238201Ioan. de Sacro Boſco.
Singulis enim horis correſpondent 15.
grad.
Aequinoctialis circuli, vt alibi di-
ctum eſt. Emenſo igitur ſpatio illorum graduum, facile in notitiam totius am-
bitus per proportionum regulam veniemus. EXEMPLVM. Sit initium
vnius eiuſdemq́ue eclipſis Lunaris factum in ciuitate orientaliori, decima
hora cum tertia parte poſt meridiem; In ciuitate vero magis occidentali,
nona hora poſt meridiem. Igitur una hora integra, & tertia horæ parte citius
habuit meridiem ciuitas orientalior, quàm magis occidentalis. Quare ſpatiũ
interiectum inter vtramque continet grad. 20. Quod ſi quis metiretur, depre-
henderet ſecundum præfatos auctores continere ſtadia 14000. atque adeo in
toto ambitu terræ contineri diceret ſtadia 252000.
ctum eſt. Emenſo igitur ſpatio illorum graduum, facile in notitiam totius am-
bitus per proportionum regulam veniemus. EXEMPLVM. Sit initium
vnius eiuſdemq́ue eclipſis Lunaris factum in ciuitate orientaliori, decima
hora cum tertia parte poſt meridiem; In ciuitate vero magis occidentali,
nona hora poſt meridiem. Igitur una hora integra, & tertia horæ parte citius
habuit meridiem ciuitas orientalior, quàm magis occidentalis. Quare ſpatiũ
interiectum inter vtramque continet grad. 20. Quod ſi quis metiretur, depre-
henderet ſecundum præfatos auctores continere ſtadia 14000. atque adeo in
toto ambitu terræ contineri diceret ſtadia 252000.
Possvmvs quoque facillime ambitum terræ inueſtigare ex aliqua ſtella
11Ratio Poſſi-
donij facilli
ma, qua am
bitus terræ
inueſtige-
tur. fixa, ut ex ſpica ♍, vel quauis alia. Si enim in terra ſumantur ſub eodem Meri-
diano duo loca, quorum interuallum itinerarium exploratum habeatur, & in
vtroque loco altitudo meridiana ſtellæ propoſitæ, & cognitæ obſeruetur, erit
differentia altitudinum, numerus graduum Meridiani inter duo loca interie-
ctorum. Quare cum notum ſit, quotnam ſtadia dictis gradibus conueniant,
ignorari nequaquam poterunt ſtadia, quæ toti ambitui terrenis orbis deben-
tur. Atque hęc ratio inueſtigandi ambitus terreni mihi magis probatur; quo-
niam non requirit in ullo loco cognitionem altitudinis poli, ſiue longitudi-
nis, quæ haberi non poteſt, niſi diuturna obſeruatione: neque uero hac in re
nimium fidendum eſt tabulis, quę ciuitatum latitudines, longitudineſque cõ-
tinen@. Qua quidem ratione menſurandi terram uſum fuiſſe Poſſidonium re-
fert Franciſcus Maurolycus in ſuis Dialogis coſmographicis, ex quibus etiam
ſubſequentes duos modos accepimus, quorum primus fuit Eratoſtheni fami-
liaris; Alter vero ab ipſo Maurolyco excogitatus.
11Ratio Poſſi-
donij facilli
ma, qua am
bitus terræ
inueſtige-
tur. fixa, ut ex ſpica ♍, vel quauis alia. Si enim in terra ſumantur ſub eodem Meri-
diano duo loca, quorum interuallum itinerarium exploratum habeatur, & in
vtroque loco altitudo meridiana ſtellæ propoſitæ, & cognitæ obſeruetur, erit
differentia altitudinum, numerus graduum Meridiani inter duo loca interie-
ctorum. Quare cum notum ſit, quotnam ſtadia dictis gradibus conueniant,
ignorari nequaquam poterunt ſtadia, quæ toti ambitui terrenis orbis deben-
tur. Atque hęc ratio inueſtigandi ambitus terreni mihi magis probatur; quo-
niam non requirit in ullo loco cognitionem altitudinis poli, ſiue longitudi-
nis, quæ haberi non poteſt, niſi diuturna obſeruatione: neque uero hac in re
nimium fidendum eſt tabulis, quę ciuitatum latitudines, longitudineſque cõ-
tinen@. Qua quidem ratione menſurandi terram uſum fuiſſe Poſſidonium re-
fert Franciſcus Maurolycus in ſuis Dialogis coſmographicis, ex quibus etiam
ſubſequentes duos modos accepimus, quorum primus fuit Eratoſtheni fami-
liaris; Alter vero ab ipſo Maurolyco excogitatus.
Erathostenes hanc ferme inibat rationem in indagando terræ ambi-
22Ratio E@a-
thoſtenis in
ambitu ter
rę inquiren
do. tu. Erexit Alexandriæ gnomonem in Horizonte ad angulos rectos; Dein-
de a Sole, dum in principio ♋, exiſtebat, intellexit duos radios tempore me-
ridiei proijci, vnum per ciuitatem Syenen, (quæ Auſtralior eſt, quàm Alexan-
dria, in eodemq́ue fere Meridiano, in quo Alexandria) qui recte tendebatin
centrum mundi, cum Syene ſub ip-
68[Figure 68]
ſo tropico ♋, ſita ſit:
alterum per
gnomonis dicti uerticem, atque ita
ex proportione gnomonis ad ſuam
vmbram uia Geometrica ſpatiũ in-
ter Alexãdriam, ac Syenen inuenit.
Quod ut planius fiat, Sit circulus
in terra deſcriptus per Alexãdriam
ac Syenen, in quo A, ſit locus Ale-
xandrię; B, locus Syenes; Stylus Ale
xandriæ erectus A D; Radius Solis
per Syenen ad centrum mundi ten
dens FBC; Radius per uerticem
gnomonis incedens E D G, pro-
ijciensq́ue vmbram A G, ſepten-
trionem uerſus; Intelligaturq́ue
gnomon A D, pro duci uſque ad cẽ-
tr@m C. Quoniam igitur in
22Ratio E@a-
thoſtenis in
ambitu ter
rę inquiren
do. tu. Erexit Alexandriæ gnomonem in Horizonte ad angulos rectos; Dein-
de a Sole, dum in principio ♋, exiſtebat, intellexit duos radios tempore me-
ridiei proijci, vnum per ciuitatem Syenen, (quæ Auſtralior eſt, quàm Alexan-
dria, in eodemq́ue fere Meridiano, in quo Alexandria) qui recte tendebatin
centrum mundi, cum Syene ſub ip-
gnomonis dicti uerticem, atque ita
ex proportione gnomonis ad ſuam
vmbram uia Geometrica ſpatiũ in-
ter Alexãdriam, ac Syenen inuenit.
Quod ut planius fiat, Sit circulus
in terra deſcriptus per Alexãdriam
ac Syenen, in quo A, ſit locus Ale-
xandrię; B, locus Syenes; Stylus Ale
xandriæ erectus A D; Radius Solis
per Syenen ad centrum mundi ten
dens FBC; Radius per uerticem
gnomonis incedens E D G, pro-
ijciensq́ue vmbram A G, ſepten-
trionem uerſus; Intelligaturq́ue
gnomon A D, pro duci uſque ad cẽ-
tr@m C. Quoniam igitur in
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib