Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 389
>
131
(79)
132
(80)
133
(81)
134
(82)
135
(83)
136
(84)
137
(85)
138
(86)
139
(87)
140
(88)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 389
>
page
|<
<
(186)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
186
"
file
="
0238
"
n
="
238
"
rhead
="
THEORIÆ
"/>
itidem, in qua cum ſingula puncta materiæ ſuam pergant ſem-
<
lb
/>
per eandem continuam curvam deſcribere, ea, quæ cohærent
<
lb
/>
inter ſe, toto eo tempore, quo cohærent, arcus habent cur-
<
lb
/>
varum ſuarum inter ſe proximos, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">in arcubus ipſis conſpi-
<
lb
/>
rantes motus. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sed in iis, quæ cohærent, id ipſum, quod mo-
<
lb
/>
tus ibi ſint conſpirantes, non eſt ſine cauſa pendente a mutuis
<
lb
/>
eorum viribus, quæ cauſa impediat ſeparationem alterius ab
<
lb
/>
altero, ac in ea ipſa cauſa ſtat diſcrimen cohærentium a con-
<
lb
/>
tiguis. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Si duo lapides in plano horizontali jaceant, utique ha-
<
lb
/>
bent motum conſpirantem, quem circa Solem habet Tellus;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſed ſi tertius lapis in alterutrum incurrit, vel ego ipſum ſub-
<
lb
/>
moveo manu, ſtatim ſine ulla vi mutua, quæ ſeparationem
<
lb
/>
impediat, dividuntur, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">motus deſinit eſſe conſpirans. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hanc
<
lb
/>
ipſam quærimus cauſam, dum in cohæſionem inquirimus. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Nec
<
lb
/>
velocitas motus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">exemplum veli aquæ rem conficit. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Motus
<
lb
/>
conſpirans duorum lapidum contiguorum cum tota Tellure eſt
<
lb
/>
utique multo velocior, quam motus particularum aquæ pro-
<
lb
/>
veniens a gravitate in illo velo, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">tamen ſine ulla difficulta-
<
lb
/>
te ſeparantur. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">In aqua experimur difficultatem perrumpendi ve-
<
lb
/>
lum, quia ille motus conſpirans non eſt communis etiam no-
<
lb
/>
bis & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Telluri, ut eſt motus illorum lapidum; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">unde fit, ut vis,
<
lb
/>
quam pro ſeparatione applicamus ſingulis particulis, perquam
<
lb
/>
exiguo tempore poſſit agere, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ejus effectus citiſſime ceſſet,
<
lb
/>
iis decidentibus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſupervenientibus ſemper novis particulis,
<
lb
/>
quæ cum tota ſua ingenti reſpectiva velocitate incurrunt in
<
lb
/>
digitum. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">At in corporibus, in quibus partes cohærentes cer-
<
lb
/>
nimus, eæ partes nullam habent velocitatem reſpectivam re-
<
lb
/>
ſpectu noſtri, nec aliæ ſuccedunt aliis fugientibus. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quamobrem
<
lb
/>
longe aliter in iis ſe res habet, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">oportet invenire cauſam
<
lb
/>
longe aliam, præter ipſum ſolum conſpirantem motum, ut
<
lb
/>
explicetur difficultas, quam experimur in iis ſeparandis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">in
<
lb
/>
inducendo motu non conſpirante.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">408. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sunt, qui adducant preſſionem fluidi cujuſpiam tenuiſ-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0238-01
"
xlink:href
="
note-0238-01a
"
xml:space
="
preserve
">Explicatio pe-
<
lb
/>
tita a preſſione
<
lb
/>
fluidi: cur ad
<
lb
/>
hiberi non poſ-
<
lb
/>
ſit.</
note
>
ſimi, uti preſſio atmoſphæræ extracto aere ex hemiſphæriis
<
lb
/>
etiam vacuis ipſorum ſeparationem impedit vi reſpondente pon-
<
lb
/>
deri ipſius atmoſphæræ, quæ vis cum in vulgaribus cohæſioni-
<
lb
/>
bus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">vero etiam in hemiſphæriis bene ad ſe invicem addu-
<
lb
/>
ctis, ſit multis vicibus major, quam pondus atmoſphæræ i-
<
lb
/>
pſius, quod ſe prodit in ſuſpenſione mercurii in barometris;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">aliud auxilio advocant tenuius fluidum. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">At inprimis ejus flui-
<
lb
/>
di hypotheſis precaria eſt; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">deinde huc illud redit, quod ſupra
<
lb
/>
etiam monui, ubi de gravitatis cauſa egimus, quod nimirum
<
lb
/>
meo quidem judicio explicari nullo modo poſſit, cur illud
<
lb
/>
fluidum, quod ſola preſſione tantum poteſt, nihil omnino ad
<
lb
/>
ſenſum poſſit incurſu ſuo contra celerrimos planetarum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
cometarum motus. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Accedit etiam, quod diſtractio, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">com-
<
lb
/>
preſſio fibrarum, quæ habetur ante fractionem ſolidorum cor-
<
lb
/>
porum, ubi franguntur appenſo inferne, vel ſuperne </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>