Vitruvius
,
De architectura libri decem
,
1567
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 339
>
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 40
[Note]
Page: 40
[Note]
Page: 40
[Note]
Page: 40
[Note]
Page: 40
[Note]
Page: 40
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 42
[Note]
Page: 42
[Note]
Page: 42
[Note]
Page: 42
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 339
>
page
|<
<
(207)
of 412
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
1
">
<
div
xml:id
="
echoid-div542
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
93
">
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s15410
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
207
"
file
="
514.01.239
"
n
="
239
"
rhead
="
SEXTVS.
"/>
rerum natura dinerſas diuerſarum partium orbis proprietates, par eſt, ut ipſam in ædificijs collocandis imi-
<
lb
/>
temur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15411
"
xml:space
="
preserve
">igitur</
s
>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15412
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Svb</
emph
>
ſeptentrione ædificia teſtudinata, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15413
"
xml:space
="
preserve
">maxime concluſa, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15414
"
xml:space
="
preserve
">non patentia, ſed conuerſa ad calidas
<
lb
/>
partes oportere ſieri uidentur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15415
"
xml:space
="
preserve
">contra autem ſub impetu Solis, meridianis regionibus, quod premun-
<
lb
/>
tura calore, patentiora, conuerſaq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15416
"
xml:space
="
preserve
">ad ſeptentrionem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15417
"
xml:space
="
preserve
">aquilonem ſunt ſacienda; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15418
"
xml:space
="
preserve
">ita quod ultro na-
<
lb
/>
tura lædit, arte erit emendandum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15419
"
xml:space
="
preserve
">Item reliquis regionibus ad eund em modum temperari, quemad-
<
lb
/>
modum cœlum eſt ad inclinationem mundi collocatum.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15420
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s15421
"
xml:space
="
preserve
">Regionum qualitates ab ædiſicatoribus conſiderandæ ſunt, ideo uidemus in diuerſis partibus alias atque
<
lb
/>
alias ædificandi rationes, uel ad Solis ardores, uel ad frigidos uentorum impetus, uel niuium uires, nel ad maris,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.239-01
"
xlink:href
="
note-514.01.239-01a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
fluuiorumq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15422
"
xml:space
="
preserve
">inundation es euitandas, unde alij ſubeterraneos ſpecus colunt, alij celſos habitant montes, multi
<
lb
/>
ſyluas tenent, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15423
"
xml:space
="
preserve
">nonnulli etiam ſupra altiſſimas arbores ſibi domicilia parant. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15424
"
xml:space
="
preserve
">alij proclinata maxime tecta
<
lb
/>
ob niuium pondus, alij procurrentia faciunt ad imbres parcendos. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15425
"
xml:space
="
preserve
">quare ſummatim expoſuit Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15426
"
xml:space
="
preserve
">quid ſit ob-
<
lb
/>
ſeruandum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15427
"
xml:space
="
preserve
">a quo: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15428
"
xml:space
="
preserve
">nam dicit.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15429
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15430
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Haec</
emph
>
autem ex natura rerum ſunt animaduertenda, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15431
"
xml:space
="
preserve
">conſideranda, atque etiam ex membris, cor
<
lb
/>
poribusq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15432
"
xml:space
="
preserve
">gentium obſeruanda. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15433
"
xml:space
="
preserve
">Nanq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15434
"
xml:space
="
preserve
">Sol, quibus locis mediocriter profundit ua pores, in his con-
<
lb
/>
ſeruat corpora temperata, quæq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15435
"
xml:space
="
preserve
">proxime currendo deflagrat, eripit exugendo temperaturam humo-
<
lb
/>
ris. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15436
"
xml:space
="
preserve
">Contra uero refrigeratis regionibus, quod abſunt a meridie longe, non exhauritur a caloribus
<
lb
/>
humor, ſed ex cœlo roſcidus aer in corpora fundens humorem, efficitampliores coporaturas, uo-
<
lb
/>
cisq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15437
"
xml:space
="
preserve
">ſonitus grauiores. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15438
"
xml:space
="
preserve
">Ex eo quoque ſub ſeptentrionibus nutriuntur gentes immanibus corpori-
<
lb
/>
bus, candidis coloribus, directo capillo, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15439
"
xml:space
="
preserve
">rufo, oculis cæſijs, ſanguine multo, quoniam ab humoris
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.239-02
"
xlink:href
="
note-514.01.239-02a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
plenitate, cœliq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15440
"
xml:space
="
preserve
">refrigerationibus ſunt conformati. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15441
"
xml:space
="
preserve
">Qui autem ſunt proximi ad axem meridianum,
<
lb
/>
fubiectiq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15442
"
xml:space
="
preserve
">Solis curſui, breuioribus corporibus, colore fuſco, criſpo capillo, oculis nigris, cruribus
<
lb
/>
inualidis, ſanguine exiguo, Solis impetu perficiuntur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15443
"
xml:space
="
preserve
">Itaque etiam propter ſanguinis exiguitatem ti-
<
lb
/>
midiores ſunt ferro reſiſtere, ſed ardores, ac febres ſufferunt ſine timore, quod nutrita ſunt eorum
<
lb
/>
membra cum feruore. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15444
"
xml:space
="
preserve
">Ita corpora, quæ naſcuntur ſub ſeptentrione a febri timidiora, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15445
"
xml:space
="
preserve
">imbecilla,
<
lb
/>
ſanguinis autem abundantia ferro reſiſtunt ſine timore.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15446
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s15447
"
xml:space
="
preserve
">Contrariorum contrariæ ſunt qualitates a natura corporum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15448
"
xml:space
="
preserve
">ab effectibus anmd, namplerumq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15449
"
xml:space
="
preserve
">animi
<
lb
/>
affectiones ſequuntur corporum temperaturas. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15450
"
xml:space
="
preserve
">argumentatur Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15451
"
xml:space
="
preserve
">ſigno ostendens uera eſſe, quæ dixit de
<
lb
/>
locorum proprietatibus, quæ a cœli inclinatione, tractuq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15452
"
xml:space
="
preserve
">ſigniferi oriuntur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15453
"
xml:space
="
preserve
">Medici planè omnes, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15454
"
xml:space
="
preserve
">hiſto-
<
lb
/>
rici, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15455
"
xml:space
="
preserve
">ueritas ipſa a Vitruuio ſunt, quare non eſt opus longiore ſermone, ſed ad aliud argumentum ſumptum
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.239-03
"
xlink:href
="
note-514.01.239-03a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
a nocis ſono, ueniendum.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15456
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15457
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Non</
emph
>
minus ſonus uocis in generibus gentium diſpares, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15458
"
xml:space
="
preserve
">uarias habet qualitates, ideo quod ter-
<
lb
/>
minatio orientis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15459
"
xml:space
="
preserve
">occidentis circa terræ librationem, qua diuiditur pars ſuperior, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15460
"
xml:space
="
preserve
">inferior mundi,
<
lb
/>
habere uidetur libratam naturali modo circuitionem, quam etiam mathematici horizonta dicunt.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15461
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s15462
"
xml:space
="
preserve
">Vt diuerſæ gentes ſunt, ita earum diuerſiuocis ſonitus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15463
"
xml:space
="
preserve
">diſpares habentur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15464
"
xml:space
="
preserve
">ratio eſt, quoniam diuerſos
<
lb
/>
habent finitores, uel horizontes, ſecundũ quos diuerſo modo ſe habent ad cœli faciem, a qua rerum natura, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15465
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
conditio uariatur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15466
"
xml:space
="
preserve
">immutatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15467
"
xml:space
="
preserve
">Est autem horizon, quem Cicero, ( ut dictum est alibi ) finitorem uocat, cir-
<
lb
/>
culus imaginatione comprehenſus, qui partem cœli, quæ uidetur, ab ea, quæ non uidetur, partitur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15468
"
xml:space
="
preserve
">præfini-
<
lb
/>
tur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15469
"
xml:space
="
preserve
">unde hem ſphœrij circulus nominatur, de quo nos libro nono multa dicemus.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15470
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15471
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Igitvr</
emph
>
quoniam id habemus certum animo ſuſtinentes, a labro, quod eſt in regione ſeptentrio-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.239-04
"
xlink:href
="
note-514.01.239-04a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
nali linea traiecta ad id, quod eſt ſuper meridianum axem, ab eoq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15472
"
xml:space
="
preserve
">alteram obliquam in altitudinem
<
lb
/>
ad ſummum cardinem, qui & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15473
"
xml:space
="
preserve
">poſt ſtellas ſeptentrionum, ſine dubitatione animaduertemus ex eo eſſe
<
lb
/>
ſchema trigoni mundo, uti organi, quam {σαμβύknν} Græci dicunt.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15474
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
figure
number
="
92
">
<
variables
xml:id
="
echoid-variables56
"
xml:space
="
preserve
">B G F M A H I N E C D</
variables
>
</
figure
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s15475
"
xml:space
="
preserve
">Vt Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15476
"
xml:space
="
preserve
">ostendat ſonorum uocis diſcrimina gentium diuerſa-
<
lb
/>
rum, conſtituto iam horzonte, figurationem quandam facit,
<
lb
/>
ad ſpeciem organi, quam ſambucem Græci uocant, triangularem
<
lb
/>
ſcilicet, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15477
"
xml:space
="
preserve
">chordis temperatam. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15478
"
xml:space
="
preserve
">nos ſorte Arpam uocamus, li-
<
lb
/>
cet etiam ſambuca Panis organum diſparibus calamis compa-
<
lb
/>
ctum, ſignificet, forma triquetra, ut in eius picturis uidere poſ-
<
lb
/>
ſumus, quod etiam nihil impedit intellectum nostrum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15479
"
xml:space
="
preserve
">Summa
<
lb
/>
autem hæc est, eos, quibus cardo, uel polus mundi Septentrio-
<
lb
/>
nalis minus ſupra horizonta eleuatur, acutiorem & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15480
"
xml:space
="
preserve
">ſubtiliorem
<
lb
/>
habere uocem, quàm eos, quibus ſublimior est idem cardo, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15481
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
quo magis adj Septentriones quis reſpicit, poſt quos ipſe eſt car-
<
lb
/>
do, eo grauiorem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15482
"
xml:space
="
preserve
">depreßiorem uocis ſonum efficere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15483
"
xml:space
="
preserve
">propo-
<
lb
/>
ſitum hoc a ſambucæ inſirumenti ſimilitudine declar atur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15484
"
xml:space
="
preserve
">Esto
<
lb
/>
igitur meridianus circulus A. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15485
"
xml:space
="
preserve
">B. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15486
"
xml:space
="
preserve
">C. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15487
"
xml:space
="
preserve
">D. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15488
"
xml:space
="
preserve
">centrum Mundi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15489
"
xml:space
="
preserve
">E.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15490
"
xml:space
="
preserve
">Horizon. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15491
"
xml:space
="
preserve
">A. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15492
"
xml:space
="
preserve
">E. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15493
"
xml:space
="
preserve
">C. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15494
"
xml:space
="
preserve
">cardo ſeptentrionalis, imaginemur eße
<
lb
/>
ubi F. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15495
"
xml:space
="
preserve
">fupra horizonta. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15496
"
xml:space
="
preserve
">A. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15497
"
xml:space
="
preserve
">C. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15498
"
xml:space
="
preserve
">a cardine ad horizonta cadalt linea perpendicularis F. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15499
"
xml:space
="
preserve
">H. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15500
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15501
"
xml:space
="
preserve
">pari for
<
lb
/>
ma ab F. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15502
"
xml:space
="
preserve
">trãſuerſa linea ducatur ad mundi centrũ & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15503
"
xml:space
="
preserve
">ſit F. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15504
"
xml:space
="
preserve
">E. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15505
"
xml:space
="
preserve
">nulli dubium eſt, quin triangulus appareat
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.239-06
"
xlink:href
="
note-514.01.239-06a
"
xml:space
="
preserve
">60</
note
>
</
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>