Newton, Isaac, Philosophia naturalis principia mathematica, 1713

Page concordance

< >
Scan Original
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
< >
page |< < of 524 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb xlink:href="039/01/024.jpg"/>
              ſus indignam. </s>
              <s>Qui Cælos materia fluida repletos eſſe volunt,
                <lb/>
              hanc vero non inertem eſſe ſtatuunt; Hi verbis tollunt Vacuum,
                <lb/>
              re ponunt. </s>
              <s>Nam cum hujuſmodi materia fluida ratione nulla
                <lb/>
              ſecerni poſſit ab inani Spatio; diſputatio tota fit de rerum no­
                <lb/>
              minibus, non de naturis. </s>
              <s>Quod ſi aliqui ſint adeo uſQ.E.D.­
                <lb/>
              diti Materiæ, ut Spatium a corporibus vacuum nullo pacto ad­
                <lb/>
              mittendum credere velint; videamus quo tandem oporteat illos
                <lb/>
              pervenire. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Vel enim dicent hanc, quam confingunt, Mundi per omnia
                <lb/>
              pleni conſtitutionem ex voluntate Dei profectam eſſe, propter
                <lb/>
              eum finem, ut operationibus Naturæ ſubſidium præſens haberi
                <lb/>
              poſſet ab Æthere ſubtiliſſimo cuncta permeante & implente;
                <lb/>
              quod tamen dici non poteſt, ſiquidem jam oſtenſum eſt ex Co­
                <lb/>
              metarum phænomenis, nullam eſſe hujus Ætheris efficaciam: vel
                <lb/>
              dicent ex voluntate Dei profectam eſſe, propter finem aliquem
                <lb/>
              ignotum; quod neQ.E.D.ci debet, ſiquidem diverſa Mundi con­
                <lb/>
              ſtitutio eodem argumento pariter ſtabiliri poſſet: vel denique
                <lb/>
              non dicent ex voluntate Dei profectam eſſe, ſed ex neceſſitate
                <lb/>
              quadam Naturæ. </s>
              <s>Tandem igitur delabi oportet in fæces ſordi­
                <lb/>
              das Gregis impuriſſimi. </s>
              <s>Hi ſunt qui ſomniant Fato univerſa
                <lb/>
              regi, non Providentia; Materiam ex neceſſitate ſua ſemper & ubi­
                <lb/>
              que extitiſſe, infinitam eſſe & æternam. </s>
              <s>Quibus poſitis, erit
                <lb/>
              etiam undiquaque uniformis: nam varietas formarum cum neceſ­
                <lb/>
              ſitate omnino pugnat. </s>
              <s>Erit etiam immota: nam ſi neceſſario
                <lb/>
              moveatur in plagam aliquam determinatam, cum determinata ali­
                <lb/>
              qua velocitate; pari neceſſitate movebitur in plagam diverſam
                <lb/>
              cum diverſa velocitate; in plagas autem diverſas, cum diverſis
                <lb/>
              velocitatibus, moveri non poteſt; oportet igitur immotam eſſe. </s>
              <s>
                <lb/>
              Neutiquam profecto potuit oriri Mundus, pulcherrima forma­
                <lb/>
              rum & motuum varietate diſtinctus, niſi ex liberrima voluntate
                <lb/>
              cuncta providentis & gubernantis Dei. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Ex hoc igitur fonte promanarunt illæ omnes quæ dicuntur
                <lb/>
              Naturæ leges: in quibus multa ſane ſapientiſſimi conſilii, nulla
                <lb/>
              neceſſitatis apparent veſtigia. </s>
              <s>Has proinde non ab incertis con­
                <lb/>
              jecturis petere, ſed Obſervando atque Experiendo addiſcere de­
                <lb/>
              bemus. </s>
              <s>Qui veræ Phyſicæ principia Legeſque rerum, ſola men­
                <lb/>
              tis vi & interno rationis lumine fretum, invenire ſe poſſe confi­
                <lb/>
              dit; hunc oportet vel ſtatuere Mundum ex neceſſitate fuiſle, Le­
                <lb/>
              geſque propoſitas ex eadem neceſſitate ſequi; vel ſi per volun­
                <lb/>
              tatem Dei conſtitutus ſit ordo Naturæ, ſe tamen, homuncionem </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>