Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
219
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1515
"/>
<
lb
/>
do: dices'ne tu hoc motus ſpecie differre, cum differant per accidens? </
s
>
<
s
>eſt enim vtrobique aſcen
<
lb
/>
ſus, quòd eſt à centro ad circunferentiam; accidit autem, vt id quod ſuopte nixu ferretur, inde
<
lb
/>
aliqua vi allata declinet; attamen à termino à quo qui eſt infrà, ad terminum ad quem qui eſt
<
lb
/>
ſuprà nihilominus euehatur. </
s
>
<
s
>At ex his aſcenſus exiſtit; cętera ſunt per accidens: itaque ſpe
<
lb
/>
ciem variare nequeunt. </
s
>
<
s
>Fortè reſpondebis, eum motum eſſe compoſitum; ob
<
expan
abbr
="
eamq́
">eamque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>cauſſam ſpe
<
lb
/>
cie differre cum ſimplici. </
s
>
<
s
>Sed enim reſoluetur hæc quoque cauſſa in terminos rectæ lationis: &
<
lb
/>
accidens erit, quòd orbem deſcribat; inde enim diſcriminis cauſſæ petuntur. </
s
>
<
s
>Eodem modo con
<
lb
/>
tinget, vt manentibus eiſdem terminis in latione & conuerſione
<
expan
abbr
="
idẽ
">idem</
expan
>
ſit ad ſpeciem motus, quem
<
lb
/>
admodum alicubi aſſumpſit Ariſtoteles. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Ego verò, tametſi arbitror ipſum ſpatia ſola omni cor
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1516
"/>
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
porũ
">porum</
expan
>
propenſione circunſcripta conſideraſſe,
<
expan
abbr
="
nullamq́
">nullamque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>rationem illius medij quod eſt ſecundùm
<
lb
/>
formam, habuiſſe, & terminos non vt motus ſed vt quantitatis aſſumpſiſſe, ſiue per ſeipſam ſpe
<
lb
/>
ctauerit magnitudinem, ſeu quòd in cęlo nulla ſit differentia terminorum; cùm omne punctum
<
lb
/>
in circunferentia ſit initium motus & finis; proinde nulla ratione ſpecificę diſtinctionis interce
<
lb
/>
dente confidenter accepiſſe eos motus, vbi ſint ad terminos eoſdem, non differre: tamen opinor
<
lb
/>
etiam, vbi & animaduertatur propenſio, & accipiantur termini motus, extare item ſpeciei diſcri
<
lb
/>
men. </
s
>
<
s
>Itaque qui de his permixtim & ſine diſtinctione decernunt, vt mea fert opinio, diſſen
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1517
"/>
<
lb
/>
tiunt ab Ariſtotele. </
s
>
<
s
>De altero illo puncto noſtrę quæſtionis eſt item quòd conſideremus, tùm
<
lb
/>
ponant'ne diſcrimen ſpecificum inter motus per ſeipſa naturale & contra naturam; tùm etiam
<
lb
/>
ſint'ne ſpecificę differentiæ, vel potius modi. </
s
>
<
s
>Ac de primo quidem, ſi in motu tractando ſeruari
<
lb
/>
debet illa analogia de qua ſępius egimus; & in motu naturali ad locum propenſio ſubiecto fun
<
lb
/>
datur, & quod nos ſubiectum facimus, habet illam habilitatem ad motum ſecundùm quam ope
<
lb
/>
rans moueri dicitur. </
s
>
<
s
>At hoc eſt moueri ſecundùm naturam. </
s
>
<
s
>Proptereà naturale in motu na
<
lb
/>
ſcitur à propenſione ſubiecti, quinimmo ſignificat ipſam ſubiecti propenſionem. </
s
>
<
s
>Quòd ſi hoc
<
lb
/>
adfert aliquam differentiam ſpecificam motui, non eſt illa extrinſecùs, ſed inſita in motu.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Quamobrem nos omneis ſpecificas differentias motus à principiis internis duci defendemus,
<
lb
/>
quippe duobus terminis & ſubiecto. </
s
>
<
s
>Quantum verò eſt de eo, quòd naturale & non naturale
<
lb
/>
ſint differentiæ per ſe an per accidens, ſeu potius modi; non ſine aliqua conditione decerni meo
<
lb
/>
quidem iudicio poteſt. </
s
>
<
s
>Primùm quidem naturale & non naturale, cùm pertineant ad diuerſa
<
lb
/>
rerum genera, ſubſtantiam, quantum, quale, & vbi, quemadmodum motus; non poſſunt eſſe ge
<
lb
/>
nera, vel differentię ſimpliciter: hæc enim vniuoca eſſe oportet. </
s
>
<
s
>at naturale &
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
naturale ſunt
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1518
"/>
<
lb
/>
communia ad vnum: itaque non genera, vel differentiæ, ſed oppoſita in vniuerſitate entis haben
<
lb
/>
da ſunt, vt vnum & multa, idem & diuerſum, contingens & neceſſarium. </
s
>
<
s
>Verùm ſicuti motus
<
lb
/>
ſpeciatim ſumitur, & ita vniuocus redditur; ſic naturale ſeorſum ſecundùm ſingulas rationeis
<
lb
/>
accipiatur: adhuc motum ſpectare oportet: aut enim accipitur motus ſimpliciter & formali
<
lb
/>
ter; aut cum ſubiecto confertur. </
s
>
<
s
>Neque verò ſic accipi volo quod dixi; quaſi motus à ſubiecto
<
lb
/>
ſegregetur: id enim neque mens ipſa poteſt vllo modo præſtare; ſed à ſubiecti conditionibus,
<
lb
/>
quòd ipſius notio non applicet ſeſe ad vllam certam
<
expan
abbr
="
cõditionem
">conditionem</
expan
>
ſubiecti, vel quòd ipſi inſideat
<
lb
/>
cùm aliqua
<
expan
abbr
="
cõditione
">conditione</
expan
>
, vel quòd in eo reperiat
<
expan
abbr
="
habilitatẽ
">habilitatem</
expan
>
, vel quòd omninò pendeat ab externo.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Si motum ſimpliciter ſpectes, profectò neque ad illius eſſentiam variandam quicquam facient
<
lb
/>
naturale & non naturale; quippe quòd à centro ad circunferentiam ſit ſemper aſcenſus, ſiue is
<
lb
/>
ex natura fuerit, ſiue contra naturam. </
s
>
<
s
>Veruntamen ſi motum cum ſubiecto conferas, aſſero
<
lb
/>
has eſſe differentias per ſe. </
s
>
<
s
>Quapropter non ſemel diſtinguit Ariſtoteles de corporibus ſimpli
<
lb
/>
cibus, quòd vno hoc, alterum motu oppoſito ſecundùm naturam moueatur; aut quòd eodem
<
lb
/>
motu vnum ex natura moueatur, alterum verò contra naturam. </
s
>
<
s
>Quanuis autem Philoſophus
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1519
"/>
<
lb
/>
aſsignauerit regulas dignoſcendi ſpecificas differentias à modis & accidentibus, quòd modi per
<
lb
/>
uagari poſsint vniuerſas ſpecies,
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
differentiæ verò nequaquam; ſimiliter quòd oppoſita acci
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1520
"/>
<
lb
/>
dentium in eodem ſubiecto reperiri poſsint, vt in Socrate album & nigrum, quorum nihil ab in
<
lb
/>
genio naturalis & non naturalis abhorrere videatur; quandò pertinet ad omne motuum genus,
<
lb
/>
ſiue ſit latio, ſiue incrementum, & in eorum quaque ſpecie ineſt, vt idem motus & naturalis &
<
lb
/>
non naturalis habeatur. </
s
>
<
s
>hęc quidem ſic ſe habent ad
<
expan
abbr
="
motũ
">motum</
expan
>
ſimpliciter conſideratum, &, vt aiunt,
<
lb
/>
formaliter: at habita ratione ſubiecti differentiæ ponuntur. </
s
>
<
s
>Quoniam verò poſsis hîc obiicere
<
lb
/>
irritum eſſe Philoſophi præceptum, nam ſemper dicere licebit ea per ſe non eſſe differentias, ſed
<
lb
/>
modos & accidentia; differentias autem eſſe ad ſubiectum: quapropter nil obſtiturum, quomi
<
lb
/>
nus ob diuerſas habitudineis idem ſit differentia ſimul & modus, vt velox & tardum, ad motum
<
lb
/>
ſimpliciter vt modus, vel accidens, ad ſubiectum verò vt differentia. </
s
>
<
s
>Tum deinde vbi reſpiciant
<
lb
/>
motum ſimpliciter, non eſſe modos, ſed differentias nihilominus, aut ſpecies: quia quod per ſe
<
lb
/>
eſt, eſſentia diſtinguatur ab eo quod eſt per accidens: aliter vna foret ſpecies; vna igitur ratio &
<
lb
/>
cauſſa vna. </
s
>
<
s
>Sic id quod eſt per accidens, & hoc modo
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
neceſſarium, degeneraret in id quod
<
lb
/>
eſt per ſe, & neceſſarium contra Peripateticorum placita. </
s
>
<
s
>Quamobrem cùm id quod eſt </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>