Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
216
"/>
& viridatio forent idem; vt ſiquid à nigro ad album modò per fuſcum, aliàs per viride tranſiret.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg1501
"/>
<
lb
/>
Item ſi ab A ad B. profiſceretur idem corpus modò ſuper circulo, mox ſuper recta; cùm ſit idem
<
lb
/>
terminus B in vtroque motu, eadem ſpecies motus quoque fuerit. </
s
>
<
s
>Efficeretur etiam, vt non eſ
<
lb
/>
ſet deſcenſus è ſphęra ignis ad centrum, ſi moueretur ad aquam, cùm deberet alioqui moueri ad
<
lb
/>
centrum: neque enim idem eſſet terminus ad quem lapis ferretur. </
s
>
<
s
>Hæc auctores plerique de
<
lb
/>
cernunt. </
s
>
<
s
>Primùm diſtinguitur de terminis ad quos: etenim, aut ſunt imperfecti, quos etiam ſi
<
lb
/>
natura aſſequatur, non tamen ibi quieſcit, ſed vult prætereà progredi. </
s
>
<
s
>Ex hoc efficitur motus
<
lb
/>
quidam imperfectus quem videtur indicaſſe Philoſophus, dum deſcriberet finem,
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
quòd eſſet
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1502
"/>
<
lb
/>
extremum eorum motuum qui continui forent, aut termini perfecti ſunt, quò .ſ. </
s
>
<
s
>natura conten
<
lb
/>
dit. </
s
>
<
s
>neque adepta progreditur vlterius, ibi manens ſecundùm naturam, vt cùm ex aëre
<
expan
abbr
="
deſcẽdit
">deſcendit</
expan
>
<
lb
/>
lapis; ſi fingatur in aqua parumper quieſcere, licet eò tendat, ille terminus imperfectus eſt: cen
<
lb
/>
trum verò eſt terminus perfectus. </
s
>
<
s
>ſ: quidem in aqua nolit lapis omnino quieſcere, ſed niſi prohi
<
lb
/>
beatur, vſque ad centrum feretur,
<
expan
abbr
="
ibiq́ue
">ibique</
expan
>
etiam ſuopte impulſu permanebit, vt inde diuelli non
<
lb
/>
niſi magno cum labore patiatur. </
s
>
<
s
>Secundò medium, inquiunt, in omni motu duplex eſt, aut for
<
lb
/>
male, aut materiale: formale id appellant quod eſt ſpatij forma quod eſt vel rectum, vel in or
<
lb
/>
bem ductum, aut, ſiquid ex his eſt compoſitum, vt ſpira; alterum quod eſt ex partibus eiuſdem
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1503
"/>
<
lb
/>
ſpatij, vt quicquid intra duo puncta comprehenditur in linea recta, aut in circunferentia. </
s
>
<
s
>Ergo
<
lb
/>
vt Ariſtotelis dicta concilient; conſtituunt in ea theſi, nimirum quòd vnus ad ſpeciem motus eo
<
lb
/>
determinetur, quòd vnus ad ſpeciem ſit terminus ad quem; accipiendum eſſe terminum ad
<
expan
abbr
="
quẽ
">quem</
expan
>
<
lb
/>
vltimum, & ab eo
<
expan
abbr
="
denominationẽ
">denominationem</
expan
>
eſſe faciendam: medium verò ſtatuunt formale
<
expan
abbr
="
tãtummodò
">tantummodò</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Volunt & alij mobile idem eſſe: quanquam mobile accipiunt non
<
expan
abbr
="
indiuiduũ
">indiuiduum</
expan
>
ipſum, vt aërem,
<
lb
/>
aut aquam, ſeu quod habet in ſeipſo principium talis motus, vt graue, aut leue. </
s
>
<
s
>proinde ſpectan
<
lb
/>
dum eſſe, ſit'ne motus ſecundùm, aut contra naturam. </
s
>
<
s
>Ex his ſe tollere putant dubitationes pro
<
lb
/>
poſitas. </
s
>
<
s
>Nam ſic non eſt eadem ſpecies motus quæ in orbem fit & rectà vtrobique ab A ad B,
<
lb
/>
cùm differant media ratione formali, quanuis non vereatur aſſerere quidam auctor hos motus
<
lb
/>
inter ſe ſpecie non differre, illud ſpectans, (niſi fallor) ne ex hoc naſcatur corpora quæ ſic mo
<
lb
/>
uentur, ſpecie diſtingui, ac ſuccedat ex tali ratione cęlum eſſe corpus æternum. </
s
>
<
s
>Sed ſit hoc
<
expan
abbr
="
ve-riſsimũ
">ve
<
lb
/>
riſsimum</
expan
>
, contineamus nos intra cancellos philoſophiæ Peripateticę quæ decernit, hos motus ſpe
<
lb
/>
cie differre. </
s
>
<
s
>Rurſus nihil obſtat, quominus eadem ſit ſpecies motus, quandò graue mouetur
<
lb
/>
ad aquæ planitiem & ad centrum; quia planities aquę non eſt terminus ad quem vltimus & per
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1504
"/>
<
lb
/>
fectus. </
s
>
<
s
>Neque idem eſt motus aëris & terræ ad centrum; cùm illi ſit contrà naturam; huic verò
<
lb
/>
ex natura. </
s
>
<
s
>Sic enim fit, vt non ſit mobile idem. </
s
>
<
s
>Sed enim illa ſolutio non eſt approbanda quæ
<
lb
/>
non euertit funditùs omnes dubitationes,
<
expan
abbr
="
multoq́
">multoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>minus à nobis, qui vnum Ariſtotelem hîc de
<
lb
/>
fendere cupimus; ipſe verò, vbi diſſerit. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Vtrùm motui qui fit in orbem, quippiam contra
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1505
"/>
<
lb
/>
rium ſit an'non; accipit eundem eſſe motum, ſi fiat ſuper circulo, aut ſuper recta; quandò fiat
<
lb
/>
ad idem punctum. </
s
>
<
s
>Quare conati ſunt alij nouis quibuſdam diſtinctionibus adiectis propoſi
<
lb
/>
tas difficultates depellere, vtpote, Terminorum rationem eſſe diligenter obſeruandam. </
s
>
<
s
>Etenim
<
lb
/>
non eſſe eandem rationem loci aëris ad ignem & terram; quippe quòd ſit vt infrà ad ignim, ad
<
lb
/>
terram verò vt ſuprà: neque eandem eſſe rationem cubiti & decem cubiti ad tricubitum, cùm il
<
lb
/>
lo ſit maior, hoc autem minor. </
s
>
<
s
>Tùm etiam motus ſecum differre vel modo, vel ſpecie. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Nanq;
">Nanque</
expan
>
<
lb
/>
albefactio ſpecie diſtinguitur à nigrefactione; ſed velox à tardo ſolum differt modo & per acci
<
lb
/>
dens: neque enim ſunt differentiæ conſtituentes, aut diuidentes,
<
expan
abbr
="
ſiquidẽ
">ſiquidem</
expan
>
ad omneis ſpecies mo
<
lb
/>
tus pertineant. </
s
>
<
s
>Ita naturale & contra naturam non eſſe ſpecies, ſed modos, cùm peruagentur
<
lb
/>
omnem ſpeciem motus: nullus enim motus eſt qui non ſit naturalis, aut violens. </
s
>
<
s
>His omnibus
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1506
"/>
<
lb
/>
receptis aliqua ſubſcripſit eruditiſsimus Toletus, quæ (niſi me animus fallit) neque dubitatione
<
lb
/>
carent, neque ſunt prorſus à repugnantia libera. </
s
>
<
s
>Nempe rationem habendam eſſe ſolùm ter
<
lb
/>
mini ad quem, in conſtituendo vno ad ſpeciem motum, termini à quo nullam; tanquam alienus
<
lb
/>
eſſet ab eſſentia & vnitate motus, quia per accidens ſolùm ad vnitatem ſpecificam pertineret:
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
mobileq́
">mobileque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>excludendum; quaſi nihil referret cuius'nam foret naturæ: mox rationem termini ad
<
lb
/>
quem poſitam eſſe in habitudine ad terminum à quo. </
s
>
<
s
>Nam primùm illa ſecum pugnant, quòd
<
lb
/>
terminus à quo reiiciatur ab vnitate ſpecifica motus, & quòd terminus ad quem conſiſtat in ha
<
lb
/>
bitudine termini à quo; nam ſi mutuò ſe reſpiciunt hi termini, in illa habitudine conſiſtet
<
expan
abbr
="
vtiq;
">vtique</
expan
>
<
lb
/>
vtrorumque eſſentia. </
s
>
<
s
>Ergo quicquid ex altero conſtituitur, etiam quodammodò conſtituatur
<
lb
/>
ex compare neceſſe eſt: aliter ſequeretur, aliquid ab eſſentia ſua poſſe ſeparari. </
s
>
<
s
>Ita enim eſt in
<
lb
/>
huiuſmodi conſequentibus, quemadmodum monebat Ariſtoteles. </
s
>
<
s
>Quicquid ad vnius eſſen
<
lb
/>
tiam pertineret, facere item ad eorum eſſentiam quæ pendent ab illo eſſentialiter. </
s
>
<
s
>Deinde ab
<
lb
/>
eodem fonte petitur, quòd vnus ſit motus, & ſpecie differat. </
s
>
<
s
>Sed quî diſtingui poteſt aſcenſus
<
lb
/>
& deſcenſus, niſi conſtituta notitia terminorum ſuprà & infrà, & ex vtriſque ſimul acceptis, vn
<
lb
/>
de .ſ. </
s
>
<
s
>& quo, aut ſaltem ſubintellectis? </
s
>
<
s
>Nanque, etſi grauitas & deſcenſus eo terminantur quod </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>