo, cum pede cohæren-
ti, ſuſtinetur. Facile videmus alio pede, gnomone deſtituto, ſuſtineri debe-
re machinam ante impoſitum pondus P, ut de æquilibrio conſtet.
Gnomoni in f annectitur lamina elaſtica tenuis fg, quæ extenſa ad i, per-
tingit, ubi extremitas g retinetur, ope laminæ minimæ i, quæ cum brachio
A cohæret; paululum elevato brachio laxatur g; unde conſtare poteſt in va-
riis tentaminibus æqualiter elevati, ſi nempe, paululum tantum imminuto i-
ctu, quo agitatur libra, elaſterium non relaxetur.
tingit, ubi extremitas g retinetur, ope laminæ minimæ i, quæ cum brachio
A cohæret; paululum elevato brachio laxatur g; unde conſtare poteſt in va-
riis tentaminibus æqualiter elevati, ſi nempe, paululum tantum imminuto i-
ctu, quo agitatur libra, elaſterium non relaxetur.
Experimentum.
Omnibus ut dictum diſpoſitis, poſitoque pondere P æquali unciis quatuor;
33547. globum G ita ſuſpendi, ut ipſius altitudo, diſtantia nempe inter inferiorem
partem globi & argillæ ſuperficiem, foret pollicum 6 {7/8}, & abſciſſo filo, im-
pactione globi, laxata eſt lamina fg: repetitoque variis vicibus experimen-
to eodem modo proceſſit hoc; imminuta autem altitudine, quartâ parte polli-
cis, aut etiam minus, nunquam elaſterium fuit relaxatum, qua eadem metho-
do ſequentes altitudines fuere determinatæ.
33547. globum G ita ſuſpendi, ut ipſius altitudo, diſtantia nempe inter inferiorem
partem globi & argillæ ſuperficiem, foret pollicum 6 {7/8}, & abſciſſo filo, im-
pactione globi, laxata eſt lamina fg: repetitoque variis vicibus experimen-
to eodem modo proceſſit hoc; imminuta autem altitudine, quartâ parte polli-
cis, aut etiam minus, nunquam elaſterium fuit relaxatum, qua eadem metho-
do ſequentes altitudines fuere determinatæ.
Duplicato pondere P, altitudo globi fuit pollicum 14 {1/8}
Tandem triplicato pondere P, id eſt, poſito hoc duodecim unciarum altitu-
do fuit 23 {1/2} pollicum.
do fuit 23 {1/2} pollicum.
His omnibus altitudinibus cavitatum ictibus in argillâ formatarum profun-
ditates addendæ ſunt, & altitudines neglectis exiguis fractionibus erunt
7. 14 {5/16}. 23 {3/4}.
ditates addendæ ſunt, & altitudines neglectis exiguis fractionibus erunt
7. 14 {5/16}. 23 {3/4}.
Si hac eâdem machinâ eadem inſtituantur Experimenta, aliâ adhibitâ argil-
lâ, altitudines paululum variari poſſunt. Si argilla minus mollis ſit cavitates
minores erunt, & altitudines ſupra argillæ ſuperficiem planam majores, in-
tegræ autem altitudines eædem. Sed ſi magis aut minus ponderet argilla, il-
lud diſcrimen dabit, nam, licet eo non mutetur materia elevanda, materia ta-
men movenda mutatur, unde diſcrimen neceſſario ſequitur, ut hoc compu-
tatione ſequenti clarius patebit.
lâ, altitudines paululum variari poſſunt. Si argilla minus mollis ſit cavitates
minores erunt, & altitudines ſupra argillæ ſuperficiem planam majores, in-
tegræ autem altitudines eædem. Sed ſi magis aut minus ponderet argilla, il-
lud diſcrimen dabit, nam, licet eo non mutetur materia elevanda, materia ta-
men movenda mutatur, unde diſcrimen neceſſario ſequitur, ut hoc compu-
tatione ſequenti clarius patebit.
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib