Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of contents

< >
[3.] Capitulum tertium / in quo agitur de quibuſdam propor­tionalitatibus et modis argu­endi in eis.
[4.] Capitulum quartum / in quo agitur de ex-ceſſu cõpoſitione et diuiſione ꝓportionū.
[5.] Capitulum quintum / in quo reci-tatur paucis et impugnatur opinio baſani politi de proportione ſiue cõmenſurabilitate proportionum.
[6.] Capitulū ſextū / in quo agitur de pro-portionū proportione: cõmenſurabilita­te earūdem, et incõmenſurabilitate.
[7.] Capitum ſeptimū / in quo agitur de medie rei inuentione et proportione proportionuꝫ rationalis et irrationalis.
[8.] Capitulum octauū / in quo agitur decre-mento et decremento ꝓportionū.
[1.] Capitulum primum / in quo ponitur et improbatur vna opinio: de cauſa velocitatis motus.
[2.] Capitulum ſecundū / in quo recitantur et improbantur ſecunda et tertia opinio-nes. de cauſa velocitatis motuum.
[3.] Capitulum tertium / in quo ponitur alia opinio et vera.
[4.] Quartum capitulum / in quo ponunt̄̄ ſeptē regule de propor­tionalitate motus quas ponit philoſophus ſeptimo phiſico-rum quas etiam in preſenti ca-pite examinandas duxi.
[5.] Capitulum quintum / in quo ponuntur regule ſiue concluſiones velocitatis et tar­ditatis motus penes proportionem pro­portionum conformiter ad intentionem calculatoris.
[6.] Sextum capitulum / in quo ponūtur alique obiectiones contra aliquas concluſiones ſuperioris capitis.
[7.] Septimum capitulum / in quo inquiri­tur: vtrum aliqua potentia non varia-riata per medium vniforme aut diffor-me, vniformiter ad non gradum vel ad gradum ſuum motum remittere aut in­tendere valeat.
[8.] Capitulū octauū / in quo inquiritur an due potentie īequales idē mediū īuariatū tran-ſeūtes valeãt vniformiter remittere aut intē­dere motum ſuum per ambarū vel alterius earum variationem.
[9.] Capitulum nonum / quod obiicit cõcluſioni­bus duoꝝ p̄cedentium capitum.
[10.] Capitulum decimum / in quo oſten-ditur, et traditur noticia velocitatis motus penes cauſam in medio vni-formiter difformi quieſcente: poten-tia continuo variata.
[11.] Capitulum vndecimum / in quo pulchre admodum comparantur motus diuerſa-rum potentiarum in eodem medio vnifor­miter difformi inuariato mouentium per earum potentiarum vniforme crementum
[12.] Capitulum duodecimum: aliqui-bus predictarum concluſionum pre-cedentium capitum obiiciens.
[13.] Capitulum tridecimum / in quo ponū­tur alique concluſiones velocitatē mo­tus penes cauſam declarãtes in medio non reſiſtente in quo eſt progreſſio la-titudinis reſiſtentie vniformiter diffor­mis: gradu intenſiori quieſcente.
[14.] Quartumdecimum capitulum: in quo ponuntur concluſiones de velo-citate motus in medio non reſiſtente, in quo eſt progreſſio ſiue extenſio la-titudinis reſiſtentie nõ gradu aut ex­tremo remiſſiori quieſcente inſequē-do ordinem et modum calculatoris.
[15.] Quindecimum caput / quod obiicit ali-quibus que dicta ſunt in precedentibꝰ duo­bus capitibus: inferendo aliquas conclu-ſiones de velocitate motus in reſiſtētia dif­formiter difformi progrediente per medi-um non reſiſtens: et in latitudine vniformi­ter difformi condenſante ſe ad non quãtū in medio non reſiſtente.
[1.] Capitulū ṗmū / in quo ponūtur aliq̈ cõia elemēta ī hac materia definitiões vcꝫ diuiſionibꝰ adiunctis
[2.] Capitulum ſecundum / in quo inueſtiga­tur diſputatiue et per modum queſtionis penes quid attendi habeat motus loca-lis difformis quo ad ſubiectum velocitas
[3.] Capitulū tertiū / in quo oſtendit̄̄ modꝰ cogno-ſcendi ſiue cõmenſurandi motū vniformieer diffor-mem et difformiter difformem quo ad tempus quo ad velocitatem et tarditatem in omni ſpecie .etc̈. In oī ſpecie ꝓportiõis rõnalis et irrõalis per modū q̄ſtiõis ꝓcedendo.
[4.] Capitulum quartum in quo diſputatiue īquiritur quõ motus difformis quo ad ſubiectū et tp̄s ſimul: pa­riter motus mixti veloci­tas cognoſci debeat.
[1.] Capitulū primū in quo diſputatiue inquiritur. Quid ſi raritas et dēſitas et penes q̇d raritatis et dēſitatis intēſio et rarefactiõis et condenſationis ſit velocitas attendenda.
[2.] Secundū capitulū huiꝰ tractatus / in quo ſolito pro more diſputatiue inquirimus penes quid velo­citas augmētationis attendi habeat.
[1.] Capitulum primuꝫ in quo diſputatiue inquirit̄̄ penes quid motus alterationis velocitas attendi habeat.
[2.] Capitulum ſecundum in quo agitur de intenſione et remiſ-ſione formarum.
[3.] Caput .3.4. tractatus inquireas diſpu­tatiue. An qualitates contrarie ſe com-patiantur.
< >
page |< < of 290 > >|
236
Ad ſecundam rationem reſponſum ē
ibi
vſ ad vltimam replicam: ad quam reſpondeo
admiſſo
caſu: negando minorem:
Et ad ꝓbationeꝫ
minoris
: nego conſequentiam: et probatur nego /
forma totalis ipſius a. vni certe parti date hꝫ
infinitas
equales non cõmunicantes: et ratio eſt q2
quelibet
habet tantam formam aut maiorem ꝙ̄ ſit
forma
habens ꝓportionem equalitatis ad reſiſtē-
tiam
b. paſſi: vt conſtat quoniã alias non ageret.
Ad tertiam rationem reſponſum ē ibi
vſ
ad vltimam replicam:
Ad quã reſpondeo con-
cedendo
illatū:
Nec hoc ē incõueniēs / vt patet ex ter­
tia
concluſione primi dubii: ex quinta cõcluſione
primo
et ſecundo correlariis: quibus adde in ca-
ſu
oculū aquile optime diſpoſitum non videre obie­
ctum
ſibi debite approximatū in quantocū inten­
ſo
lumine.
quod ſic probatur poſito / ſit oculus aq̇­
le
bene diſpoſitus vbi eſt gradus .4. latitudinis lu­
minis
vniformiṫ difformis.
obiecto pedali ſibi de-
bite
approximato.
rarefiat ergo. illa latitudo lumi­
nis
: quouſ latitudo luminis circunſtãs pedale ſit
tam
parue potentie non ſufficiat īmutare oculuꝫ
aquile
: quo poſito oculus aquile videbit / ergo ꝓ­
poſitum
(volo enim quod ſemper oculus aquile et
pedale
ſint ꝓpe gradū .4.) et ſicut arguit̄̄ de lumine
vt
.4. arguas tu de quouis alio.
Adde ſecundo / a.
luminoſum
poteſt naturaliter producere lumen vni­
forme
.
Quod ſic oſtenditur. pono / a.
ꝓducat
latitudinem luminis ab octauo vſ ad
gradum
et vndiqua circa luminoſum in puncto
vbi
eſt gradus .4. ponatur obſtaculum cauſans re-
flexionem
luminis.
quo poſito iam luminiuoſum li­
neam
reflexam ꝓducet verſus ſe lumen a .4. vſ ad
non
gradum.
et iam in illo medio ante reflexionem
erat
latitudo a .4. vſ ad .8. / igitur manebit latitu-
do
vniformis.
Et ſi dicas ꝓducet luminoſuꝫ lu­
men
a quarto vſ ad non gradū tantam diſtan-
tiam
per lineam reflexam quantã per lineam re-
ctam
.
Tunc volo / obſtaculum approximetur cor-
pori
luminoſo et habebitur propoſitum.
Ad quartam rationem reſponſum eſt
vbi
vſ ad vltimam replicam.
Ad quam reſpõdeo
concedendo
quod infertur: nec illud eſt incõueniens

Et arguitur primo non. quia ſi for-
ma
poſſet intendi: hoc maxime fieret cõtrarii de-
purationē
.
ſed conſequens eſt falſum: igitur illḋ ex
quo
ſequitur.
Sequela patet per phm̄ tertio topi-
coꝝ
dicētem illa que ↄ̨trariis ſuis ſunt in ꝑmixtio-
ra
: magis ſunt alia.
vt illud eſt albius quod ē nigro
impermixtiꝰ
: igitur intenſio forme fit depuratio­
nem
a contrario.
Itē aurum maiorem depuratio­
nem
fit magis fuluū vt experientia docet: igit̄̄ intē-
ſio
coloris auri fit cõtrarii depurationē.
Sed fal­
ſitas
ↄ̨ñtis arguit̄̄ / q2 aliqua forma intenditur: et
per
depurationem a cõtrario: igitur ītenſio forme
non
fit contrarii depurationeꝫ.
Añs arguitur de
charitate
intēditur per depurationem a con-
trario
/ vt patet auctoritate theologorū.
Patet etiã
de
lumine quod non intenditur per contrarii depu­
rationē
: cum lumen non habeat contrariū. 11Dicitur.
Di-
ces
diſtinguendo / aliqua forma non intendatur
contrarii
depurationē.
aut forma habens contra-
rium
: et ſic negatur.
aut non habens contrarium et
ſic
conceditur.
Sed contra / quia aliqua forma habēs
contrarium
non intenditur depuratione contrarii /
igitur
ſolutio nulla.
Añs probatur et pono caſū /
aliq̇s
non habituatꝰ habitu ↄ̈rio caſtitatis acq̇rat
hītū
caſtitatꝪ actꝰ freq̄tatos.
Quo poſito talis
intendit
habitū caſtitatis: et tamen intendit illū
a
contrario ipſū depurãdo habeat eius cõtra­
rium
ex caſu: igitur aliqua forma habens contrari­
um
non intenditur depuratione cõtrarii / quod fuit
ꝓbandum
.
Item aſſenſus alicuiꝰ ꝓpoſitionis intē-
ditur
abſ depuratione aſſenſus ſui cõtradictorii:
cum
aſſenſus duarū contradictoriarū impoſſibili-
ter
ſe cõpatiuntur vt inferius videbitur: igitur.
Et confirmatur / q2 ſi forma ſic intenderetur: ſeq̄-
retur
non poſſe caliditatē intendi quin ſimul ī eiuſ-
caliditatis ſubiecto frigiditas intendatur.
ↄ̨ñs
eſt
falſum et cõtra experientiam: igitur illud ex quo
ſequitur
.
Sequela ꝓbatur / q2 ſi caliditas intendi­
tur
: ipſa (per te) minꝰ ꝑmiſcetur frigiditati.
et vltra
ipſa
caliditas minus ꝑmiſcetur frigiditati: igit̄̄ fri­
giditas
minus ꝑmiſcetur caliditati.
et vltra: frigidi­
tas
minus permiſcetur caliditati: igitur frigiditas
intenditur
quandoquidē ſecundum opinionem fri­
giditatem
intendi nihil eſt aliud ꝙ̄ frigiditatē a ca­
liditate
depurari et minus caliditati ꝑmiſceri: igit̄̄
de
primo ad vltimū ſi caliditas intenditur: frigidi­
tas
intenditur: quod fuit probandum.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index