Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.010769
">
<
pb
pagenum
="
590
"
xlink:href
="
016/01/237.jpg
"/>
Euclides etiam de non coniunctis demon
<
lb
/>
ſtrat. </
s
>
<
s
id
="
s.010770
">Pro hac igitur demonſtranda, diuida
<
lb
/>
tur angulus quem illæ continent indefinita
<
lb
/>
linea, poſtmodum facto
<
expan
abbr
="
cẽtro
">centro</
expan
>
extremo lineæ
<
lb
/>
breuioris deſcribam circulum, qui in
<
expan
abbr
="
termi-nũ
">termi
<
lb
/>
num</
expan
>
minoris cadet, maiorem autem ſecabit ad
<
lb
/>
minoris æqualitatem. </
s
>
<
s
id
="
s.010771
">Tranſpoſitis enim tri
<
lb
/>
gonis, quorum vertices ſunt in puncto con
<
lb
/>
iunctionis propoſitarum linearum, fines
<
lb
/>
autem ſectiones circulorum cum lineis, ita
<
lb
/>
quòd media diuidens baſis ſit communis
<
lb
/>
vtriuſque ſecundum modum conceſſum ab
<
lb
/>
Euclide in ſua quarta primi elementorum,
<
lb
/>
ni datæ lineæ æquales fuerint, erit pars to
<
lb
/>
ti æqualis, quod eſſe non poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.010772
">Si verò di
<
lb
/>
cas circulum è minoris termino centrum
<
lb
/>
habentem ad mediam non peruenire, to
<
lb
/>
ties per quartam anguli illi bifariàm ſecen
<
lb
/>
tur, donec attingant: inde repetita demon
<
lb
/>
ſtratione propoſitum habebitur, vt prius. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.010773
">Quoniam verò trigonos tranſponimus,
<
lb
/>
id non ad conſtruendum quicquam licet. </
s
>
<
s
id
="
s.010774
">Par
<
lb
/>
enim fermè eſſet circuli æquilatationi, ſed
<
lb
/>
ſolùm in theorematibus, ad id quod ita ſit
<
lb
/>
demonſtrandum. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.010775
">
<
emph
type
="
center
"/>
PARS PRIMÆ VNDECIMÆ
<
emph.end
type
="
center
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.010776
">Vndecima erit, ſuper datam lineam
<
lb
/>
triangulum duum æqualium laterum deſcri
<
lb
/>
bere: diuidemus eam bifariàm, erigemus
<
lb
/>
perpendicularem è ſectionis puncto per ſex
<
lb
/>
tam, completóque trigono per primam pa
<
lb
/>
tet propoſitum. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.010777
">Ex hac & præcedente, abſque circulis,
<
lb
/>
per modum Euclidis, illius ſecundam de
<
lb
/>
monſtrabimus, quæ erit duodecima noſtra.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.010778
">At ex hac per modum Euclidis, tertia illius
<
lb
/>
demonſtrabitur generaliter, quæ erit
<
lb
/>
decimatertia harum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.010779
">Decimaſexta Euclidis,
<
lb
/>
& quinque ſequentes, vt
<
lb
/>
ab Euclide ponuntur,
<
lb
/>
demonſtrabuntur: habe
<
lb
/>
búntque locum apud nos
<
lb
/>
decimæquartæ, & quin
<
lb
/>
que ſequentium: quan
<
lb
/>
doquidem nullis aliis
<
lb
/>
quàm demonſtratis iam
<
lb
/>
à nobis hucúſqne indi
<
lb
/>
gent. </
s
>
<
s
id
="
s.010780
">Simili ratione vi
<
lb
/>
geſimaſexta, & quatuor
<
lb
/>
ſequentes, vigeſimæ no
<
lb
/>
ſtræ, & quatuor proxi
<
lb
/>
mè ſequentium locum
<
lb
/>
obtinebunt. </
s
>
<
s
id
="
s.010781
">Vigeſima
<
lb
/>
quinta noſtra erit apud
<
lb
/>
Euclidem vigeſimater
<
lb
/>
tia, quæ ſic demonſtra
<
lb
/>
pars primæ 12.
<
lb
/>
2 13
<
lb
/>
3 14
<
lb
/>
10 15
<
lb
/>
17 16
<
lb
/>
18 17
<
lb
/>
19 18
<
lb
/>
20 19
<
lb
/>
21 20
<
lb
/>
26 21
<
lb
/>
27 22
<
lb
/>
28 23
<
lb
/>
29 24
<
lb
/>
30 25
<
lb
/>
23 26
<
lb
/>
6 27
<
lb
/>
24 28
<
lb
/>
bitur: lineas continentes angulum æquales
<
lb
/>
inuicem ad datam circini latitudinem fa
<
lb
/>
cies. </
s
>
<
s
id
="
s.010782
">Inde ſubtenſa recta, minor erit per
<
lb
/>
decimamoctauam ambobus lateribus trigo
<
lb
/>
ni datum angulum continentibus. </
s
>
<
s
id
="
s.010783
">Huic ba
<
lb
/>
ſi igitur per decimamtertiam hoc expuncto
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1513
"/>
<
lb
/>
dato in linea æqualem abſcindemus: inde
<
lb
/>
rurſus factis vtrinque terminis, lineæ iam
<
lb
/>
abſciſæ centris deſcribemus circulos, qui
<
lb
/>
ſe ſecabunt ex decimaoctaua, vt dixi: du
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1514
"/>
<
lb
/>
ctis ergo linei ex communi circulorum ſe
<
lb
/>
ctione ad extrema lineæ ſubiectæ, iam pa
<
lb
/>
làm erit ex tertia angulum in dato puncto,
<
lb
/>
propoſito eſſe coæqualem. </
s
>
<
s
id
="
s.010784
">Sextam inde loco
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1515
"/>
<
lb
/>
demonſtrabimus facillimè ex decimatertia,
<
lb
/>
demonſtratione, quæ contradicentem dedu
<
lb
/>
cat ad impoſſibile: ſed placet vera demon
<
lb
/>
ſtratione oſtendere: alium igitur trigonum
<
lb
/>
ex præcedenti fabricabo baſim habentem ba
<
lb
/>
ſi æqualem, & angulos qui ſunt ſupra baſim
<
lb
/>
angulis ſupra baſim propoſiti trigoni æqua
<
lb
/>
les. </
s
>
<
s
id
="
s.010785
">Inde ſuperponendo baſim baſi ex prima
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
harũ
">harum</
expan
>
conceſſa ab Euclide, fiet per communes
<
lb
/>
animi ſententias bis, ſuperponendo verſa vi
<
lb
/>
ce, vt latera demonſtrentur æqualia. </
s
>
<
s
id
="
s.010786
">Quo
<
lb
/>
peracto vigeſimaoctaua ex præcedente de
<
lb
/>
monſtretur. </
s
>
<
s
id
="
s.010787
">Huic ſuccedunt vigeſimaquar
<
lb
/>
ta, & trigeſimaprima Euclidis: prima autem
<
lb
/>
eiuſdem, trigeſimoſecundo loco ſic demon
<
lb
/>
ſtrabitur, facto trigono æquilatero iuxta cir
<
lb
/>
cini latitudinem eodem modo quo facit Eu
<
lb
/>
clides, in terminis verò datæ lineæ duobus
<
lb
/>
angulis æqualibus illis trigoni ex vigeſima
<
lb
/>
quinta harum, quare ex trigeſimaprima erit
<
lb
/>
tertius tertio, ac prioris trianguli ex ſecunda
<
lb
/>
harum anguli ſunt æquales, igitur & ſecundi
<
lb
/>
trigoni: igitur ex vigeſimaſexta erit trigonus
<
lb
/>
ſecundus ſuper
<
expan
abbr
="
datã
">datam</
expan
>
lineam
<
expan
abbr
="
cõſtitutus
">conſtitutus</
expan
>
æqui
<
lb
/>
laterus. </
s
>
<
s
id
="
s.010788
">Trigeſimatertia erit duodecima pri
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1516
"/>
<
lb
/>
mi Elemen. </
s
>
<
s
id
="
s.010789
">ex dato puncto per trigeſimam
<
lb
/>
harum datæ lineæ duco æquidiſtantem, inde
<
lb
/>
per ſextam ſuper deductam ex eodem puncto
<
lb
/>
duco perpendicularem, donec ex eadem par
<
lb
/>
te occurrat datæ lineæ, cui cùm occurrerit
<
lb
/>
perpendicularis inſiſtet ex vigeſimatertia,
<
lb
/>
cùm prior iam ſit rectus. </
s
>
<
s
id
="
s.010790
">Poſt hæc quando
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1517
"/>
<
lb
/>
quidem nil aliud ſupponitur præter demon
<
lb
/>
ſtrata, liberum erit vſque ad vltimam primi,
<
lb
/>
relicta ſola vigeſimaſecunda, procedere. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.010791
">
<
margin.target
id
="
marg1513
"/>
Euclid. </
s
>
<
s
id
="
s.010792
">No
<
lb
/>
ſtræ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.010793
">
<
margin.target
id
="
marg1514
"/>
<
lb
/>
6 26
<
lb
/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.010794
">
<
margin.target
id
="
marg1515
"/>
<
lb
/>
Demonſtra
<
lb
/>
tio ſextæ pri
<
lb
/>
mi elemento
<
lb
/>
rum per ar
<
lb
/>
gumenti con
<
lb
/>
cluſionem,
<
lb
/>
ſeu ducens
<
lb
/>
ad neceſſa
<
lb
/>
rium.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.010795
">7 37
<
lb
/>
24 28
<
lb
/>
25 29
<
lb
/>
31 30
<
lb
/>
32 31
<
lb
/>
Prima 32
<
lb
/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.010796
">
<
margin.target
id
="
marg1516
"/>
<
lb
/>
12 33
<
lb
/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.010797
">
<
margin.target
id
="
marg1517
"/>
<
lb
/>
Reſiduum
<
lb
/>
primi lib.
<
lb
/>
propter 23.
<
lb
/>
Totus ſecun
<
lb
/>
dus lib. præ
<
lb
/>
ter
<
expan
abbr
="
vltimã
">vltimam</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.010798
">Tertij libri
<
lb
/>
primæ ſexde
<
lb
/>
cim propoſi
<
lb
/>
tiones.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.010799
">31 34
<
lb
/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.010800
">Eadémque ratione totum ſecundum
<
expan
abbr
="
librũ
">librum</
expan
>
,
<
lb
/>
vltima dumtaxat propoſitione excepta. </
s
>
<
s
id
="
s.010801
">Primas
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
quoq;
">quoque</
expan
>
ſexdecim tertij libri, & partem
<
expan
abbr
="
primã
">primam</
expan
>
<
lb
/>
trigeſimę primæ proportionis eiuſdem, quam
<
lb
/>
trigeſimamquartam huius dicemus: nam du
<
lb
/>
cta linea ex centro, per ſecundam harum,
<
lb
/>
conſtat angulum ſupremum æqualem eſſe
<
lb
/>
duobus, qui ſunt ſupra baſim pariter acce
<
lb
/>
ptis: cùm verò tres ipſi æquales ſint duobus
<
lb
/>
rectis ex trigeſimaprima, neceſſe erit fateri
<
lb
/>
ſupremum, qui in circuli dimidio conſiſtit
<
lb
/>
eſſe rectum. </
s
>
<
s
id
="
s.010802
">Imò eodem modo quo ibi de
<
lb
/>
monſtrantur, reliquæ huius propoſitionis
<
lb
/>
partes patêre poſſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.010803
">Totus etiam quintus
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1518
"/>
<
lb
/>
liber, cùm ex aliis non pendeat, demonſtra
<
lb
/>
bitur liberè ea ratione quæ ab Euclide: tum
<
lb
/>
verò & duodecim primi ſexti Elementorum
<
lb
/>
propoſitiones, cùm demonſtratis iam tantùm
<
lb
/>
indigeant. </
s
>
<
s
id
="
s.010804
">Iam verò decimamtertiam ſexti
<
lb
/>
demonſtrare pro trigeſimaquinta oportet:
<
lb
/>
iunctis igitur ligneis ad punctum ſecundum
<
lb
/>
rectitudinem per decimamtertiam, quæ ſint
<
lb
/>
AC, & CB, ducam per ſextam AF, quàm per
<
lb
/>
decimamtertiam faciam duplam circini la
<
lb
/>
titudini, ductáque BF, ducam per trigeſimam
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1519
"/>
<
lb
/>
CB, æquidiſtantem BF, & faciam CG, æqua
<
lb
/>
lem EF, & CK, æqualem EA, per decimam
<
lb
/>
tertiam. </
s
>
<
s
id
="
s.010805
">Cùm igitur ſit proportio ex quarta
<
lb
/>
ſexti Element. </
s
>
<
s
id
="
s.010806
">AF, ad B, vt AE, ad AC, erit
<
lb
/>
ex decimanona quinti Element. </
s
>
<
s
id
="
s.010807
">AF, ad AC,
<
lb
/>
vt EF, ad CE, quare KC, ad AC, vt CG, ad
<
lb
/>
CB, per ſeptimum eiuſdem quinti elemen-</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>