1diametri prædicti circuli, & produci intelligatur verſus oculum A, per ip
ſum tranſilit; quo in ſitu, ſi circulus oculo ſubijciatur, non planam ipſius
ſuperficiem, ſed circunferentiam tantum aſpicit, fitque; vt non lineam curuam,
ſed rectam videre videatur, vt in præcedenti problemate diximus, & Per
ſpectiui demonſtrant, & Vitellio lib. 4. propoſit. 5. & propoſit. 50.
ſum tranſilit; quo in ſitu, ſi circulus oculo ſubijciatur, non planam ipſius
ſuperficiem, ſed circunferentiam tantum aſpicit, fitque; vt non lineam curuam,
ſed rectam videre videatur, vt in præcedenti problemate diximus, & Per
ſpectiui demonſtrant, & Vitellio lib. 4. propoſit. 5. & propoſit. 50.
Quidquid porrò ſphæram aſpexerit, neceſſariò ita illam aſpicit, vt quod
de ipſa videt, ſit orbiculare, cum ergò Sol Lunam aſpiciat, ſiue illuminet,
debet illuminatio illa eſſe orbicularis, hoc eſt habere orbicularem baſim, vt
in figura patet, in qua Sol aſpiciens Lunam, quamuis in diuerſis locis poſi
tam, eius tamen ſemper dimidium illuſtrat, cuius dimidij baſis eſt circula
ris, repreſentaturque; in lineis K B L, K C L, K D L, & cęteris ſimilibus, quan
do igitur Luna eſt in tali poſitione, vt totus ille orbis illuminationis oculis
noſtris in A, poſitis obijciatur, totus vna cum tota illuminatione conſpici
tur, vt accidit, quando Luna eſt in F. tuncque; eſt oppoſita diametraliter So
li, eſtque; Plenilunium. Cùm autem Luna vetus mutatur in nouam, receden
do à Sole, vt quando tranſit à B, in C, tunc circunferentia K B L, prædicti or
bis, quæ Luna in B, exiſtente, videri non poterat, incipit videri quando fue
rit in C. cerniturque; pars illius illuminationis circa punctum L, quæ videtur
falcata; quæ pars recedente adhuc magis Luna à Sole, ſemper augetur, ideſt
ſemper maior illuminationis pars cernitur: ita vt cùm fuerit in D, ſemiple
na appareat, & linea K D L, quæ ibi orbicularis eſt, oculo in A, videtur re
ctà, ob cauſam ſuperius dictam; tunc igitur lumen Lunæ ex vna parte vide
tur terminari linea recta, ex altera circulari, ita vt figura luminis ſit ſemi
circulus. Porrò Luna ſemper ex ſe oculis noſtris opponitur, quamuis non
ſemper cernatur, vt accidit in Nouilunio, quando ſcilicet Luna eſt infra
Solem in B, quia cum Sol ſit ſupra ipſam, illuminat hemiſphærium eius ſu
perius, quod oculo in A, eſt auerſum; & ideò videri nequit; poſtea paula
tim recidendo à Sole, incipit hemiſphærium illuſtratum ad oculum A, ver
gere, & ideo conſpici, ſicque; primo apparet lunularis, ſeu falcata, deinde mi
nus, ac minus falcata, quia linea interior falcis minus curuatur, & ſectio
nem conicam, quam oualem dicunt, refert: deinde magis ad rectitudinem
accedit, ita vt circa octauum diem, ſeu circa primum Lunæ quadrantem,
linea illa videatur recta, Luna autem dixotomos, ſeu dimidiata; vbi enim
circunferentia illuminationis Solis, ad puncta deuenit vltima, per quæ Lu
na bifariam diuiditur, apparet tantum oculo circunferentia illius, & nullo
modo ipſum circuli planum, qui baſis eſt: ſed, vt ſupra etiam dictum eſt,
planum eius productum ſecaret oculum in A, exiſtentem, & ſtatim ab hoc
ſitu mutatur, & præterit, quod cùm fit, neceſſe eſt, vt prædictus circulus per
ſumma puncta K L, deſignatus, non amplius recta linea, ſed curua, & lunu
laris appareat, quia aliquo modo planum prædicti circuli ad oculos incli
natur, priori tamen circunferentia ex aduersò oculorum, vt dictum eſt, exi
ſtente, atque hoc modo ex inclinatione baſis ad oculum aliquid lucis amplius
reſecatur, ideſt ab oculo cernitur. tum etiam extrema huius circunferentiæ
in codem perſiſtunt, ideſt in eiſdem punctis, & propterea linea illa magis,
& minus incuruatur pro Solis remotione; ita vt tandem reuertatur ad ea
dem puncta. fieri enim poteſt, vt infinitas inclinationes ſuſcipiat, ſi quidem
de ipſa videt, ſit orbiculare, cum ergò Sol Lunam aſpiciat, ſiue illuminet,
debet illuminatio illa eſſe orbicularis, hoc eſt habere orbicularem baſim, vt
in figura patet, in qua Sol aſpiciens Lunam, quamuis in diuerſis locis poſi
tam, eius tamen ſemper dimidium illuſtrat, cuius dimidij baſis eſt circula
ris, repreſentaturque; in lineis K B L, K C L, K D L, & cęteris ſimilibus, quan
do igitur Luna eſt in tali poſitione, vt totus ille orbis illuminationis oculis
noſtris in A, poſitis obijciatur, totus vna cum tota illuminatione conſpici
tur, vt accidit, quando Luna eſt in F. tuncque; eſt oppoſita diametraliter So
li, eſtque; Plenilunium. Cùm autem Luna vetus mutatur in nouam, receden
do à Sole, vt quando tranſit à B, in C, tunc circunferentia K B L, prædicti or
bis, quæ Luna in B, exiſtente, videri non poterat, incipit videri quando fue
rit in C. cerniturque; pars illius illuminationis circa punctum L, quæ videtur
falcata; quæ pars recedente adhuc magis Luna à Sole, ſemper augetur, ideſt
ſemper maior illuminationis pars cernitur: ita vt cùm fuerit in D, ſemiple
na appareat, & linea K D L, quæ ibi orbicularis eſt, oculo in A, videtur re
ctà, ob cauſam ſuperius dictam; tunc igitur lumen Lunæ ex vna parte vide
tur terminari linea recta, ex altera circulari, ita vt figura luminis ſit ſemi
circulus. Porrò Luna ſemper ex ſe oculis noſtris opponitur, quamuis non
ſemper cernatur, vt accidit in Nouilunio, quando ſcilicet Luna eſt infra
Solem in B, quia cum Sol ſit ſupra ipſam, illuminat hemiſphærium eius ſu
perius, quod oculo in A, eſt auerſum; & ideò videri nequit; poſtea paula
tim recidendo à Sole, incipit hemiſphærium illuſtratum ad oculum A, ver
gere, & ideo conſpici, ſicque; primo apparet lunularis, ſeu falcata, deinde mi
nus, ac minus falcata, quia linea interior falcis minus curuatur, & ſectio
nem conicam, quam oualem dicunt, refert: deinde magis ad rectitudinem
accedit, ita vt circa octauum diem, ſeu circa primum Lunæ quadrantem,
linea illa videatur recta, Luna autem dixotomos, ſeu dimidiata; vbi enim
circunferentia illuminationis Solis, ad puncta deuenit vltima, per quæ Lu
na bifariam diuiditur, apparet tantum oculo circunferentia illius, & nullo
modo ipſum circuli planum, qui baſis eſt: ſed, vt ſupra etiam dictum eſt,
planum eius productum ſecaret oculum in A, exiſtentem, & ſtatim ab hoc
ſitu mutatur, & præterit, quod cùm fit, neceſſe eſt, vt prædictus circulus per
ſumma puncta K L, deſignatus, non amplius recta linea, ſed curua, & lunu
laris appareat, quia aliquo modo planum prædicti circuli ad oculos incli
natur, priori tamen circunferentia ex aduersò oculorum, vt dictum eſt, exi
ſtente, atque hoc modo ex inclinatione baſis ad oculum aliquid lucis amplius
reſecatur, ideſt ab oculo cernitur. tum etiam extrema huius circunferentiæ
in codem perſiſtunt, ideſt in eiſdem punctis, & propterea linea illa magis,
& minus incuruatur pro Solis remotione; ita vt tandem reuertatur ad ea
dem puncta. fieri enim poteſt, vt infinitas inclinationes ſuſcipiat, ſi quidem
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib