Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
231 211
232 212
233 213
234 214
235 215
236 216
237 217
238 218
239 219
240 220
241 221
242 222
243 223
244 224
245 225
246 226
247 227
248 228
249 229
250 230
251 231
252 232
253 235
254 236
255 237
256 238
257 239
258 240
259 241
260 242
< >
page |< < (215) of 677 > >|
235215LIBER SECVNDVS. In ♓, denique & ♏, eundẽ oriri paulò ante ſeptimam horá à media nocte, & occidere paulo poſt
horam 5.
à meridie. Sic quoque vides in boreali horologio, Solem in principio ♋, exiſtentem
oriri circam horam 4 {1/2}.
à media nocte, & occidere circa horam 7 {1/2}. à meridie, & c. Idem officiũ
habet linea horizontalis in omnibus alijs horologijs, excepto horizontali, in quo linea horizonta-
lis duci non poteſt, vt conſtat ex ſcholio propoſ.
11. ſuperioris lib.
HIC autem, & in omnibus alijs ſequentibus horologijs, in quibus horizontalis linea ducitur,
11Horizontalis li
nea diſtribuit
totum horolo-
gium in portio
nem diurnam,
& nocturnam.
animaduertendum eſt, lineam horizontalem diſtribuere etiam totum horologium in duas par-
tes, quarum ea, quæ infra ipſam eſt, interdiu horas commonſtrat, quamdiu à Sole illuſtratur;
illa
verò, quæ ſupra horizontalem lineã eſt poſita, noctu, hoc eſt, mane ante aſcenſum Solis ſupra Ho-
rizontem, vel veſperi poſt deſcenſum Solis ſub Horizontem horas indicaret, ſi, ablato impedimen
221033Portio horolo-
gii infra lineã
horizontalem
dicitur horolo-
gium diurnũ,
& arcus ſigno-
rum, ac dierum
appellantur ar-
cus diurni. Por
tio vero eiuſdẽ
ſupra lineã ho-
rizontalem di-
citur horologiũ
nocturnum, &
arcus ſignorũ
ac dierũ uocan
tur arcus no-
cturni.
to terræ, Sol eam poſſet illuminare.
Quemadmodum enim, Sole ſupra Horizontem exiſtente, in-
terdiu vmbra ſtyli proiicitur infra horizontalem lineam, in ipſam verò lineam horizontalem, cũ
in ipſo Horizonte fuerit conſtitutus ſiue mane, ſiue veſperi;
ita eodem exiſtente ſub Horizonte,
vmbra gnomonis ſupra lineam horizontalem caderet tam mane, quàm veſperi, ſi planum horolo
gii tunc temporis à Sole illuminaretur.
Itaque nõ ineptè priorem partem horologii auſtralis, quæ
nimirũ infra horizontalẽ lineam exiſtit, horologiũ diurnũ appellabimus, omnesq́, arcus ſignorũ,
&
dierũ in co contentos dicemus arcus diurnos; poſteriorem autem partem ſupra lineam hori-
zontalẽ contentam, horologiũ nocturnũ, omnesq́;
arcus, quos horizontalis linea abſcindit, no-
cturnos dicere licebit:
ita vt arcus nocturni ſint cõplementa arcuum diurnorum vſque ad 24. &
contra, hoc eſt, ſi v.
g. arcus diurnus comprehendit horas 10. nocturnus complectatur 14. & c.
4420
EADEM ratione in horologio boreali, quod diximus eſſe illam portionem, quæ à linea ho-
rizontali abſcinditur, ſi tamen inuertatur, vt ſupra diximus, arcus, qui ſunt in eo, diurni;
qui ve-
55Arcus nocturni
ſunt complemẽ
ta arcuum diur
norũ vſque ad
24. & contra.
rò ſupra lineam horizontalem, quales ſunt omnes illi, qui in auſtrali horologio includuntur, no-
cturni dicendi erunt:
ita vt linea æquinoctialis, quæ in horologio boreali ſupra lineam horizon-
talem exiſtit, ſit arcus nocturnus horarum 12.
cum in auſtrali horologio eadem ſit arcus diurnus
horarum 12.
& ſic de cæteris. Quæ res mirificum vſum habebit in deſcriptione horarum ab or-
tu, vel occaſu, vt ſuo loco docebimus.
66Qua ratione ex
Anal ẽmate hu
ius ꝓpoſ. in ho-
rologio deſcri-
bantur arcus ſi
gnorum ad ma
@orẽ, minorẽve
longitudinem
gnomonis.
QVOD ſi maius, vel minus horologium deſcribendum fuerit, ſumendus erit longior, aut
breuior ſtylus D M, in Analemmate huius propoſ.
& per M, parallela ducenda ipſi A D. Ita enim
inuenientur maiores, minoresve diametri conicarum ſectionũ, circa quas eodem modo ſectiones
7730 ipſæ conicæ deſcribi poſſunt.
Sed ęquinoctialis linea in meridiana linea tãto interuallo debet diſta
re à cẽtro H, quãta eſt portio parallelæ per M, ductæ inter puncta, vbi ab axe DE, &
radio Æ quato-
ris F D, ſecatur.
Lineæ autem horariæ non mutantur, ſed eædẽ permanent, in eadẽ altitudine poli.
DESCRIBI quoque
163[Figure 163]88Alia deſcriptio
arcuũ ſignorũ
Zodiaci in ho-
sologi@ Ver@@-
.
poſſunt arcus ſignorũ hac ra-
tione.
Circa rectam D H, vt-
cunque ductam, quæ mundi
axem referat, ex quolibet pun
cto D, vt centro ſemicirculus
deſcribatur cuiuſcunque ma-
9940 gnitudinis, ſitq́ue D H, ex par-
te dextra ipſius D, æqualis aſ-
ſumpto axi D H, in portione
Analẽmatis præcedentis pro-
poſ.
vel in triangulo H D I, ex
quo ad ſinem ſcholij eiuſdem
propoſ.
horologium ſine por-
tione Analemmatis deſcripſi-
mus;
ductaq́; D C, pro radio
Æquatoris perpendiculari ad
101050 axem D H, ſumatur D I, æqui
noctiali lineæ D I, eiuſdẽ por-
tionis Analemmatis, vel dicti
trianguli H D I, æqualis, duca
turq́ue recta H I, ad partes I,
quantumlibet, vel certè (ne
error committatur in ducen-
da recta H I, ob propinquita-
tem punctorum H, &
I,) ex
puncto H, deſcribatur arcus
ad partes D, in quo

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index