Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 389
>
131
(79)
132
(80)
133
(81)
134
(82)
135
(83)
136
(84)
137
(85)
138
(86)
139
(87)
140
(88)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 389
>
page
|<
<
(183)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
183
"
file
="
0235
"
n
="
235
"
rhead
="
PARS TERTIA.
"/>
non poſſe per ullius fluidi preſſionem; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nam ut alia prætermit-
<
lb
/>
tam ſane multa, id fluidum, quod ſola ſua preſſione tantum
<
lb
/>
poſſit in ejuſmodi globos, multo plus utique poſſet occurſu ſuo
<
lb
/>
contra illorum tangentialem velocitatem, quæ omnino deberet
<
lb
/>
imminui per ejuſmodi reſiſtentiam, cum ingenti perturbatione
<
lb
/>
arearum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">totius Aſtronomiæ Mechanicæ perverſione; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">adeo-
<
lb
/>
que id fluidum vel reſiſtentiam ingentem deberet parere pla-
<
lb
/>
netæ, aut cometæ progredienti, vel ne preſſione quidem ullum
<
lb
/>
ipſi ſenſibilem imprimit motum.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">401. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ejus autem præcipuæ leges ſunt, ut directe reſpondeat
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0235-01
"
xlink:href
="
note-0235-01a
"
xml:space
="
preserve
">Eam ex ipſa
<
lb
/>
Theoria reſpon
<
lb
/>
dere maſſæ di-
<
lb
/>
recte, & qua-
<
lb
/>
drato diſtantiæ
<
lb
/>
reciproce.</
note
>
maſſæ, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">reciproce quadratis diſtantiarum a ſingulis punctis
<
lb
/>
maſſæ ipſius, quod in mea Theoria eſt admodum maniſeſtum
<
lb
/>
ita eſſe debere; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nam ubi ventum eſt ad arcum illum meæ cur-
<
lb
/>
væ, qui gravitatem refert, vires omnes jam ſunt attractivæ,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">eandem illam ad ſenſum ſequuntur legem, adeoque aliæ alias
<
lb
/>
non elidunt contrariis directionibus, ſed ſumma earum reſpon-
<
lb
/>
det ad ſenſum ſummæ punctorum; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">niſi quatenus ob inæqua-
<
lb
/>
lem punctorum diſtantiam, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">poſitionem, ad habendam accu-
<
lb
/>
rate ipſam ſummam, ubi moles ſunt aliquanto majores, opus
<
lb
/>
erit illa reductione, qua Mechanici utuntur paſſim, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">cujus ope
<
lb
/>
inveniuntur leges, ſecundum quas punctum in data diſtantia, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
poſitione ſitum reſpectu maſſæ habentis datam figuram, ab i-
<
lb
/>
pſa attrahitur; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ubi, quemadmodum indicavimus num. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">347,
<
lb
/>
globus in globum ita gravitat, ut gravitaret; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſi totæ eorum
<
lb
/>
maſſæ eſſent compenetratæ in eorum centris: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">at in aliis figu-
<
lb
/>
ris longe aliæ leges obveniunt.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">402. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Verum hic illud maxime Theoriam commendat meam,
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0235-02
"
xlink:href
="
note-0235-02a
"
xml:space
="
preserve
">Commendatio
<
lb
/>
Theoriæ ex
<
lb
/>
conformitate o-
<
lb
/>
mnium corpo-
<
lb
/>
rum in ea. &
<
lb
/>
diſcrimine in
<
unsure
/>
<
lb
/>
tot aliis.</
note
>
quod num. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">212 notandum dixi, quod videamus tantam hanc
<
lb
/>
conformitatem in vi gravitatis in omnibus maſſis; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">licet eæ-
<
lb
/>
dem in ordine ad alia phænomena, quæ a minoribus diſtan-
<
lb
/>
tiis pendent, tantum diſcrimen habeant, quantum habent di-
<
lb
/>
verſa corpora in duritie, colore, ſapore, odore, ſono. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Nam
<
lb
/>
diverſa combinatio punctorum materiæ inducit ſummas virium
<
lb
/>
admodum diverſas pro iis diſtantiis, in quibus adhuc curva
<
lb
/>
virium contorquetur circa axem; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">proinde exigua mutatio
<
lb
/>
di
<
lb
/>
ſtantiæ vires attractivas mutat in repulſivas, ac vice verſa
<
lb
/>
ſummis differentias ſubſtituit; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">dum in diſtantiis illis, in qui-
<
lb
/>
bus gravitas ſervat quamproxime leges, quas diximus, curva
<
lb
/>
ordinatas omnes ejuſdem directionis habet, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">vero etiam di-
<
lb
/>
ſtantia parum mutata, fere eaſdem; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quod neceſſario inducit tan-
<
lb
/>
ta priorum caſuum diſcrimina, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">tantam in hoc poſtremo
<
lb
/>
conformitatem.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">403. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Diſtinctio gravitatis (quæ eſt ut maſſa, in quam ten-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0235-03
"
xlink:href
="
note-0235-03a
"
xml:space
="
preserve
">Omnia fere a
<
lb
/>
gravitate pen-
<
lb
/>
dentia ſint com-
<
lb
/>
munia huic
<
lb
/>
Theoriæ cum
<
lb
/>
communi: non-
<
lb
/>
nullorum in ea
<
lb
/>
ſacilior dedu-
<
lb
/>
ctio.</
note
>
ditur, directe, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quadratum diſtantiæ reciproce) a pondere
<
lb
/>
(quod eſt præterea ut maſſa, quæ gravitat) eſt mihi eadem,
<
lb
/>
ac Newtonianis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">omnibus Mechanicis; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">illa vim acce-
<
lb
/>
leratricem exhibet, hoc vim motricem, cum illa determinet
<
lb
/>
vim puncti gravitantis cujuſvis, a qua pendet celeritas maſſæ;</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>