Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
pb
pagenum
="
587
"
xlink:href
="
016/01/234.jpg
"/>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.010660
">
<
margin.target
id
="
marg1499
"/>
Odij.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.010661
">
<
margin.target
id
="
marg1500
"/>
Inuidiæ.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.010662
">Amoris.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.010663
">
<
margin.target
id
="
marg1501
"/>
Suſpicionis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.010664
">Audaciæ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.010665
">
<
margin.target
id
="
marg1502
"/>
Lib.7.Apho
<
lb
/>
riſ.40.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.010666
">
<
margin.target
id
="
marg1503
"/>
Clamor ini
<
lb
/>
tio pugnæ.</
s
>
</
p
>
<
figure
id
="
id.016.01.234.1.jpg
"
xlink:href
="
016/01/234/1.jpg
"
number
="
89
"/>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.010667
">
<
emph
type
="
center
"/>
LIBER DECIMVSQVINTVS,
<
emph.end
type
="
center
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.010668
">
<
emph
type
="
center
"/>
De inutilibus ſubtilitatibus.
<
emph.end
type
="
center
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.010669
">EIVSMODI ſunt hæc, cur ſi
<
lb
/>
ſuper tabulam aliam ictus in
<
lb
/>
cidat, non adeò frangitur ſup
<
lb
/>
poſita tabula, vt in cuneis fi
<
lb
/>
gendis: certè quia ictus per
<
lb
/>
totam ſuppoſitam tabulam diſtribuitur, vn
<
lb
/>
de minor euadit in ſingulis partibus: nec
<
lb
/>
cogitur pars deſcendere alia relicta, quod
<
lb
/>
maximè fracturæ initium eſt: eo etiam inter
<
lb
/>
medio temperatur ictus: âër quoque cùm im
<
lb
/>
pulſu careat, violenter ingredi non poteſt
<
lb
/>
ſecundum tabulam ſubiectam, quare nec di
<
lb
/>
uidere. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.010670
">Simile illud, cur vaſa vitrea igni expo
<
lb
/>
ſita ſuperimpoſito ſurculo non rumpantur:
<
lb
/>
quoniam lignum non incaleſcit, cogitque
<
lb
/>
vt vitri partes miſceantur: frangitur au
<
lb
/>
tem, quia aqueum humidum prius infla
<
lb
/>
tum conuertitur. </
s
>
<
s
id
="
s.010671
">Verùm nullius vſus eſt
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1504
"/>
<
lb
/>
inſtrumentum ex ſeptem annulis. </
s
>
<
s
id
="
s.010672
">Bractea
<
lb
/>
ferrea digitum lata, palmi longitudine, te
<
lb
/>
nuis, in qua ſeptem foramina, rotunda, an
<
lb
/>
guſta, æquíſque ſpatiis, ſecundum longi
<
lb
/>
tudinem diſpoſita, ſeptem excipiunt virgu
<
lb
/>
las tenues, altitudine vnciæ fermè, mobi
<
lb
/>
les in imo, & in ſuprema parte circumfle
<
lb
/>
xas, vt annulos digiti magnitudine inclu
<
lb
/>
ſos retineant, ipſe verò virgæ à ſequenti
<
lb
/>
annulo infra flexuram continentur. </
s
>
<
s
id
="
s.010673
">Ob id
<
lb
/>
que omnes annuli præter primum, ab ante
<
lb
/>
cedente, ne exiliant liberè extra
<
lb
/>
anteriorem virgam prohibentur:
<
lb
/>
ferrea omnia & ferrea etiam na
<
lb
/>
uicula, cuius ſpeciem ad vnguem
<
lb
/>
in margine reddimus, longa la
<
lb
/>
táque pro magnitudine ſubiectæ
<
lb
/>
laminæ. </
s
>
<
s
id
="
s.010674
">Hoc inſtrumento ludus
<
lb
/>
excogitatus miræ ſubtilitatis. </
s
>
<
s
id
="
s.010675
">Pri
<
lb
/>
mus, ſecundúſque annulus per
<
lb
/>
inane A, ſpatium immittitur, in
<
lb
/>
de nauicula per eoſdem annulos,
<
lb
/>
pòſt illorum primus per inane A,
<
lb
/>
demittitur, poſt quem tertius an
<
lb
/>
nulus per nauiculæ vacuam me
<
lb
/>
diam partem, vt primi duo ſur
<
lb
/>
ſum trahitur, illique nauicula in
<
lb
/>
truditur: tum etiam primò ſur
<
lb
/>
ſum deducto, iam tres circumam
<
lb
/>
<
figure
id
="
id.016.01.234.2.jpg
"
xlink:href
="
016/01/234/2.jpg
"
number
="
90
"/>
<
lb
/>
biunt nauiculam ipſam: demittes igitur duos
<
lb
/>
primos exempta prius nauicula, ita illa ſo
<
lb
/>
li tertio incluſa manebit, inde quartum ſu
<
lb
/>
perinducere licebit, vt omnis hæc induſtria
<
lb
/>
tribus præceptis contineatur. </
s
>
<
s
id
="
s.010676
">Primùm,
<
lb
/>
quòd annulus ſurſum trahendus, dimitten
<
lb
/>
dúſve, vnum tantùm habeat ante ſe, cui
<
lb
/>
nauicula includatur. </
s
>
<
s
id
="
s.010677
">Secundùm, vt dùm de
<
lb
/>
mittis, vnà ſemper primos duos demittat,
<
lb
/>
& vnum trahat, vel vnum demittendo duos
<
lb
/>
primos trahat. </
s
>
<
s
id
="
s.010678
">Tertiùm, vt quocunque ſur
<
lb
/>
ſum tracto, vel demiſſo, omnes qui antè
<
lb
/>
ſunt ſurſum trahere neceſſe eſt, ac rurſus
<
lb
/>
demittere. </
s
>
<
s
id
="
s.010679
">Primi itaque duo à nullo alio
<
lb
/>
impediuntur, ne intercurrant: primum vo
<
lb
/>
co eum annulum, qui liber eſt in ſexagin
<
lb
/>
taquatuor vicibus (ſi ſine errore agatur) na
<
lb
/>
uicula in omnibus includitur annulis, vir
<
lb
/>
gáſque omnes incluſas continet in triginta
<
lb
/>
vna, aliis vt nonaginta quinque ſint ab ab
<
lb
/>
ſolutione ad primi tranſitum ſeu vltimi,
<
lb
/>
redeat verò totidem. </
s
>
<
s
id
="
s.010680
">Igitur circulus per
<
lb
/>
ficietur totus in centum nonaginta vici
<
lb
/>
bus. </
s
>
<
s
id
="
s.010681
">Inutile eſt hoc per ſe, ſed tamen ad
<
lb
/>
ſeras artificioſas arcarum transferri poteſt. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.010682
">
<
margin.target
id
="
marg1504
"/>
<
expan
abbr
="
Inſtrumẽtum
">Inſtrumentum</
expan
>
<
lb
/>
ludricum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.010683
">Similis ſubtilitas eſt in latrunculorum
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1505
"/>
<
lb
/>
ludo, ſed delectabilior, ob varietatem, &
<
lb
/>
contentionem: vt enim nauicula in genere
<
lb
/>
illo eſt ſubtiliſſimæ inuentionis, ita latrun
<
lb
/>
culi inter ludos omnes. </
s
>
<
s
id
="
s.010684
">Scripſimus autem de
<
lb
/>
Ludis, quatuor libros olim. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.010685
">
<
margin.target
id
="
marg1505
"/>
Latrunculo
<
lb
/>
rum ludus
<
lb
/>
ſubtiliſſimus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.010686
">In eodem genere eſt modus cognoſcendi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1506
"/>
<
lb
/>
chartam excogitatam. </
s
>
<
s
id
="
s.010687
">Fac vt mente illam
<
lb
/>
concipiat, inde oſtende per ſingulas: vbi
<
lb
/>
annuerit, digito illam clàm ſignabis, illi
<
lb
/>
cóque miſcebis, inde inuentam oſtendes.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.010688
">Alij eam notæ anteponunt, miſcéntque &
<
lb
/>
antequam ſeparetur vident, inde ſeparant,
<
lb
/>
aut arbitrio ſocij relinquunt. </
s
>
<
s
id
="
s.010689
">Alij numeris
<
lb
/>
ſæpiùs diuidentes venantur. </
s
>
<
s
id
="
s.010690
">Inutilis etiam
<
lb
/>
eſt illa ſubtilitas, quæ docet omnia commer
<
lb
/>
cia pretio quadrantis dirimi poſſe, etiam
<
lb
/>
ſi rei æſtimatio ſit decies centena millia.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.010691
">Sit equus eius gratia exempli, pretij ſci
<
lb
/>
licet decies centenùm millium, quem mi
<
lb
/>
hi venditurus ſis ea pecunia: oſtendere
<
lb
/>
volo quadrante poſſe dirimi venditionem. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.010692
">
<
margin.target
id
="
marg1506
"/>
Charta exco
<
lb
/>
gitata quo
<
lb
/>
modo cogno
<
lb
/>
ſcatur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.010693
">Nam ſi offeram quinquies centena mil
<
lb
/>
lia, & renuas, offeram nouies centena mil
<
lb
/>
lia: quæ ſi non recipis, offero nouies cente
<
lb
/>
na, & quinquaginta millia: quæ ſi renuis,
<
lb
/>
iterum offero nouies centena octuaginta
<
lb
/>
millia: quòd ſi his aſſentiris, offero no
<
lb
/>
uies centena ſeptuaginta millia: quæ ſi non
<
lb
/>
recipis, offero nouies centena ſeptuaginta
<
lb
/>
quinque millia: quæ ſi non recipis, recipias
<
lb
/>
autem gratia exempli nouies centena ſe
<
lb
/>
ptuaginta octo millia, quæro an recipias
<
lb
/>
mille minus? </
s
>
<
s
id
="
s.010694
">inde quingenta? </
s
>
<
s
id
="
s.010695
">tandem ad
<
lb
/>
centum, & quinquaginta, inde ad decem,
<
lb
/>
deinde per ſingulos denarios, inde num
<
lb
/>
mos, pòſt quadrantes, imò etiam obolos
<
lb
/>
progredieris, donec eò veniat, vt obolo
<
lb
/>
venditio dirimatur. </
s
>
<
s
id
="
s.010696
">Id facilius oſtendes ſi
<
lb
/>
obolis ſingulis auctis interroges: nam in al
<
lb
/>
terum duorum abſurdorum incidere coge
<
lb
/>
tur, vel vt oboli additione vendat: quod priùs
<
lb
/>
nolebat ante oboli additionem, vel vt nul
<
lb
/>
lo pretio vendere velit. </
s
>
<
s
id
="
s.010697
">Hæc itaque noſtra
<
lb
/>
arguta inuentio ad nihil vtilis eſt, egregia </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>