Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N15C17" level="2" n="3" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N25905" level="3" n="4" type="other" type-free="tractatus">
              <div xml:id="N27820" level="4" n="2" type="chapter" type-free="capitulum">
                <p xml:id="N27CC6">
                  <s xml:id="N27CF6" xml:space="preserve">
                    <pb chead="De intenſione  remiſſione formarum." file="0239" n="239"/>
                   ipſum eē poſſet intendi / qḋ ē contra opinionem et
                    <lb/>
                  paulo ante improbatū. </s>
                  <s xml:id="N27D00" xml:space="preserve">Nec valꝫ iterū dicere /  vnū
                    <lb/>
                  eē eſt perfectius altero accidentaliter: et non p̄t eē ꝑ­
                    <lb/>
                  fectius. </s>
                  <s xml:id="N27D07" xml:space="preserve">q2 tūc ſequeretur /  darent̄̄ aliq̈ duo eiuſdē
                    <lb/>
                  ſpeciei quoꝝ vnū per nullã poñam poſſet eē ita ꝑfe­
                    <lb/>
                  ctū accidentaliṫ ſicut reliquū et quorū neutrū poſſꝫ
                    <lb/>
                  eē minus perfectū accidētaliṫ ꝙ̄ ſit nec magꝪ. </s>
                  <s xml:id="N27D10" xml:space="preserve">quod
                    <lb/>
                  eſt manifeſte falſum </s>
                  <s xml:id="N27D15" xml:space="preserve">Si em̄ ſic eēt: iã illa ꝑfectio nõ
                    <lb/>
                  eēt ei accidentalis.
                    <note position="left" xlink:href="note-0239-01a" xlink:label="note-0239-01" xml:id="N27D42" xml:space="preserve">confir̄a
                      <lb/>
                    ſcḋa</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N27D1F" xml:space="preserve">¶ Confirmat̄̄ ſcḋo. / quia tunc ſeq̄­
                    <lb/>
                  retur /  dabilis eēt albedo infinite remiſſionis: ſed
                    <lb/>
                  ↄ̨ñs eſt falſū / igit̄̄ illud ex quo ſequit̄̄. </s>
                  <s xml:id="N27D26" xml:space="preserve">Sequela ꝓba­
                    <lb/>
                  tur et pono /  cū albedo remittit̄̄ ad nõ gradū in in­
                    <lb/>
                  ſtanti terminatiuo remiſſionis conſeruet deus albe­
                    <lb/>
                  dinem non cõcurrendo ad ꝓductionē alicuiꝰ eiꝰ eſſe
                    <lb/>
                  in ipſam vel ſuum ſubiectū: </s>
                  <s xml:id="N27D31" xml:space="preserve">Quo poſito iam ipſa
                    <lb/>
                  albedo erit infinite remiſſionis vel nullius intenſio­
                    <lb/>
                  nis quod idem eſt: igitur.</s>
                </p>
                <p xml:id="N27D4A">
                  <s xml:id="N27D4B" xml:space="preserve">¶ In opoſitum tamen eſt communis ſcola philoſo­
                    <lb/>
                  phorum.</s>
                </p>
                <p xml:id="N27D50">
                  <s xml:id="N27D51" xml:space="preserve">Pro ſolutione huius queſtionis tres
                    <lb/>
                  erunt articuli. </s>
                  <s xml:id="N27D56" xml:space="preserve">in primo ponentur notabilia ex qui-
                    <lb/>
                  bus patebit concluſio reſponſiua ad queſitū. </s>
                  <s xml:id="N27D5B" xml:space="preserve">in ſe-
                    <lb/>
                  cundo diſſoluentur quedã dubia huic materie anne­
                    <lb/>
                  xa. </s>
                  <s xml:id="N27D62" xml:space="preserve">in tertio ſoluentur rationes ante oppoſitum</s>
                </p>
                <p xml:id="N27D65">
                  <s xml:id="N27D66" xml:space="preserve">Pro primi expeditione notandum eſt
                    <lb/>
                  quotuplex ſit forma: et quid intenſio: et quomõ ſit in­
                    <lb/>
                  tenſio. </s>
                  <s xml:id="N27D6D" xml:space="preserve">Unde quadruplex eſt forma: intenſa tm̄ vcꝫ
                    <lb/>
                  extenſa tm̄: intenſa et extenſa ſimul: et nec ītenſa nec
                    <lb/>
                  extenſa. </s>
                  <s xml:id="N27D74" xml:space="preserve">Sed tu aduerte ꝓ declaratione terminorū
                    <lb/>
                  huiꝰ diuiſionis et eorum que ↄ̨ñter dicētur inſequē-
                    <lb/>
                  tibus: triplicē eſſe opinionē de formarum intenſio­
                    <lb/>
                  ne: </s>
                  <s xml:id="N27D7D" xml:space="preserve">Quedã eſt opinio ſcoti in ſecundo ſententiaruꝫ
                    <lb/>
                    <note position="left" xlink:href="note-0239-02a" xlink:label="note-0239-02" xml:id="N27DCF" xml:space="preserve">opīo no-
                      <lb/>
                    minaliū.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N27D87" xml:space="preserve">Et oīm noīaliū: que conſiſtit in hac ꝓpoſitione. </s>
                  <s xml:id="N27D8A" xml:space="preserve">For­
                    <lb/>
                  ma intenditur per additionē gradus ad gradū: nul­
                    <lb/>
                  la forma eſt intenſa niſi in ea plures partes ſe pe­
                    <lb/>
                  netrēt vnitiue: vt cū aliquid calefit in aliqua parte
                    <lb/>
                  temporis priori introducit̄̄ aliqua caliditas in illḋ
                    <lb/>
                  quod calefit: et in parte poſteriori temporis intro-
                    <lb/>
                  ducitur aliqua alia que preexiſtentē penetrat et cuꝫ
                    <lb/>
                  ea vnitur, et vnam qualitatē intenſiorē ↄ̨ſtituit. </s>
                  <s xml:id="N27D9B" xml:space="preserve">Hec
                    <lb/>
                  poſitio in ſequenti notabili amplius declarabitur
                    <lb/>
                    <note position="left" xlink:href="note-0239-03a" xlink:label="note-0239-03" xml:id="N27DD7" xml:space="preserve">opinio
                      <lb/>
                    burlei</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N27DA7" xml:space="preserve">Alia eſt opinio burlei et ſuorum ſequaciū que ī hac
                    <lb/>
                  ꝓpoſitione conſiſtit. </s>
                  <s xml:id="N27DAC" xml:space="preserve">Nulla forma habet partes ſe
                    <lb/>
                  penetrantes vnitiue. </s>
                  <s xml:id="N27DB1" xml:space="preserve">Imo quelibet eſt indiuiſibilis
                    <lb/>
                  gradualiter. </s>
                  <s xml:id="N27DB6" xml:space="preserve">Quapropṫ cõcedit ipſe burleus nul-
                    <lb/>
                  lã qualitatē eē intenſam: quãius ſubiectū cui inhe-
                    <lb/>
                  ret intenſum denominet. </s>
                  <s xml:id="N27DBD" xml:space="preserve">Ex quo infertur /  m hãc
                    <lb/>
                  opinionē duo membra illius diuiſionis p̄poſite ſūt
                    <lb/>
                  reiicienda. </s>
                  <s xml:id="N27DC4" xml:space="preserve">Nec m hanc opinionē ſunt diffinienda
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N27DC8" xml:space="preserve">Hanc opinionē latius tertiū notabile declarabit.</s>
                </p>
                <note position="left" xml:id="N27DDF" xml:space="preserve">opīo btī
                  <lb/>
                thome</note>
                <p xml:id="N27DE5">
                  <s xml:id="N27DE6" xml:space="preserve">Tertia eſt opinio beati thome: que in tali ꝓpoſitio­
                    <lb/>
                  ne conſiſtit. </s>
                  <s xml:id="N27DEB" xml:space="preserve">Nulla forma intenditur ꝑ additionē ꝑ-
                    <lb/>
                  tis ad partē in eodem ſitu penetratiue et vnitiue: ſꝫ
                    <lb/>
                  dūtaxat iutenditur per maiorē radicationē in ſub­
                    <lb/>
                  iecto. </s>
                  <s xml:id="N27DF4" xml:space="preserve">Quid aūt ſit illa radicatio. </s>
                  <s xml:id="N27DF7" xml:space="preserve">quartū notabile
                    <lb/>
                  explicabit. </s>
                  <s xml:id="N27DFC" xml:space="preserve">Et ſecundū / hanc tertiã et primã opinio-
                    <lb/>
                  nes diuerſi mode diffinienda eſt forma intenſa: et ēt
                    <lb/>
                  ipſius forme intenſio.
                    <note position="left" xlink:href="note-0239-04a" xlink:label="note-0239-04" xml:id="N27F36" xml:space="preserve">m opīo­
                      <lb/>
                    nē noīali­
                      <lb/>
                    uꝫ q̇d for­
                      <lb/>
                    ma ītēſa</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N27E08" xml:space="preserve">Secundū primaꝫ opinionem
                    <lb/>
                  forma intenſa eſt illa que habet plures gradus ſiue
                    <lb/>
                  partes eiuſdem ſpeciei cum ipſa penetratiue et vni-
                    <lb/>
                  tiue: quoꝝ graduū quelibet pars habet plures gra­
                    <lb/>
                  dus penetratiue et vnitiue. </s>
                  <s xml:id="N27E13" xml:space="preserve">Gradus aūt eſt certa por­
                    <lb/>
                  tio ſiue pars qualitatis intenſe ex qua cū alia vni-
                    <lb/>
                  tiue et penetratiue ſe habentibus nata eſt conſtitui q̈­
                    <lb/>
                  litas intenſior. </s>
                  <s xml:id="N27E1C" xml:space="preserve">Aliqñ tñ capit̄̄ gradus ꝓ ipſa tota­
                    <lb/>
                  li qualitate: ſicut capit̄̄ cū dicimꝰ: pono /  in ſubiec-
                    <lb/>
                  to pedale ſit gradus ſummus caliditatis. </s>
                  <s xml:id="N27E23" xml:space="preserve">Unde la-
                    <lb/>
                  titudo qualitatis idem eſt / quod ipſa qualitas intē-
                    <cb chead="De intenſione  remiſſione formarum."/>
                  ſa. </s>
                  <s xml:id="N27E2B" xml:space="preserve">Realis tñ diceret /  gradus eſt quoddã indiuiſi-
                    <lb/>
                  bile continuans partes intenſiuas qualitatis pene­
                    <lb/>
                  tratiue et vnitiue ſe habentes. </s>
                  <s xml:id="N27E32" xml:space="preserve">Et plerū noīales et
                    <lb/>
                  calculatores vtunt̄̄ gradibus ſic ſūptis. </s>
                  <s xml:id="N27E37" xml:space="preserve">Forte ꝓpṫ
                    <lb/>
                  breuiloquiū: cū dicunt: ſignet̄̄ pūctus in quo ſit gra­
                    <lb/>
                  dus quartus etc. </s>
                  <s xml:id="N27E3E" xml:space="preserve">Et hinc apparet quid ſit non gra-
                    <lb/>
                  dus. </s>
                  <s xml:id="N27E43" xml:space="preserve">Unde non gradus forme eſt priuatio talis for­
                    <lb/>
                  me hoc eſt ſubiectū priuatū tali forma. </s>
                  <s xml:id="N27E48" xml:space="preserve">Supponit
                    <lb/>
                  em̄ non gradꝰ alicuius forme pro ſubiecto cõnotan­
                    <lb/>
                  do  priuetur tali forma. </s>
                  <s xml:id="N27E4F" xml:space="preserve">Forma igr̄ intenſa tm̄ m
                    <lb/>
                  hanc opinionē eſt forma intenſa cuius quelibet ꝑs
                    <lb/>
                  cuilibet alteri cõtinuat̄̄ penetratiue et vnitiue.
                    <note position="right" xlink:href="note-0239-05a" xlink:label="note-0239-05" xml:id="N27F42" xml:space="preserve">q̇d for̄a ī­
                      <lb/>
                    tēſa tãtū</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N27E5B" xml:space="preserve">Nec
                    <lb/>
                  ex hoc ſequit̄̄ quãtitatē corporis chriſti in ſacramē­
                    <lb/>
                  to altaris (eſto  diſtinguat̄̄ ipſa quãtitas a re quã­
                    <lb/>
                  ta) eē formã intenſã tm̄. </s>
                  <s xml:id="N27E64" xml:space="preserve">Quãuis eī quelib3 pars eiꝰ
                    <lb/>
                  quãlibet aliã penetret: nõ tñ cuilibet vnit̄̄. </s>
                  <s xml:id="N27E69" xml:space="preserve">Et ſi enim
                    <lb/>
                  ibi m ſcotū nõ ſit diſtãtia ſituationis: eſt tamē di-
                    <lb/>
                  ſtantia continuationis.
                    <note position="right" xlink:href="note-0239-06a" xlink:label="note-0239-06" xml:id="N27F4A" xml:space="preserve">ſcotꝰ ī .4.
                      <lb/>
                    d. 10.9. 1.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N27E75" xml:space="preserve">Hanc diſtantiã ↄ̨tinuatio-
                    <lb/>
                  nis appellat ſcotus poſitionē / que eſt dnr̄a quãtita­
                    <lb/>
                  tis: ſine qua quãtitas non poteſt eē: in .4. ſen: diſ: 10:
                    <lb/>
                  9. prima.
                    <note position="right" xlink:href="note-0239-07a" xlink:label="note-0239-07" xml:id="N27F52" xml:space="preserve">q̇d for̄a
                      <lb/>
                    extēſa tm̄</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N27E83" xml:space="preserve">Forma aūt extenſa tm̄ eſt forma diuiſibi-
                    <lb/>
                  lis non intenſa: vt forma ſubſtantialis aſini
                    <note position="right" xlink:href="note-0239-08a" xlink:label="note-0239-08" xml:id="N27F5A" xml:space="preserve">q̇d for̄a ī­
                      <lb/>
                    tēſa et ex­
                      <lb/>
                    tenſa.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N27E8D" xml:space="preserve">For-
                    <lb/>
                  ma vero intenſa et extenſa ſimul eſt illa q̄ habet plu­
                    <lb/>
                  res gradus ſiue partes eiuſdē ſpeciei cū ipſa pene-
                    <lb/>
                  tratiue et vnitiue: quoꝝ graduū quelibet pars ha-
                    <lb/>
                  bet plures gradus penetratiue et vnitiue: et non que­
                    <lb/>
                  libet pars illius forme cuilibet alteri vnit̄̄. </s>
                  <s xml:id="N27E9A" xml:space="preserve">vt albe-
                    <lb/>
                  do caliditas: et vĺr oīs qualitas permanens corpo­
                    <lb/>
                  ralis.
                    <note position="right" xlink:href="note-0239-09a" xlink:label="note-0239-09" xml:id="N27F64" xml:space="preserve">q̇d for̄a
                      <lb/>
                    nec ītēſa
                      <lb/>
                    nec extē-
                      <lb/>
                    ſa.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N27EA6" xml:space="preserve">Forma aūt nõ intenſa ne extenſa eſt forma
                    <lb/>
                  indiuiſibilis ſimpĺr. </s>
                  <s xml:id="N27EAB" xml:space="preserve">vt aīa rõalis.
                    <note position="right" xlink:href="note-0239-10a" xlink:label="note-0239-10" xml:id="N27F70" xml:space="preserve">1. correl</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N27EB3" xml:space="preserve">¶ Ex diffinitiõe
                    <lb/>
                  forme intenſe et extenſe ſimul ſequitur /  dabilis eſt
                    <lb/>
                  qualitas intenſa et extenſa cuius vna medietas ē ex­
                    <lb/>
                  tenſa tantum. </s>
                  <s xml:id="N27EBC" xml:space="preserve">Probat̄̄ eſto /  in primo pedali vniꝰ
                    <lb/>
                  bipedalis ponatur qualitas vniformiter intenſa vt
                    <lb/>
                  octo et in alia medietate ponatur qualitas eiuſdeꝫ
                    <lb/>
                  ſpeciei que priori vniat̄̄ extenſiue: et illa ſit nulliꝰ in­
                    <lb/>
                  tenſionis vt poſtea ꝓbabo eē poſſibile. </s>
                  <s xml:id="N27EC7" xml:space="preserve">Quo poſito
                    <lb/>
                  habetur veritas correlarii.
                    <note position="right" xlink:href="note-0239-11a" xlink:label="note-0239-11" xml:id="N27F76" xml:space="preserve">2. correl.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N27ED1" xml:space="preserve">¶ Sequitur ſecundo / 
                    <lb/>
                  aliq̈ q̈litas ē ītēſa et vna eiꝰ medietas ē extēſa tm̄: re­
                    <lb/>
                  liq̈ o ītēſa tm̄ (et loq̊r de medietatibꝰ entitatis for­
                    <lb/>
                  me). </s>
                  <s xml:id="N27EDA" xml:space="preserve">Probatur priori caſu retento hoc addito /  tã­
                    <lb/>
                  ta entitas ipſius for̄e ſit in pedali non intenſo quã­
                    <lb/>
                  ta eſt in pedali intenſo. </s>
                  <s xml:id="N27EE1" xml:space="preserve">et reducatur qualitas exñs ī
                    <lb/>
                  pedali intenſo ad non quãtū oībus partibus eius
                    <lb/>
                  ſe penetrantibus vnitiue. </s>
                  <s xml:id="N27EE8" xml:space="preserve">Quo poſito ſequitur cor­
                    <lb/>
                  relarium. </s>
                  <s xml:id="N27EED" xml:space="preserve">¶ Sed ſecundū opinionē burlei forma ex­
                    <lb/>
                  tenſa eodem mõ definitur ſicut apud priorē opinio­
                    <lb/>
                  nem: et ſiĺr forma nec intenſa nec extenſa. </s>
                  <s xml:id="N27EF4" xml:space="preserve">¶ Secun-
                    <lb/>
                  dum vero opinionē beati thome forma intenſa tm̄
                    <lb/>
                  eſt forma indiuiſibilis extenſiue nata magis et ma-
                    <lb/>
                  gis radicari in ſubiecto. </s>
                  <s xml:id="N27EFD" xml:space="preserve">vt ſcientia tus etc: </s>
                  <s xml:id="N27F00" xml:space="preserve">Forma
                    <lb/>
                  vero extenſa tantum eſt forma diuiſibilis extēſiue
                    <lb/>
                  non nata magis et magis radicari in ſubiecto. </s>
                  <s xml:id="N27F07" xml:space="preserve">vt
                    <lb/>
                  quantitatis que a ſubiecto diſtinguitur ſecundū hãc
                    <lb/>
                  opinionē. </s>
                  <s xml:id="N27F0E" xml:space="preserve">paternitas: filiatio. </s>
                  <s xml:id="N27F11" xml:space="preserve">et ſic de reſiduis for­
                    <lb/>
                  mis non ſuſcipientibꝰ magis et minus. </s>
                  <s xml:id="N27F16" xml:space="preserve">Forma intē-
                    <lb/>
                  ſa et extenſa ſimul eſt forma nata per motuꝫ magis
                    <lb/>
                  et magis radicari in ſubiecto habens parteꝫ extra
                    <lb/>
                  partē vt albedo caliditas etc. </s>
                  <s xml:id="N27F1F" xml:space="preserve">Forma nec extēſa nec
                    <lb/>
                  intenſa ē forma ſubſtantialis indiuiſibilis. </s>
                  <s xml:id="N27F24" xml:space="preserve">Eſt aūt
                    <lb/>
                  forma ſubſtantialis ex qua cum materia prima cõ-
                    <lb/>
                  ſtituit̄̄ ſubſtantia. </s>
                  <s xml:id="N27F2B" xml:space="preserve">Sed forma accidētalis eſt illa ex
                    <lb/>
                  qua et ſuo ſubiecto nõ conſtituitur ſubſtantia ſꝫ ens
                    <lb/>
                  per accidens.</s>
                </p>
                <p xml:id="N27F7C">
                  <s xml:id="N27F7D" xml:space="preserve">Notandum eſt ſecundo /  intenſio ca­
                    <lb/>
                  pitur dupliciter. </s>
                  <s xml:id="N27F82" xml:space="preserve">Primo modo ꝓ alteratione me-
                    <lb/>
                  diante qua qualitas acquiritur: et ſic loquendo: in-
                    <lb/>
                  tenſio ē motꝰ de quo motu dictū eſt in q̄ſtiõe p̄cedēti
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N27F8A" xml:space="preserve"/>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>